NEO, Da Hongfei ve Erik Zhan tarafından Çin’de 2014 yılında AntShares olarak kurulmuş ve Haziran 2017 yılında NEO olarak tekrar markalaşmıştır. Kendi kripto para birimini destekleyen ve dijital varlıkların ve akıllı kontratların gelişimini sağlayan blok zincir tabanlı bir platformdur. Bu açıdan Amerikan tabanlı Ethereum blok zinciri ağına benzemektedir.
NEO nihai olarak dağıtılmış ağ tabanlı akıllı ekonomik sistemi oluşturma amacıyla akıllı sözleşmeler kullanarak dijital varlıkların yönetimini otomatikleştirmeyi hedeflemektedir. NEO açık kaynaklı, topluluk odaklı bir blok zinciri platformudur. Merkezi olmayan uygulamaların oluşturulması için en özellikli blok zinciri platformu olan NEO geliştiricilerine akıllı kontratlar aracılığıyla varlık yönetimlerinin dijitalleştirilmesini ve otomatikleştirilmesini sağlamaktadır. Aynı zamanda güçlü merkezi olmayan depolama alanı, uzmanlıklar ve domain isim servisi gibi güçlü yerel altyapılar sağlarken, yeni jenerasyon internet için güvenli bir temel oluşturmaktadır.
NEO ilk birinci sınıf akıllı kontrat platformu olarak bilinmektedir. NEO, Antshares adı altında 2014 yılında Da Hongfei ve Erik Zhang tarafından kurulmuştur. Orijinal kaynak kodu GitHub’da Temmuz 2015 yılında yayınlanmış olup akabinde MainNet’te Ekim 2016 yılında lanse edilmiştir. Blok zincirini ilerletmeye devam eden global geliştirici topluluğu tarafından da desteklenmektedir. 2017 yılında Antshares, akıllı sözleşmeler 2.0’ı entegre ederek NEO’yu yeniden markalaştırmıştır. Bununla birlikte yüzlerce yeni geliştirici blok zincirine geldiği için agresif küresel bir gelişme yaşanmıştır. NEO yöneticileri platformun büyümesine destek sağlayan grup ve bireylere hediye olarak NEO token dağıtmaya başlamışlardır. COZ, NEOEconoLabs ve O3 Labs gibi gruplar NEO bünyesine erken dahil olanlar olarak bilinmektedir.
2021 yılında ise NEO N3 olarak bilinen 3.0 versiyonuna yükseltilmiştir. 2018 Haziran’ında başlatılmış bir proje olan N3, NEO tarihindeki en büyük gelişimi temsil etmektedir. Endüstriye ilk her şeyi kapsayan blok zinciri gelişim tecrübesini getirmeyi amaçlamıştır ve dağıtılmış depolama, uzmanlıklar ve isim servisi gibi güçlü yerel özellikleri barındırmaktadır. NEO N3 aynı zamanda önceki versiyonları ile karşılaştırıldığında gelişmiş yönetim ve ekonomik modelinin yanı sıra daha basit ve daha modüler sistemleri desteklemektedir. NEO, blok zinciri endüstrisinin erken dönemlerindeki öncüsü olarak kabul edilmektedir. Sadece Çin’de kurulmuş ilk kamuya açık akıllı kontrat platformu değil aynı zamanda token modelini kullanan ilk zincir ve BFT (Byzantine Fault Tolerance) tarzı uzlaşma mekanizmasını uygulayan ilk platform olarak da bilinmektedir. Üstelik, NEO belirli bir seviyedeki varlığa sahip olduğunda katılımcılarına bütün orijinal fonlarını iade eden ilk ve tek token satışıdır.

