Ekim 2020’de hayata geçen Filecoin, dosyaların internet üzerinde güvenli şekilde saklanmasını sağlayan eşler arası bir ağdır. Daha basit bir tanımla, herkesin kendi bilgisayarı üzerinden FIL karşılığında yedek depolama alanı kiralamasını sağlayan merkezi olmayan bir protokoldür. Öte yandan dileyen kişilere de ağ üzerinde depolama alanı satın alma imkanı sunulmaktadır.
Filecoin’in, internete erişimi olan herkesin ağa katılmasına izin vererek, çok büyük bir veri depolama kaynağı oluşturmayı hedeflemektedir. Merkeziyetsiz olan Filecoin ile kullanılabilir depolama alanları ve hizmet fiyatlandırması tek bir noktadan kontrol edilmez. Bunun yerine dosya depolama işlemi için herkesin katılım sağlayabileceği açık pazarlar sunulur.
Filecoin ağı, herkesin bir depolama sağlayıcısı olarak katılmasına ve açık sabit disk alanından para kazanmasına olanak tanıyan bir sistemdir. Filecoin ağı, büyük ölçekli veri merkezlerinden, madencilik teçhizatlarına sahip yerel girişimcilere kadar çeşitli seviyelerde katılımcıları ödüllendirmek için tasarlanmıştır.

Filecoin ağı, farklı şekillerde katılan Filecoin eşleri tarafından oluşturulan dağıtılmış, eşler arası bir ağdır. Eşler, ağa bilgi dağıtmak (dedikodu yapmak), kendi aralarında veri aktarmak ve diğer eşleri keşfetmek için kullandıkları güvenli kanallar üzerinden iletişim kurarlar ve blok ya da mesaj gibi bilgilerin hızlı bir şekilde aktığı iyi bağlantılı bir süreci devam ettirirler.
Filecoin nodeları veya Filecoin istemcileri, Filecoin Blokzincir’ini senkronize eden ve uygulandığında global bir durum sağlayan her bloktaki mesajları doğrulayan eşlerdir. Düğümler, Filecoin cüzdanlarını yönetebilir ve FIL alabilir.
Filecoin müşterileri ve diğer madenciler, gerekli güvenliği sağlayarak ve anlaşmalarına uymayan madencileri cezalandırarak, her blokta yer alan kanıtların geçerli olduğunu sürekli olarak doğrular.

Filecoin’de madenciler; depolama anlaşmaları ile Filecoin kazanmaya çalışırlar. Depolama madencilerinin (storage miners) Filecoin kazanma şekli, istemciler için veri depolayıp zaman içinde depolamayı doğrulamak için kriptografik kanıtları hesaplama prensibine dayalıdır. Madenciler, FIL ödüllerini topladıkları zincirde her 30 saniyede bir farklı türde anlaşmalar yürüterek ve yeni bloklar ekleyerek ağa hizmet sağlamaktadırlar.
Filecoin’e kullanıcı tarafından bakarsak kullanıcılar, dosyalarını depolamak için madencilere depolama ödemesi yapar. Depolama madencileri, dosyaları depolamaktan ve dosyaları zaman içinde doğru şekilde sakladıklarını kanıtlamaktan sorumlu bilgisayarlardır. Dosyalarını saklamak veya diğer kullanıcıların dosyalarını depolamak için para almak isteyen herkes Filecoin'e katılabilir. Kullanılabilir depolama ve bu depolamanın fiyatı tek bir şirket tarafından kontrol edilmez. Bunun yerine Filecoin, herkesin katılabileceği dosyaları depolamak ve almak için açık pazarları kolaylaştırır.
Madencilik konfigürasyonları, masaüstü bilgisayarlardan diskli ve bilgi işlemli büyük raflara kadar çeşitlilik gösterir. Ne kadar fazla depolama alanı eklenirse, o kadar fazla Filecoin kazanılmaktadır.
Filecoin ağındaki madenciler, depolamaktan, içerik sağlamaktan ve yeni bloklar yayınlamaktan sorumludur. Filecoin madencileri, verilerin web'de depolanma şeklini merkezsizleştirmeye ve demokratikleştirmeye yardımcı olarak daha açık, esnek ve güvenilir bir internet oluşturmaya katkı sağlamaktadır.

Filecoin’de blok ödülü ve işlem ücreti kazanmak madencinin hash gücüne değil, Filecoin ağına katkıda bulunduğu depolama miktarıyla orantılıdır. Filecoin alım piyasası ile madenciler, içeriği hızlı bir şekilde teslim ettikleri için ödüllendirilirler.
Filecoin’de, bir blok zinciri ve yerel kripto para birimi olan FIL’i kullanılmaktadır. Depolama madencileri, dosyaları depolama karşılığında FIL kazanmaktadır. Filecoin Blokzinciri, yapılan işlemleri ve depolama madencilerinin dosyalarını doğru bir şekilde sakladıklarını kanıtlarıyla birlikte kaydetmektedir. Kullanıcılar ise istedikleri zaman Filecoin Blokzincir’indeki kanıtlara bakarak dosyalarının doğru bir şekilde saklandığını doğrulayabilmektedirler.

