Yearn.finance, Ethereum blok zincirinde kredi toplama, getiri oluşturma ve sigorta sağlayan merkezi olmayan finans (Decentralized Finance) içindeki bir ürün paketi olarak bilinmektedir. Protokol, çeşitli bağımsız geliştiriciler tarafından sürdürülerek, YFI sahipleri tarafından yönetilmektedir. Yearn.finance’in temel ürünlerinin kısa açıklamalarını, yönetim sürecini ve aktif iletişim kanallarına bağlantıları aşağıdaki gibi anlatılacaktır.
Yearn.finance, merkezi olmayan finans (Decentralized Finance) yatırımcıları için, verim farminginden elde edilen karı maksimize etmelerini sağlamak adına otomasyon kullanan bir toplayıcı hizmettir.
Yearn.finance’ın amacı ise, teknik olarak düşünmeyen veya ciddi satıcılardan daha az taahhütlü bir şekilde etkileşim kurmak isteyen yatırımcılar için sürekli genişleyen DeFi (Decetralized Finance) alanını basitleştirmektir. Şubat 2020'de başlatılan, daha önce iEarn olarak bilinen hizmet, yeni ürünlerin piyasaya sürülmesi ve geliştiricilerin şirket içi token YFI'yi piyasaya sürmesiyle son aylarda büyük bir büyüme kaydetmiştir.

Yearn.finance, Andre Cronje'nin buluşu olarak bilinmektedir. Şubat 2020'de iEarn projesinden ayrıldıktan sonra Cronje, yeni araçların ortaya çıktığı ve YFI'nin temmuz ayında yayına girdiği bir yeniden doğuşu göstermek için geri dönmüştür. O zamandan bu yana, YFI sermayesi tersine dönmüş ve kilitli toplam değer altındaki varlıklar Eylül 2020'nin sonu itibariyle 1 milyar doların çok da az olsa üzerine çıkmıştır. Cronje, kripto para biriminde uzun bir kariyere sahiptir ve özellikle DeFi (Decentralized Finance) ile eş anlamlı hale gelmiştir. Ayrıca, ilk madeni para tekliflerine (ICO'lar) ve kripto medyasına adanmış bir kaynak olan akıllı sözleşme ekosistemi Fantom ve CryptoBriefing'de de pozisyonu bulunmaktadır.

Yearn.finance ekosistemi, ekosistemi yöneten off-chain teklifler sunan ve bunlara oy veren YFI token sahipleri tarafından kontrol edilmektedir. Çoğunluk desteği (%50 üzerinde oy) oluşturan teklifler, çoklu imzalı cüzdana sahip dokuz üye tarafından uygulanmaktadır. Değişikliklerin uygulanabilmesi için dokuz cüzdan imzalayan üyelerden altısının imzalanması ile gerçekleşmektedir. Çok imzalı cüzdanın üyeleri, YFI sahipleri tarafından oylanmakta ve gelecekteki yönetim oylarından değiştirilebilmektedir.

Yearn.finance kullanıcıları, hızla değişen piyasa koşulları ve daha az deneyimli katılımcılardan kâr etmeye çalışan fırsatçı kuruluşlar nedeniyle yüksek para kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilmektedirler. Kurucusu Cronje'nin kendisi de platformun kaynağı hakkında şeffaflığı korumaya çalışmış ve kod denetimlerinden sonra bile Yearn.finance'ın %100 güvenli olduğunun garanti edilemediğini belirtmiştir, bir başka deyişle DeFi (Decetralized Finance) doğal risk içermektedir.

Yearn.finance, daha geniş yatırımcı sektörü için DeFi (Decentralized Finance) yatırımını ve verim farmingi gibi faaliyetleri basitleştirmek adına çalışmaktadır. Platform, Eğri, Bileşen ve Aave gibi DeFi protokolleri için bir toplayıcı olarak hareket etmek ve çeşitli ısmarlama araçlardan yararlanarak kripto para birimi hissesine sahip olanlara mümkün olan en yüksek verimi getirmektedir. Diğer etmenlerin yanı sıra, platformun uzun vadeli değerini korumaya yardımcı olmayı amaçlayan yeni özellikler kullanıma sunulmaya devam etmektedir.
Yearn.finance, Eylül 2020 sonunda şu anda %0,5 olan para çekme ücretlerinin yanı sıra %5 gas (gaz) sübvansiyon ücreti alarak kar elde etmektedir. Yönetim modeli nedeniyle, bunlar herhangi bir zamanda teknik olarak fikir birliği ile değiştirilebilmektedir. Yearn.finance için hedef pazar, giderek karmaşıklaşan DeFi fenomenini sıfırdan incelemeye vakti olmayan veya getirilerini optimize etmek isteyen yatırımcılar olarak bilinmektedir.