Gelişen ve genişleyen zamanda NEO’nun Şangay merkezli operasyonu bir düzinenin altında bir sayıdan ellinin üzerine çıkınca organizasyon yapısı olgunlaşmıştır. Kendini NEO’nun teknolojisini geliştirmeye adayan grupların sayısı yükselmiştir. Bugün Microsoft, Facebook, Amazon, Samsung, Dell, Seagate gibi şirketlerden mezunlar da dahil olmak üzere dünyanın her yerinden NEO’nun çekirdek gelişimine, altyapısına ve tooling’ine katkı sağlayan geliştiriciler bulunmaktadır.
NEO üzerinde çalışan ana gruplar şu şekilde sıralanabilir:

İdealistlerin gözünde NEO’nun en kapsayıcı hedefi, akıllı ekonomi için merkezi olmayan ve açık bir ağ olmaktır. Ancak pragmatistler bu amacın zaman içinde gerçekleşmesi için bazı merkezi koordinasyonun oluşması gerektiğinin farkındadırlar. Bu amaçla NEO Foundation, stratejik bir rehber olarak NEO platformu için kurulmuştur. Bu kurum organizasyon olarak proje için genel hedeflerini belirler ve diğer kendini yöneten grupların organizasyona katkı sağlayacak hedefleri gerçekleştirmesinde fon sağlamaktadır.
NEO aynı zamanda blok zinciri endüstrisinin mevcut yasal sistemlerini aşamayacağını ya da mevcut iş çerçeveleri ile bütünüyle uyumsuz çözümle bu sistemleri yaratamayacağının farkındalığı ile hareket etmektedir. Bunun yerine, akıllı ekonominin geleceği inşasında birlikte çalışmayı savunmaktadır. NEO bu soruna çeşitli endüstriyel gruplar oluşturarak ya da gruplara katılarak standartların oluşturulmasının tasarımı gibi bir yaklaşımda bulunarak altyapıya erişimi arttırmış ve kanun koyucuları eğitmiştir. 2021 yılında NEO N3’ün çıkması ile NEO merkezsizleşme de ileriye dönük en büyük adımını atacaktır. NEO sahipleri blok zincirinin yönetiminde, konsensüs düğümlerini çalıştırmaktan ve işlem ücretleri gibi kritik blok zinciri parametrelerini ayarlamaktan sorumlu NEO konseyinde oy kullanma hakkına sahip olacaklardır.

Çin Hükümeti tarafından kripto paraların aktarımında kısıtlamalar da göz önünde bulundurulursa NEO, katı düzenleri olan ülkelerde ve belki de tüm dünyada tercih edilen kripto para birimi olarak ortaya çıkma potansiyeline sahiptir. NEO’nun Onchain teknolojisi, başlangıcından bu yana kripto paraların çoğunluğuna kıyasla oldukça farklı olan merkezi bir yaklaşımla regülatör (düzenleyici) dostu olacak şekilde tasarlanmıştır. Bu durum hükümet düzenleyicilerinin kripto para dünyasına giderek daha sakıncalı bir göz ile baktığı Çin’de bile hayatta kalmasına ve gelişmesine yardımcı olabilmektedir. Hükümet kripto para spekülasyonlarının oluşturduğu finansal riskler için endişelenmektedir. Aynı zamanda geniş kripto para madenciliği operasyonlarının ülkenin elektrik arzını yüksek miktarda tüketmesi de ülkenin çevresel hedeflerine tehdit olmaya başlamıştır.

Teorik olarak NEO akıllı ekonomi sistemidijital varlıklar+dijital kimlik+akıllı sözleşme=akıllı ekonomi olarak açıklanmaktadır.
Varlıklar açık, merkezi olmayan, güvenilir, iz sürülebilir, şeffaf ve aracılarından ve maliyetlerinden bağımsız kolayca bir şekilde dijitalleşebilmektedir. Kullanıcılar çeşitli varlıkları kayıt edebilir, satabilir, değiştirebilir ya da dolaşıma dahil edebilmektedirler.
NEO platformu kendi ağında özel dijital ve eşdeğer bir sembollü fiziksel varlıkların bağlantı kurmasına olanak sağlamaktadır. NEO aynı zamanda varlıkların korunmasına da destek vermektedir. Bu varlıklar kendi platformuna kayıt edilerek geçerli bir dijital kimlik verilip yasalar tarafından korunmaktadır. Akıllı sözleşmeler herhangi bir yasal sistem veya merkezi mekanizma tarafından yönetilmeden farklı taraflar arasında işlem ve anlaşmaların yürütülmesine izin vermektedir. Bu tür kontratların uygulanması ağın programlama koduna dayanır ve kodlama, işlemlerin izlenebilirliği, şeffaflığı ve geri döndürülemezliğini sağlamaktadır.
NEO, GAS ve NEO adlı iki kripto parayı desteklemektedir. Geniş bir geliştirici topluluğunun platformuna katkıda bulunmasını kolaylaştıran C#, Java, Go, Python ve Kotlin dahil olmak üzere tüm yaygın dillerde programlamayı desteklemektedir.

