loader image
WhatsApp Destek
Sansür Direnci-Censorship Resistance

Sansür deyince hepimizin aklına basın özgürlüklerine getirilen kısıtlamalar gelir. Hükümetin ya da kurumsal güçlerin müdahalesi ve kontrolü olmaksızın açıkça fikir beyan etme hakkının kripto para birimlerine uyarlanmış hali censorship-resistance yani “sansür direnci” olarak adlandırılmıştır.
Ekonomilerin nakitsiz ödemelere geçtiği ve tüketicilerin kredi kartları, mobil ödeme uygulamaları veya dijital bankacılık gibi yeni işlem yollarına erişebildiği günümüzde, benzeri görülmemiş bir finansal özgürlük çağında yaşadığımız düşünülmektedir. Ancak, Bitcoin gibi kripto para birimleri, yalnızca tüketici rahatlığının ve seçiminin ötesine geçen, daha önemli bir özgürlük anlayışını güvence altına almak için tasarlanmıştır.
Kişisel finansı yönetmek için hangi yöntem kullanılırsa kullansın merkezi bir otorite, bir banka veya bir fintech firması ile birlikte para birimini basan devlet işlemlerin üzerinde kontrol sahibidir.
Bu otoriteler, geleneksel para birimlerinin (fiat) kullanıcıları arasında aracı görevi görmektedir ve şüpheli buldukları işlemleri sansürleyebilir. Kara para aklama gibi mali suçların önlenmesi açısından doğru bir davranış olsa da aynı zamanda kullanıcıların özgürlüğünü ve varlıklarının üzerindeki bireysel kontrolünü azaltan bir durumdur.
Kripto Paralarda Sansür Direnci
Sansür direnci, bir kripto para birimi ağının belirli bir özelliğine işaret edebilir. Bu özellik, ağ üzerinde işlem yapmak isteyen herhangi bir tarafın, ağ protokolünün kurallarına uyduğu sürece bu işlemi yapabileceğini ima eder. Örneğin Bitcoin ağı herhangi bir kuruluşa ait değildir, bu nedenle de Bitcoin üzerindeki işlemleri sansürlemek neredeyse imkansızdır.
Ayrıca sansür direnci, bir ağ üzerinde bulunan ve işlemlerde değişiklik yapılmasını önleyen bir özellik de olabilir. Blok zincirinde bir işlem yapıldığında bu işlem binlerce node arasında yayılır ve dağıtılmış defterlere eklenir. Bir işlem deftere eklendikten sonra defterden çıkarılamaz veya işlem üzerinde bir değişiklik yapılamaz. Bu yüzden defterdeki işlemlere ve ağa değişmez (immutable) denilmektedir.
Blockchain Neden Sansürlenemez?
Bitcoin ve benzeri blok zinciri tabanlı para birimleri, merkeziyetsiz ve aracısız ağlar olarak tasarlanmıştır. Blockchainin merkeziyetsiz yapısı, herhangi bir şahsın veya otoritenin belirli bir işlemi sansürlemesini neredeyse imkansız hale getirmektedir. Sansür direncinin işleyişi, blok zinciri ağlarının teknik tasarımına ve işlemlerin tamamlandıktan sonra geri döndürülemez olmasını sağlamak için kriptografi kullanımına bağlıdır. Geri dönülmezlik için kullanılan ortak terim değişmezliktir. Toplumsal veya siyasi değişikliklerden bağımsız olarak, paylaşılan defterin geçmişi belirli bir gündeme veya kazanılmış çıkarlara uyacak şekilde geriye döndürülemez.
Bitcoin Ağı Sansürlenebilir mi?
Sansüre direnç, Bitcoin'in ana değerlerinden birisi olarak kabul edilir. Bu da hiçbir devletin, şirketin veya üçüncü tarafın sisteme müdahale edemeyeceği anlamına gelmektedir. Sansür direnci, ağı yöneten kuralların önceden belirlenmesi gerektiğini ve ne şekilde olursa olsun hiç bir şekilde bu kurallarda keyfi bir değişiklik yapılmaması gerektiğini savunmaktadır.
Yine de belirtmek gerekir ki Bitcoin ağındaki işlemleri sansürlemek tamamen imkansız değildir ancak bunu yapmak için çok fazla kaynağa ihtiyaç duyulacaktır. Bitcoin'in güvenlik modeli büyük ölçüde çoğunluk teorisine dayanmaktadır. Bu, teoride tek bir gücün % 51 saldırısı adı verilen bir senaryoda ağın kontrolünü ele geçirmek için yeterli hash oranı toplayabileceği anlamına gelir.
