Internet Computer (ICP), kullanıcıların uygulamalar, web siteleri ve diğer web tabanlı hizmetler oluşturmasına olanak tanıyan bir kripto para birimi veya dijital token olarak bilinmektedir. Kripto para birimi Dfinity Vakfı tarafından oluşturulmuştur ve risk sermayesi şirketleri Andreesen Horowitz ve Polychain Capital tarafından ise desteklenmektedir.
Kripto para biriminin temeli olan ağ oluşturmanın bir yolu ancak daha da merkezi olmayan bir biçimde kullanılabilmesi olmaktadır. ICP, web'de uygulamaların yeni veya farklı bir sürümünü çalıştırabilen merkezi olmayan bir bilgisayar ağı olarak düşünebilmektedir. Bu nedenle projenin kurucusu Google, Facebook ve Amazon Web Services gibi internet platformlarına meydan okuma kapasitesine sahip olduğunu söylemektedir. Piyasada çoğunlukla DeFi (Decentralized Finance) olarak adlandırılan merkezi olmayan finans uygulamaları yer almaktadır. DeFi uygulamaları, genel finansal süreçleri kopyalamak (veya değiştirmek) için kripto para birimini kullanabilmektedir.
Dfinity’nin yüksek oranda merkezi olmayan ağı göz önüne alındığında Internet Computer’ın kapasitesini talepteki artışlarla ölçekleyebileceğini söylemektedir. Bu nedenle, Internet Computer kripto para birimi (tipik para birimi anlamında) olarak değil, uygulamaları güçlendirmek için blok zinciri teknolojisini kullanan bir ağ olarak düşünmek daha fayda sağlayacaktır.
Internet Computer (ICP), sınırsız kapasite ile web hızında çalışan dünyanın ilk blok zinciri olarak bilinmektedir. Ayrıca, akıllı sözleşme hesaplamasını ve verilerini ölçekleyen, bunları web hızında çalıştıran, verileri verimli bir şekilde işleyen ve depolayan ve geliştiricilere güçlü yazılım çerçeveleri sağlayan bir blok zinciri ağı olan Bitcoin ve Ethereum'un yanı sıra üçüncü büyük blok zinciri yeniliğini temsil etmektedir. Bunu mümkün kılarak, Internet Computer yazılımın tamamen yeniden düşünülmüş ve sunulmuş olmasını sağlamaktadır, bir başka deyişle tokenize internet hizmetleri, pan-endüstri platformları, merkezi olmayan finansal sistemler ve hatta geleneksel kurumsal sistemler ve web siteleri oluşturmak için devrim niteliğinde yeni bir yol sağlamaktadır.
Internet Computer (ICP) projesi, Ekim 2016'da Dominic Williams tarafından kurulmuştur ve kripto topluluğundan kayda değer bir ilgi görmüştür. DFINITY, Andreessen Horowitz, Polychain Capital, SV Angel, Aspect Ventures, Electric Capital, ZeroEx, Scalar Capital ve Multicoin Capital gibi katkıda bulunanlardan ve birkaç önemli Ethereum destekçisinden toplam 121 milyon dolar toplamıştır. 2018'de, 50.000'den fazla kayıtlı katılımcısı, Airdrop ile ICP hizmet token’ı almıştır. 18 Aralık 2020'de DFINITY, Internet Computer’ın alfa ana ağını başlatmıştır. 10 Mayıs 2021'de DFINITY, merkezsizleşmeye doğru bir adımla Internet Computer’ını kamuya açık hale getirmiştir. Bu önemli dönüm noktası, Internet’in artık merkezi olmayan bir küresel bilgisayar olarak işlev gördüğü anlamına gelmektedir ve bu da Internet Computer’ın tüm kaynak kodunun kamuya açık hale getirilmesi, on binlerce topluluk üyesinin Internet Computer ağını yönetmesine izin veren ICP yardımcı programı ile belirtilmiştir.