NEO yasalara uyumlu olma konusunda diğer standart blok zinciri platformlarından açık bir şekilde ayrılmaktadır. Dijitalleştirilmiş varlıklar ve akıllı kontratlar her ne kadar Ethereum gibi diğer blok zinciri platformlarında popüler olsa da ‘’dijital kimlik’’ olarak adlandırılan üçüncü temel özelliği NEO’yu diğerlerinden ayırmaktadır.
NEO platformunda faaliyet gösteren her birey, işletme veya diğer tüzel kişilikler, doğrulanabilen kendine has bir dijital kimliğe sahip olması gerekmektedir. Kişiler, işletmeler ve projeler sadece diğer taraf gerekli kimliğe sahip ise kendi aralarında işlem yapma seçeneğine sahiptir. Bu durum NEO ağını yasal düzenlemelere uyumlu hale getirmektedir. NEO ağındaki çeşitli düğümlerin bile, işlem doğrulamasına ve muhasebe ve defter tutma gibi diğer faaliyetlere katkıda bulunabilmeleri için kimliklerinin olması gerekmektedir.

NEO üzerinde yapılan çalışmalarda, kripto para biriminin kurucuları Da Hongfei ve Erik Zhan, özel blok zinciri çözümleri arayan çeşitli işletmelerin ilgisini kazanmıştır. Bu çözüm arayışı, 2014 yılında gerekli finansal ve yasal çerçevelerde çalışan ve çeşitli işletmelere blok zinciri çözümleri sunan ve bağımsız bir teknoloji şirketi olan Onchain’in kurulmasına yol açmıştır.
NEO, Bitcoin ve Ethereum gibi çalışırken, Onchain endüstrinin spesifik ihtiyaçlarını karşılamak için özel ve uluslararası ticaret birliği blok zincirlerinin oluşturulmasına odaklanmaktadır. Onchain’in ana ürünü olan Dağıtılmış Ağ Sistemi (Distributed Networks Architecture), özel ve genel blok zincirleri oluşturarak işletmelere yardımcı olmak için dijital varlık uygulamalarını kullanmaktadır. DNA’nın özel ve kamu sektörlerindeki her türlü farklı sorunu çözmek için özelleştirilebilen blok zinciri olduğuna inanılmaktadır.

NEO ve Onchain bağımsız olarak başka bir deyişle biri, bir diğerinin sahibi olmayarak ayrı bir şekilde var olmaktadırlar. NEO, ‘’C (Consumer)’’nin bir müşteriye veya hatta topluluğa atıfta bulunabileceği, işletmeden tüketiciye (Business to Consumer) segmenti hedeflerken Onchain, işletmeden işletmeyi (Business to Business) baz alarak kurumsal hizmetlere odaklanmaktadır. NEO, kamuya açık bir topluluk tarafından finanse edilirken Onchain, Çin’in Fosun adlı en büyük özel holdingi tarafından desteklenmektedir.
Bir yatırım ortağı olarak Fosun’unun seçilmesinin nedeni sorulduğunda ise kurucu Da Hongfei, “Portföylerinin üç ana kolu olan finans, tıp bilimi, eğlence ve blok zinciri teknolojisi ile iyi bir sinerjiye sahip yaşam tarzı içermektedir. Bu nedenle Fosun Group’unu yatırım ortağı olarak seçerek, Fosun’un sağladığı Enterprise kaynağına, Onchain’in blok zinciri teknolojisini sergilemesi için bir platforma çok değer verdikleri “ şeklinde belirtmiştir.