%51 saldırısının gerçekleşme ihtimali oldukça düşük olmakla birlikte imkansız değildir. Böyle bir saldırıda, saldırgan(lar) kendi işlemlerini tersine çevirebilir (çifte harcama olasılığını açabilir) ancak diğer kullanıcıların işlemlerini tersine çevirme yetkisine sahip olmaz. Bitcoin gibi büyük bir ağa %51 saldırısı olasılığı son derece düşüktür çünkü böyle bir müdahaleyi gerçekleştirmek için gereken kaynaklar, elde edilecek olası yasadışı kazançlardan daha maliyetli olabilir.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 70,725.95
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,592.10
tether
Tether (USDT) $ 1.00
bnb
BNB (BNB) $ 586.75
solana
Solana (SOL) $ 186.17
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 3,582.04
xrp
XRP (XRP) $ 0.62186
usd-coin
USDC (USDC) $ 1.00
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.21539
cardano
Cardano (ADA) $ 0.651258
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 54.23
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.000032
the-open-network
Toncoin (TON) $ 4.92
polkadot
Polkadot (DOT) $ 9.55
chainlink
Chainlink (LINK) $ 19.58
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 568.88
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 70,694.94
tron
TRON (TRX) $ 0.120267
matic-network
Polygon (MATIC) $ 1.01
uniswap
Uniswap (UNI) $ 12.43
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 17.66
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 7.32
aptos
Aptos (APT) $ 17.92
litecoin
Litecoin (LTC) $ 95.63
leo-token
LEO Token (LEO) $ 6.05
blockstack
Stacks (STX) $ 3.37
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 12.45
dai
Dai (DAI) $ 0.99805
filecoin
Filecoin (FIL) $ 9.14
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 32.32
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 1.68
render-token
Render (RNDR) $ 11.50
immutable-x
Immutable (IMX) $ 2.95
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.151756
the-graph
The Graph (GRT) $ 0.417934
stellar
Stellar (XLM) $ 0.137025
okb
OKB (OKB) $ 64.91
mantle
Mantle (MNT) $ 1.20
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.114468
optimism
Optimism (OP) $ 3.69
bittensor
Bittensor (TAO) $ 563.54
fetch-ai
Fetch.ai (FET) $ 3.32
injective-protocol
Injective (INJ) $ 37.78
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.000008
vechain
VeChain (VET) $ 0.044605
thorchain
THORChain (RUNE) $ 9.52
maker
Maker (MKR) $ 3,381.14
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.134492
dogwifcoin
dogwifhat (WIF) $ 3.12
theta-token
Theta Network (THETA) $ 2.97
arweave
Arweave (AR) $ 43.65
fantom
Fantom (FTM) $ 1.02
lido-dao
Lido DAO (LDO) $ 2.95
first-digital-usd
First Digital USD (FDUSD) $ 1.00
monero
Monero (XMR) $ 137.93
sui
Sui (SUI) $ 2.00
gala
GALA (GALA) $ 0.066057
celestia
Celestia (TIA) $ 13.84
sei-network
Sei (SEI) $ 0.867409
floki
FLOKI (FLOKI) $ 0.00024
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.272006
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 3,953.72
flow
Flow (FLOW) $ 1.39
quant-network
Quant (QNT) $ 139.45
beam-2
Beam (BEAM) $ 0.037021
mantle-staked-ether
Mantle Staked Ether (METH) $ 3,636.61
aave
Aave (AAVE) $ 125.92
conflux-token
Conflux (CFX) $ 0.473785
bitcoin-sv
Bitcoin SV (BSV) $ 93.12
bonk
Bonk (BONK) $ 0.000027
singularitynet
SingularityNET (AGIX) $ 1.34
jupiter-exchange-solana
Jupiter (JUP) $ 1.28
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 3,701.19
starknet
Starknet (STRK) $ 2.32
elrond-erd-2
MultiversX (EGLD) $ 61.05
dydx-chain
dYdX (DYDX) $ 3.44
axie-infinity
Axie Infinity (AXS) $ 11.20
havven
Synthetix Network (SNX) $ 4.84
ribbon-finance
Ribbon Finance (RBN) $ 1.66
the-sandbox
The Sandbox (SAND) $ 0.69327
bittorrent
BitTorrent (BTT) $ 0.000002
ether-fi-staked-eth
ether.fi Staked ETH (EETH) $ 3,542.07
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 1.01
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 0.999168
worldcoin-wld
Worldcoin (WLD) $ 8.47
mina-protocol
Mina Protocol (MINA) $ 1.27
tezos
Tezos (XTZ) $ 1.39
pyth-network
Pyth Network (PYTH) $ 0.906779
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 0.928359
gatechain-token
Gate (GT) $ 10.00
ordinals
ORDI (ORDI) $ 62.56
ecash
eCash (XEC) $ 0.000067
ronin
Ronin (RON) $ 4.27
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.034914
apecoin
ApeCoin (APE) $ 2.04
chiliz
Chiliz (CHZ) $ 0.142496
axelar
Axelar (AXL) $ 2.07
decentraland
Decentraland (MANA) $ 0.672027
akash-network
Akash Network (AKT) $ 5.31
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 8.45