Internet Computer’ın hızlı popülaritesi aşağıdaki özelliklerle açıklanmaktadır:
Yüksek ve Etkin Potansiyeli: Kripto para biriminin kurucusu, kripto para biriminin internet devlerini yüksek konumlarından uzaklaştırma veya en azından dürtme potansiyeli hakkında büyük iddialarda bulunmuştur. Bu iddialar, kripto para biriminin hızını, hızlı ölçeklenme yeteneğini ve bilgi işlem maliyetlerini önemli ölçüde azaltmayı sağlamakla ilgilenmektedir.
Büyük Yatırımcılar Tarafından Destekleniyor Olması: Andreesen Horowitz büyük bir risk sermayesi girişimcisi olarak bilinirken, bir diğer önemli yatırımcı (Polychain Capital) kripto için risk sermayesi konusunda uzmanlaşmıştır. Büyük yatırımcıların projeye olan ilgisi ve katkısı projenin popülaritesini artırmıştır.
Promosyon: Bazı piyasa analistleri ICP için şimdiden fiyat hedefleri belirlemiş ve önümüzdeki yıllarda büyük fiyat artışları olacağını öngörmüştür. Internet Computer’daki fiyat artışının bir kısmı, genel olarak kripto para birimleri için yükseliş iklimi ile de ilgili olmaktadır. Bireylerin hayal gücünü büyük projelerle yakalamak ve bir kripto para projesini sürdürülebilir kılmak, büyük para toplamak için en iyi dönemin olduğu belirtilmektedir.

Yeni bir proje ile ortaya çıkıp büyük ses getiren bir kripto para hakkında merak edilen önemli detaylardan biri de, bu kripto paranın piyasadaki diğer kripto paralardan farkının ne olduğu sorgulaması olmaktadır. Bu noktada Internet Computer’ın diğer projelerden öne çıkmasının üç özelliği şu şekilde belirtilmektedir:
Internet Computer (ICP) bireylerin internette yazılım oluşturmasına izin vermektedir. Teknoloji, herkesin kendi blok zinciri teknolojisini uygulamalar oluşturmak için kullanmasına ve büyük teknoloji şirketleri arasında çalışma yapmalarına izin vermektedir.
Internet Computer (ICP) bulutta değil, merkezi olmayan bir ağda çalışmaktadır. Dfinity'nin kurucusu Dominic Williams'a göre, bulut üzerinde çalışan diğer birçok blok zincirinin aksine, Internet Computer taraflarca kurulan özel bir donanım üzerinde çalışmaktadır.
Internet Computer (ICP)’nin hızlı olması. Bazı kripto para birimlerini kullanarak işlemlerin tamamlanması otuz dakika veya daha fazla sürebilirken, Dfinity kriptosunun web hızında çalışmasıyla övünmektedir. Yine de Internet Computer, terimin genel olarak kullanıldığı anlamda para biriminden farklı bir şey olarak düşünmek fayda sağlayabilmektedir.

Internet Computer kripto para dünyasına büyük bir popülarite sağlamış olsa da, herhangi bir komisyoncu veya borsada Internet Computer kripto alım-satım işlemleri yapılamayabilmektedir. Yakın zamanda borsalar bu yeni kripto parayı bireylere arz edecektir. Bunun dışında mevcuttaki büyük borsalar haricinde alım-satım, takas gibi işlemler henüz gerçekleşememektedir. Sonuç olarak,Internet Computer bireylere büyük faydalar sunmaktadır, ancak kripto para birimi alım-satım işlemleri yapanların tam olarak ne satın aldıkları konusunda bilgili hareket etmeleri akıllıca olacaktır. Bu durum, değişken fiyat dalgalanmaları sergileyen ve daha az deneyimli alım-satım işlemleri yapan bireyleri kolayca sarsabilen kripto para birimleriyle uğraşırken risk yönetiminin bir parçası ile ilgilidir.

Dominic Williams, DFINITY'nin kurucusu ve en kıdemli bilim insanı olarak bilinmektedir. Threshold Relay, Probabilistic Slot Consensus ve diğer yeni kripto tekniklerinin keşfi, Bitcoin ve Ethereum teknik topluluklarının ilk üyesi gibi sorumluluklar taşıyan girişimci bir kripto teorisyenidir. Daha önce, girişim destekli kripto projeleri için bir kuluçka merkezi olan String Labs'ın başkanı ve CTO'sunu yapmış, Mirror Labs'de DeFi (Decentralized Finance)’'nin ilk öncüsü olmuş ve milyonlarca kullanıcıya yönelik bir MMO (Massively Multiplayer Online) oyunu olan Fight My Monster'ın Kuruculuğunu ve CEO'luğunu yapmıştır. Bunlara ek olarak System7, Airdocs ve Smartdrivez gibi birçok startup kurmuştur. King's College London Bilgisayar Bilimleri bölümünden birinci olarak mezun olmuştur.