YFI tokenı, Yearn.finance’a katkıda bulunanlar, topluluk ve ilgili protokoller arasında koordinasyon oluşturabilmek için bir araç olarak kullanılmaktadır. Hızlı tempolu inovasyon için bir ortam sağlanırken, yearn ürünlerinin yönetimi ve geliştirilmesi merkezden uzaklaştırılmak için oluşturulmuştur.

YFI token sahiplerinin sorumlulukları ve tokenın kendisinin Yearn.finance’ta bir token olarak nasıl dinamik kazandığı ile ilgilenmektedir. Tüm işlevleri topluluk tarafından herhangi bir zamanda değiştirilebilmektedir, ayrıca bunun birçok örneği mevcuttur. YFI'nin ortaya çıktığı zamandan itibaren, token sahiplerinin emisyonları, arzı ve yetkileri hakkında kapsamlı tartışmalar yapılmıştır.

YFI token kontratı dağıtıldığında, çeşitli DeFi (Decentralized Finance) protokollerinin kullanıcıları, belirli havuzlara likidite sağlayarak elde edebilmektedirler. Curve Finance yPool, YFI/DAI balancer havuzu ve YFI/yPool LP token balancer havuzunun likidite sağlayıcılarıyla orantılı olarak 30.000 token ile ödüllendirilmiştir. Bu havuzlarda yatırım yapmanın çıktı tokenları durdurulan bir Yearn.finance arayüzü aracılığıyla stake edilmiş ve stake yapanlar ise arz bitene kadar yaklaşık yedi gün boyunca YFI bünyesinde ödüllendirilmiştir.

YFI, yerleşik bir para basma işleviyle tasarlanmıştır. Başlangıçta, bu işlev yalnızca Andre Cronje tarafından kontrol edilmiş, ancak token emisyonları başladıktan kısa bir süre sonra bu durum çoklu imzalama (multisig) cüzdanına evrilmiştir. YFI'nin arkasındaki amaç, kontrolü tamamen merkeziyetsiz bir hale getirmek olması sebebiyle, ilk 30.000 YFI dağıtıldıktan sonra emisyonlar için somut planlar oluşturulmamıştır. YIP-1 (Yearn Improvement Proposal), YFI'nin haftalık dağıtımını onaylamış, ancak bu teklifin uygulanması ve nasıl dağıtılacağı konusunda ikinci bir karar gerektirmiştir, fakat bu karar gerçekleşmemiştir.

YIP-36 ile başlayarak, operasyonel giderleri finanse etmek için stake ödüllerinin bir kısmı multisig cüzdanına yönlendirilmiştir. Multisig cüzdanın 500.000 dolarlık bir arabelleği olduğu zaman, token sahiplerine ödüller dağıtılmaktadır. YIP-56 ise, stake sistemini tamamen dağıtmış ve geri satın alma sistemini kullanmaktadır. Bu durum, YFI'yi açık piyasadan çıkararak token sahiplerine fayda sağlarken Yearn.finance hazinesine daha fazla sermaye yönlendirmiştir. Bununla, YFI (Governance Vault) yönetim kasası emekli olmuş ve sahiplerinin YFI'yi başka bir yerde tutarken yönetime katılmalarına izin verilmiştir.

YFI sahipleri, 6.666 YFI'yi mint etmek için oy kullanmıştır. Yeni çıkarılan YFI'nin 3’te biri önemli katkıda bulunanlara verilmiş ve yeni mint edilen YFI'nin 3’te ikisi yönetim tarafından dağıtılmak ve kontrol edilmek üzere hazineye gönderilmiştir. YIP-57 geçtikten sonra, tüm tokenlar tek bir gün içinde basılmıştır.

YIP-61'de açıklanan Yönetim 2.0, YFI token sahibinin sorumluluklarını, Yıllık İyileştirme Teklifleri (Yearn Improvement Proposals) oluşturma ve oylamadan, Yıllık Yetkilendirme Teklifleri (Yearn Delegation Proposals) ve Yıllık Sinyal Teklifleri (Yearn Signaling Proposals) oluşturmaya ve oylamaya kadar genişletmiştir.
YSP (Yearn Signaling Proposals)'ler, token sahiplerinin, bir yTeam'in, yetkileri olan bir kararı yürütmesini resmi olarak talep etmelerine izin vermektedir. Bu durum, token sahiplerinin uzun süreli bir YIP sürecinden kaçınırken söz sahibi olmalarını sağlamaktadır. yTeams, öneriye saygı duyup duymama seçim hakkına sahiptir ve eğerseçim yapmadıkları durumda, bu resmi bir YIP olarak bir sorun haline gelebilmektedir.
YDP (Yearn Delegation Proposals)'ler, herhangi bir ayrım oluşturacak karar verme yetkisinin devredildiği durumlarda değişen önerilerdir. Bu durum, hedef verilen yTeams'i ve token sahipleri tarafından değiştirilebilecek belirli yetkileri tanıttığı için Yönetim 2.0 ile ilgili olmaktadır.