NEO ve Onchain’in ortak kurucuları gelecekte çapraz zincirli (cross-chain) işbirlikteliği başarabileceklerini öngörmektedir. Bir başka deyişle ister NEO gibi kamuya açık ister işletmeler tarafından işletilenler gibi özel olsun, blok zincirler arasında bağlantı kurmak ve bilgi paylaşmak için bir mekanizma geliştirilecektir. Hem kamu hem de özel sektörlerde blok zinciri tabanlı sistemlerin sayısı artmaya devam ettikçe, nihai olarak sektörler arasında işbirlikteliğine ihtiyaç duyulacaktır.
NEO ve Onchain’deki çalışma grupları, devam eden çalışmalarıyla bu boşluğu doldurmayı ummaktadır. Ancak, bu tür birlikte çalışabilirliği sağlamak için güven ve kimlik önem kazanmaktadır. Bu boşluk, NEO blok zinciri platformunun ayrılmaz bir parçası olan esas dijital kimlik özelliği tarafından doldurulacaktır. NEO ve Onchain, Bitcoin gibi tamamen merkezi olmayan, düzenlenmemiş ve anonim blok zinciri sistemleri ile günümüz banka hesaplarının ve kredi kartlarının geleneksel KYC (Know Your Customer) uyumluluğu arasında çok ihtiyaç duyulan orta yolu açabileceği görülmektedir.
NEO ve Onchain bireysel kullanıcılar, madenciler gibi ağa katkıda bulunanlar, işlem yapan katılımcılar, özel işletmeler ve hatta düzenleyiciler gibi tüm tarafların ihtiyaçlarını mevcut yapılarında bulundurmaya ve taraflara hizmet etmeye çalışan birçok hizmeti kapsayan bir yaklaşım benimseyerek, kapalı ekonomi düzenleyicileri ve açık sistem kripto para birimi yatırımcıları arasında devam eden anlaşmazlıklarda bütünsel çözüm sağlamak için en iyi şekilde oluşturulmuş alanlardır.

NEO platformu, Onchain’in DNA (Distributed Networks Architecture) konseptinin temeli olarak hareket etmektedir. NEO merkezi olmayan, halka açık blok zincirleri sağlarken, OnChain’in DNA’sı özel blok zincilerine olan ihtiyacı karşılamaktadır. Bu sistemleri birbirine bağlamak, her iki dünya için “en iyi” oluşması sağlanmaktadır.
Onchain, Güneybatı Çin’in Guizhou eyaletinin başkenti Guiyang hükümetinden DNA için gerekli onayı öncesinden sağlamıştır. Çeşitli merkezi olmayan kripto para birimleri ve ICO (Initial Coin Offering)’lar konusundaki sert duruşlara rağmen, devletin alternatif bir çözüm aradığı ve kurallara uygun hareket eden şirketlerde çalışmaya olumlu bir bakış açısı getirildiği de devlet tarafından belirtilmektedir. Bu duruma göre, yerel Çinli girişimler olarak NEO ve Onchain en büyük rakipler olacaktır. Gelecek vaat eden Onchain teknolojisi, Çin hükümeti ve bütüncül bir çözüm sağlayan işletmelerle kabul edilebilir ve entegre edilebilirse, NEO’nun yaygın olarak benimsenmesini büyük ölçüde artıracaktır.

Kripto para yatırımı yapmak isteyenler için Neo (NEO) nasıl alınır satılır sorusunun yanıtı sıklıkla merak edilir. Bunun için ya madencilik yapılır ya da bu işlemler özel olarak oluşturulmuş kripto para borsası kullanmak gerekir.
Türkiye’de, Türk Lirası ile Neo (NEO) satın almak zannedildiğinin aksine çok kolay ve hızlı bir işlemdir. Herhangi teknik bir bilgiye ve resmi evrağa ihtiyaç duymadan Neo (NEO) satın alabilirsiniz.