Internet Computer, İsviçre'nin Zürih kentinde bulunan, dünyanın en iyi kriptograflarından, dağıtılmış sistemler ve programlama dili uzmanlarından oluşan, yaklaşık 100.000 akademik alıntı ve toplu olarak 200 patentten oluşan kar amacı gütmeyen bir bilimsel araştırma kuruluşu olan DFINITY Vakfı tarafından oluşturulmuş ve piyasaya sürülmüştür.
DFINITY'deki önemli teknoloji uzmanları ise, Jan Camenisch, PhD (Araştırma Başkan Yardımcısı), dünyaca ünlü kriptograf ve gizlilik araştırmacısı, 19 yıl boyunca IBM'in Kriptografi / Araştırma departmanını yönetmiştir.
Andreas Rossberg, PhD (Baş Mühendis ve Araştırmacı), ortak yaratıcı WebAssembly ve Google Chrome V8 motoru için eski ekip lideri olarak bilinmektedir.
Ben Lynn, PhD (Kıdemli Personel Mühendisi ve Araştırmacı), dünyaca ünlü kriptograf ve Google Mühendisi, Ethereum 2.0'da kullanılan anahtar imza sistemi olan BLS kriptografisindeki "L"’dir.
Jens Groth, PhD (Baş Araştırmacı), etkileşimli olmayan sıfır bilgi kanıtlarına öncülük etmesiyle tanınan dünyaca ünlü kriptograftır.
Timo Hanke, PhD (Baş Araştırmacı), Bitcoin madenciliği için kanıtlanmış birkaç algoritmik optimizasyondan biri olan AsicBoost'un yaratıcısıdır.
Paul Liu, PhD (Personel Mühendisi), Intel'in Haskell derleyicisinin mimarlığını yapmış ve doktora derecesini Haskell'in kilit tasarımcılarından Paul Hudak'tan almıştır.
Johan Georg Granström, PhD (Mühendislik Direktörü), Google'da YouTube sistem altyapısını ölçeklendirmekten sorumlu eski Kıdemli Yazılım Mühendisi olarak bilinmektedir.
10 Mayıs 2021'de halka açılmasının ardından, DFINITY Vakfı artık İnternet Bilgisayar ağını iyileştirmeye ve sürdürmeye kendini adamış birçok kuruluştan biri olacaktır.

Internet Computer’ın amacı, halka açık interneti genişletmek ve bunun sayesinde dünyanın bilgi işlem platformu olabilmektir. Günümüzde internet, bireyleri ve bilgileri birbirine bağlayan bir ağdır, ancak şu anda sistemler ve hizmetler özel altyapıdan yürütülmektedir. Internet Computer’ın arkasındaki bilimsel atılım, yeni Konsensüs, Etkileşimsiz Dağıtılmış Anahtar Üretimi (Non-Interactive Distributed Key Generation), Ağ Sinir Sistemi (Neural Network System), İnternet Kimliği vb. gibi düzinelerce ileri teknolojiyi kapsayan blok zinciri teknolojisidir. Blok zinciri teknolojisi, Internet Computer’ı oluşturan düğümleri düzenleyen bir dizi şifreleme protokolünden oluşmaktadır. Aynı zamanda, Internet Computer’ın arkasındaki temel atılımlardan biridir ve tek bir ortak anahtara sahip olmasını sağlamaktadır. Bu durum çok büyük bir avantajdır çünkü akıllı saatler ve cep telefonları da dahil olmak üzere herhangi bir cihazın Internet Computer’ından ürünlerin orijinalliğini doğrulamasını sağlayabilmektedir. Ancak bu durum geleneksel blok zincirler için mümkün değildir.
Blok zinciri teknolojisi, Internet Computer’ı çalıştıran ve çalışmasını mümkün kılan motordur. Ağ’a sonsuza kadar ölçeklendirme yapmak ve yeni alt ağlar oluşturmak için yeni düğümler eklemesine izin vermektedir, bir başka deyişle arızalı veya çökmüş düğümleri hiç durmadan yenileriyle değiştirmek; içinde çok fazla düğüm başarısız olsa bile alt ağları canlandırmak ve Internet Computer protokolünü sorunsuz bir şekilde güncelleyerek ağın hataları düzeltmesini ve yeni özellikler eklemesini sağlamaktadır.
DFINITY Ar-Ge ekibi, etkileşimli olmayan yeni Anahtar Yeniden Paylaşım Protokolü (Non-Interactive Key Resharing Protocol) icat etmiştir. Bunun sayesinde eski imzalayanların her birinin, yeni imzalayanlara yalnızca tek bir mesaj yayınlaması gerekmektedir. Bunun güvenli bir şekilde yapılmasını sağlamak için, ileri gizlilikle şifreleme ve etkileşimli olmayan (sıfır bilgi kanıtları dahil olmak üzere) gelişmiş şifrelemeden birçok kavram kullanılmaktadır. Anahtar zaman uyumsuz bir ortam için idealdir ve faydaları arasında anahtar koruma yer almaktadır. Bir alt ağın ömrü, tek bir ortak anahtar tarafından bilinir ve Internet Computer’daki diğer tarafların değişen ortak anahtarları takip etmesi gerekmemektedir. Key Resharing Protocol (Anahtar Paylaşım Protokülü)’nün çalışma şekli etkileşimli olmadığı için, asenkron ortam için ideal ve anahtar koruma gibi faydalara sahiptir. Bir alt ağın ömrü boyunca sadece tek bir ortak anahtar tarafından bilinir ve bunun sayesinde Internet Computer’ındaki diğer tarafların değişken ortak anahtarları takip etmesi gerekmemektedir.