YIP-61 Yönetim 2.0, 25 Nisan 2021'de gerçekleşmesi sebebiyle Yearn.finance kısıtlı yetkilendirme tarafından yönetilen çoklu DAO (Decentralized Autonomous Organizations) yapısına geçmiştir. Bu yaklaşım, protokol geliştirmenin yeterli düzeyde merkeziyetsizleşmeyi korurken bürokrasi tarafından ağırlaştırılmasına izin vermektedir.
Multi-DAO, protokole benzersiz bir şekilde katkıda bulunan merkezi olmayan bağımsız kuruluşların (Decentralized Autonomous Organizations, DAO gibi) akıcı sayısını ifade etmektedir. Bu bağımsız gruplar YFI sahipleri, yTeams ve Multisig'den oluşmaktadır.

Token sahipleri, yTeams'in varoluş sebebi ve Multisig'e kimin katılacağı, her grubun operasyonel kontrolünün sınırlamaları ile ilgili konularda söz hakkına sahiptir. 'Kısıtlı yetkilendirme' terimi, Yearn'i oluşturan ve yöneten çeşitli gruplara belirli yetkiler veren token sahiplerinden kaynaklanmaktadır. Basitleştirilmiş bir yönetim şekli şu şekildedir:

Protokolü geliştiren teklifleri oluşturmak ve oylamak YFI tokenı sahibinin görevidir. Bu teklifler ise:

Spesifik olarak bu teklifler, token sahiplerinin şu kararları almasına izin vermektedir:

Hangi yTeams'in devredilen yetkilere sahip olabileceğini kontrol etmek için yTeams resmi olarak onaylanabilir veya yTeams kaldırılabilmektedir.

YFI Sahipleri, halihazırda devredilmemiş herhangi bir konuda bir YIP önerme yetkisine sahiptir.

Her bir yTeam’i, token sahipleri tarafından tanımlanan nesnel ve ayrı yetkilere sahip olmaktadır. Bunlar, kapsayıcı ekiple benzer hedeflere yönelik çalışan ayrı katılımcı grupları olan üyelik havuzlarına daha da ayrılabilmektedir. Ek olarak, bir üyelik havuzu birden fazla yTeam'in parçası olabilmektedir. Bu takımın amacı üyelik havuzu oluşturmak, koruma sağlamak, kasaları korumak gibi hizmetler sağlamaktadır.

yTeams tarafından verilen kararlar, uygulama için daha merkezi olmayan bir sistem onaylanana kadar Multisig tarafından zincir üzerinde yürütülecektir. Multisig kontrol dahilinde olan etmenler ise aşağıdaki gibidir:

Yearn.finance, sürekli olarak DAO (Decentralized Autonomous Organization) merkeziyetsizleşme ve üretkenlik arasında ideal bir dengeye giden yolu açmaktadır. Çabalar sonucu elde edilen güncel aşama, çoğunlukla sosyal katmanda değişiklikler gerektirmekte ve gelecekte aşağıdaki gibi yazılım uygulamalarına doğru ilerleyerek:

Yearn.finance şirket içi tokenı YFI, 30.000 tokenlık sabit bir arza sahiptir. Temmuz 2020'de piyasaya sürüldüğünde öncül yoktur ve geliştiriciler herhangi bir başlangıç ​​fonu almamamışlardır. Lansman sırasında ise toplam arz 0 YFI olarak bilinmektedir. Günümüze kadar olan bu YFI yolculuğu, sınırlandırılmış arzın çoğu dolaşıma girmiş ve tokenın başarısı, 2020 Eylül ortasında ulaştığı tüm zamanların en yüksek fiyatı olan 41.000 dolara yansıyarak bir başarı kazanmıştır. YFI aynı zamanda daha değerli hale gelen ilk kripto para birimi olarak bilinmektedir. Birim başına fiyatı Bitcoin'den (BTC) daha fazladır. Yearn.Finance kullanıcıları, likidite sağlayarak YFI kazanırken, token holdingleri yönetim ayrıcalıklarını belirlemektedir.

Kripto para yatırımı yapmak isteyenler için Yearn.finance (YFI) nasıl alınır satılır sorusunun yanıtı sıklıkla merak edilir. Bunun için ya madencilik yapılır ya da bu işlemler özel olarak oluşturulmuş kripto para borsası kullanmak gerekir.
Türkiye’de, Türk Lirası ile Yearn.finance (YFI) satın almak zannedildiğinin aksine çok kolay ve hızlı bir işlemdir. Herhangi teknik bir bilgiye ve resmi evrağa ihtiyaç duymadan Yearn.finance (YFI) satın alabilirsiniz.