Filecoin'de iki depolama anlaşmaları ve geri alma anlaşmaları olmak üzere iki tür anlaşma vardır.
Depolama anlaşmaları, ağda bazı verileri depolamak için istemciler ve depolama madencileri arasındaki anlaşmalardır. Bir anlaşma başlatıldığında ve madenci depolamak için verileri aldığında, zincire, ödülleri toplayabilmesi için anlaşmaya göre hala verileri sakladığını defalarca kanıtlayacaktır. Aksi takdirde, madenci FIL'i kaybedecektir.
Alma anlaşmaları, ağda depolanan verileri çıkarmak için müşteriler ve geri alma madencileri arasındaki anlaşmalardır. Depolama anlaşmalarından farklı olarak, bu anlaşmalar, alınan veriler için aşamalı olarak ödeme yapmak için ödeme kanalları kullanılarak zincir dışı gerçekleştirilir.
Depolama madencileri, verileri bir anlaşma şartlarına göre sakladıklarını kanıtlamalıdır. Bu nedenle müşteri tarafından gönderilen tüm verileri anlaşma süresince saklamalıdırlar.

Filecoin, merkezi veri depolama çözümlerine farklı avantajlar vaat etmektedir. Bu avantajları şu şekilde sıralayabiliriz:
Maliyet: Veri depolama için daha büyük bir serbest pazar yaratarak fiyatı aşağı çekecektir.
Ölçek: Dünya çapında milyonlarca bilgisayarı bir araya getirmek üzere devasa bir depolama ağı oluşturacaktır.
Ekonomi: Yeni depolama bilgisayarları oluşturmak yerine mevcut kaynakları kullanmaktadır.
Güvenlik: Merkezi olmayan bir ağ, tek bir saldırı noktası olmadığı anlamına geldiğinden güvenliği daha yüksektir.

Filecoin’in avantajları olduğu gibi bazı dezavantajları da mevcut. Tek bir sunucuda muhafaza etmek yerine, parçalar halinde farklı sunucularda muhafaza sağlanması, belgelerin talep edilmesi durumunda birden fazla sunucuya erişim gerektiriyor. Bu nedenle sürecin sonuçlanması, sunucuların çevrimiçi olmasına ve internet hızlarına bağlıdır. Bu da hızla ilgili bir dezavantaj oluşturabilmektedir.

Belgelerinizi başka birinin bilgisayarına kaydetmek her zaman için risklidir ancak Filecoin verileri parçalayarak farklı alanlarda muhafaza ettiğinden kimse bir araya getiremez. Sadece Filecoin verilerin nasıl bir araya geldiğini bilir ve istendiğinde yeniden düzenler. Bu nedenle eğer bilgisayarınızda saklanan verileri hacklemeye çalışanlar sadece anlamsız bir veri akışı bulacaklardır.

İşlemleri veya kanıtları zincire dahil etmek, ağdaki hem hesaplama hem de depolama kaynaklarını tüketir. Gaz, tüketilen kaynakların bir ölçüsünü ifade eder. Bir mesajın tükettiği gaz, gönderenin bir madenci tarafından yeni bir bloğa dahil edilmesi için ödemesi gereken maliyeti doğrudan etkilemektedir.
Diğer Blokzincirlerde madenciler, yerel para biriminde bir gas fee belirtir ve ardından blok üreten madencilere işlem için ne kadar gaz tüketildiğine bağlı olarak bir öncelik ücreti öderler. Filecoin, tüm düğümlerin işlemleri doğrulaması gerektiğinden, kaynakların ağ harcamasını telafi etmek için bir miktar ücretin yakılması (geri alınamayan bir adrese gönderilmesi) dışında benzer şekilde çalışır. Genel olarak fikir, Ethereum'un EIP1559'una dayanmaktadır.
Filecoin ağında yakılan ücretlerin miktarı, ağ tıkanıklığı parametrelerine (blok boyutları) göre otomatik olarak ayarlanan dinamik bir BaseFee tarafından verilmektedir.
Ek olarak, her mesaja gazla ilgili eklenen bir dizi parametre ve madencilerin alacağı ödül miktarını belirlemektedir.

Filecoin maksimum arz miktarı 2.000.000.000 FIL olarak belirlenmiştir. Şu an dolaşımdaki arz miktarı 101.504.447 FIL’dir.