10 Mayıs 2021'de Genesis (Oluşum) bloğunda Internet Computer Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da bulunan ve 1.300 node (düğüm) çalıştıran 48 bağımsız veri merkezi tarafından desteklenmeye başlamıştır. Internet Computer ağı, yeni nesil mega merkezi uygulama (Decentralized Applications)'ları desteklemek için katlanarak büyümeye devam edecek ve yıl sonuna kadar planlanan 4.300 node (düğüm) çalıştıran 123 veri merkezi ile on yıl boyunca devam eden yapıyı desteklemek için milyonlarca düğüm çalıştıran binlerce veri merkezi ile açık bir sistem haline gelecektir ve daha da önemlisi, herkes node (düğüm) sağlayıcı olabilecektir. İlgili taraflar Sinir Ağı Sistemi (Neural Network System)’ine Veri Merkezi Kimliği (Data Center ID) için başvurabilmekte, özel makine node’ları satın alabilmekte, ICP protokolünü kurabilmekte ve Internet Computer ağına bağlanabilmektedir.

Bilimsel bir buluş olan blok zinciri anahtar teknolojisi, Internet Computer’ın web hızında çalışmasını sağlayarak, sorgu çağrıları milisaniyeler içinde yürütülür, güncelleme çağrılarının tamamlanması ise 1-2 saniye içerisinde sürmektedir. Daha da önemlisi, Genesis (Oluşum) bloğunda, Internet Computer saniyede 2.5 blok (blocks per second) blok hızına sahip olacaktır, ardından hızla 10.3 bps (block per second)’ye ve yıl sonuna kadar yaklaşık olarak 1.000 bps'ye ulaşacaktır. Reddit'in Internet Computer’da çalışan açık bir sürümünün olması durumunda, mevcut içeriğin özelleştirilmiş görünümleri formüle edilir, yakınındaki milisaniyeler içinde çalışan node sayesinde sorgu çağrılarının yürütülerek web tarayıcılarına sunarak kullanıcı deneyimi sağlamaktadır.

Internet Computer ağın içinde önemli roller oynayan yerel fayda program token’ları olarak bilinmektedir. Bu roller:
Ağ Yönetiminin Kolaylaştırılması: ICP tokenları, finansal ödüller kazanabilecekleri oylama yoluyla ağ yönetimine katılan nöronlar oluşturmak için kilitlenebilmektedir.
Hesaplama İçin Döngülerin Üretimi: ICP döngülere dönüştürülebilen, kullanıldığında yakılan yakıntın rolündeki gücünü hesaplayan bir kaynak değer deposu sağlamaktadır. NNS (Neural Network System), ICP'yi değişken bir oranda döngülere dönüştürür, bu nedenle ağ kullanıcılarının her zaman yaklaşık olarak sabit maliyetle yeni döngüler oluşturabilmelerini sağlamak için tercih edilmektedir. Böylece yakıt edinme maliyeti de tahmin edilebilir seviyelerde olmaktadır.
Katılımcıların Ödüllendirilmesi: Ağ, ağın işlemesini sağlayan önemli rolleri oynayanları ödüllendirmek ve teşvik etmek için yeni ICP'yi oluşturur, bunlar yönetime katılanlara oylama ödüllerinin sağlanması, ağı barındıran node makinelerini işletenlere ve diğer çeşitli faaliyetlere oylama ödüllerinin sağlanması olarak bilinmektedir.

Döngüler yakıt rolünde güç hesaplamasını ile ilgilidir. Değerleri zamanla doğal olarak değişecek olan ICP ile çelişen uzun vadede sabit bir değere sahiptirler. Ayrıca döngüler, Uluslararası Para Fonu (International Monetary Fund) tarafından tanımlanan bir para birimi olan SDR'ye sabitlenecek ve 1 SDR değerinde ICP, güç hesaplamasında tam olarak bir trilyon döngüye dönüştürülebilecektir.

Bir nöron, ICP hizmet tokenlarının dengesini kilitleyerek sahibinin, oylama ödülleri kazanabilecekleri ağ yönetimine katılmasını sağlamaktadır.

ICP token alıcıları, ağ yönetimine katılmak ve oylama ödülleri kazanmak isteyen token sahipleri ve hesaplama için ödeme yapmak üzere ICP token’larını döngülere dönüştürmesi gereken geliştiriciler olarak bilinmektedir.

Genesis (oluşum) bloğunda 469.213.710 ICP token olacaktır. Piyasadaki arz, pazarın dinamiklerine bağlıdır. Ancak aşağı yukarı genesis'te %26 olduğu tahmin edilmektedir.
Genesis İlk Durum Simgesi Tahsisleri

NNS (Neural Network System), ağ katılımcılarının oluşturduğu teklifleri alarak ve nöronların oylama faaliyetine dayalı olarak, bunları onaylamaya veya reddetmeye karar vererek çalışmaktadır. Nöronlar ayrıca katılımcılar tarafından yeni teklifler sunmak için kullanılmaktadır. Sunulduktan sonra, teklifler kabul edilir veya reddedilir, bu durum da nöronların toplamının nasıl oy kullandığına bağlı olarak kısa bir süre sonra gerçekleşmektedir.

Internet Computer birkaç yüksek profilli girişimci ve üzerine inşa edilen uygulamalarla piyasaya sürülmüştür. Bunlar:
DeFi (Decentralized Finance)
Enso Finance, 5 milyon dolar toplayan merkezi olmayan borsa, Tacen, 2.5 milyon dolar toplayan yüksek performanslı vesayetsiz bir borsa, SailFish, Finansal hizmetleri açmak için bir ağ geçidi olarak bilinmektedir.
Sosyal
Distrikt merkezi olmayan, profesyonel bir sosyal medya ağı olarak tanımlanmaktadır. DFINITY tarafından WEF (World Economic Forum) 2020'de Davos'ta tanıtılan ve şimdi piyasaya sürülen Open LinkedIn uygulaması olarak bilinmektedir.
OpenChat, standart sohbet uygulamalarının büyük bir teknoloji şirketine ait olmayan açık versiyonu, CanCan, Internet Computer’ın ölçeklenebilirliğini ve gücünü gösteren açık bir TikTok sürümünü, Kapsül, sansürden korunan merkezi olmayan bir sosyal medya platformu olarak 1,5 milyon dolar topladığını belirtmektedir.
Altyapı
Fleek, açık web sitelerinin ve uygulamaların kolayca oluşturulmasını sağlamaktadır. Güncelde bünyesinde 14.000 website pan-endüstri platformları çalıştırmaktadır.
Origyn, lüks saatlerden başlayarak lüks malların kaynağını takip etmek için bir pan-endüstri platformunu belirtmektedir.

Kripto para yatırımı yapmak isteyenler için Internet Computer (ICP) nasıl alınır satılır sorusunun yanıtı sıklıkla merak edilir. Bunun için ya madencilik yapılır ya da bu işlemler özel olarak oluşturulmuş kripto para borsası kullanmak gerekir.
Türkiye’de, Türk Lirası ile Internet Computer (ICP) satın almak zannedildiğinin aksine çok kolay ve hızlı bir işlemdir. Herhangi teknik bir bilgiye ve resmi evrağa ihtiyaç duymadan Internet Computer (ICP) satın alabilirsiniz.