loader image
WhatsApp Destek
Sansür Direnci-Censorship Resistance

Sansür deyince hepimizin aklına basın özgürlüklerine getirilen kısıtlamalar gelir. Hükümetin ya da kurumsal güçlerin müdahalesi ve kontrolü olmaksızın açıkça fikir beyan etme hakkının kripto para birimlerine uyarlanmış hali censorship-resistance yani “sansür direnci” olarak adlandırılmıştır.
Ekonomilerin nakitsiz ödemelere geçtiği ve tüketicilerin kredi kartları, mobil ödeme uygulamaları veya dijital bankacılık gibi yeni işlem yollarına erişebildiği günümüzde, benzeri görülmemiş bir finansal özgürlük çağında yaşadığımız düşünülmektedir. Ancak, Bitcoin gibi kripto para birimleri, yalnızca tüketici rahatlığının ve seçiminin ötesine geçen, daha önemli bir özgürlük anlayışını güvence altına almak için tasarlanmıştır.
Kişisel finansı yönetmek için hangi yöntem kullanılırsa kullansın merkezi bir otorite, bir banka veya bir fintech firması ile birlikte para birimini basan devlet işlemlerin üzerinde kontrol sahibidir.
Bu otoriteler, geleneksel para birimlerinin (fiat) kullanıcıları arasında aracı görevi görmektedir ve şüpheli buldukları işlemleri sansürleyebilir. Kara para aklama gibi mali suçların önlenmesi açısından doğru bir davranış olsa da aynı zamanda kullanıcıların özgürlüğünü ve varlıklarının üzerindeki bireysel kontrolünü azaltan bir durumdur.
Kripto Paralarda Sansür Direnci
Sansür direnci, bir kripto para birimi ağının belirli bir özelliğine işaret edebilir. Bu özellik, ağ üzerinde işlem yapmak isteyen herhangi bir tarafın, ağ protokolünün kurallarına uyduğu sürece bu işlemi yapabileceğini ima eder. Örneğin Bitcoin ağı herhangi bir kuruluşa ait değildir, bu nedenle de Bitcoin üzerindeki işlemleri sansürlemek neredeyse imkansızdır.
Ayrıca sansür direnci, bir ağ üzerinde bulunan ve işlemlerde değişiklik yapılmasını önleyen bir özellik de olabilir. Blok zincirinde bir işlem yapıldığında bu işlem binlerce node arasında yayılır ve dağıtılmış defterlere eklenir. Bir işlem deftere eklendikten sonra defterden çıkarılamaz veya işlem üzerinde bir değişiklik yapılamaz. Bu yüzden defterdeki işlemlere ve ağa değişmez (immutable) denilmektedir.
Blockchain Neden Sansürlenemez?
Bitcoin ve benzeri blok zinciri tabanlı para birimleri, merkeziyetsiz ve aracısız ağlar olarak tasarlanmıştır. Blockchainin merkeziyetsiz yapısı, herhangi bir şahsın veya otoritenin belirli bir işlemi sansürlemesini neredeyse imkansız hale getirmektedir. Sansür direncinin işleyişi, blok zinciri ağlarının teknik tasarımına ve işlemlerin tamamlandıktan sonra geri döndürülemez olmasını sağlamak için kriptografi kullanımına bağlıdır. Geri dönülmezlik için kullanılan ortak terim değişmezliktir. Toplumsal veya siyasi değişikliklerden bağımsız olarak, paylaşılan defterin geçmişi belirli bir gündeme veya kazanılmış çıkarlara uyacak şekilde geriye döndürülemez.
Bitcoin Ağı Sansürlenebilir mi?
Sansüre direnç, Bitcoin'in ana değerlerinden birisi olarak kabul edilir. Bu da hiçbir devletin, şirketin veya üçüncü tarafın sisteme müdahale edemeyeceği anlamına gelmektedir. Sansür direnci, ağı yöneten kuralların önceden belirlenmesi gerektiğini ve ne şekilde olursa olsun hiç bir şekilde bu kurallarda keyfi bir değişiklik yapılmaması gerektiğini savunmaktadır.
Yine de belirtmek gerekir ki Bitcoin ağındaki işlemleri sansürlemek tamamen imkansız değildir ancak bunu yapmak için çok fazla kaynağa ihtiyaç duyulacaktır. Bitcoin'in güvenlik modeli büyük ölçüde çoğunluk teorisine dayanmaktadır. Bu, teoride tek bir gücün % 51 saldırısı adı verilen bir senaryoda ağın kontrolünü ele geçirmek için yeterli hash oranı toplayabileceği anlamına gelir.
%51 saldırısının gerçekleşme ihtimali oldukça düşük olmakla birlikte imkansız değildir. Böyle bir saldırıda, saldırgan(lar) kendi işlemlerini tersine çevirebilir (çifte harcama olasılığını açabilir) ancak diğer kullanıcıların işlemlerini tersine çevirme yetkisine sahip olmaz. Bitcoin gibi büyük bir ağa %51 saldırısı olasılığı son derece düşüktür çünkü böyle bir müdahaleyi gerçekleştirmek için gereken kaynaklar, elde edilecek olası yasadışı kazançlardan daha maliyetli olabilir.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 67,774.16
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,249.65
tether
Tether (USDT) $ 1.00
bnb
BNB (BNB) $ 578.71
solana
Solana (SOL) $ 181.73
usd-coin
USDC (USDC) $ 1.00
xrp
XRP (XRP) $ 0.595946
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 3,248.55
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.133487
the-open-network
Toncoin (TON) $ 6.68
cardano
Cardano (ADA) $ 0.414804
tron
TRON (TRX) $ 0.137618
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 28.59
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 67,759.15
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.000017
chainlink
Chainlink (LINK) $ 13.51
polkadot
Polkadot (DOT) $ 5.83
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 378.84
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 5.67
uniswap
Uniswap (UNI) $ 7.62
leo-token
LEO Token (LEO) $ 5.82
litecoin
Litecoin (LTC) $ 71.25
dai
Dai (DAI) $ 1.00
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.000012
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 3,395.24
matic-network
Polygon (MATIC) $ 0.511987
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 10.06
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.181784
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 22.84
aptos
Aptos (APT) $ 7.01
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 0.99953
fetch-ai
Artificial Superintelligence Alliance (FET) $ 1.26
stellar
Stellar (XLM) $ 0.102444
monero
Monero (XMR) $ 162.55
blockstack
Stacks (STX) $ 1.87
mantle
Mantle (MNT) $ 0.843662
filecoin
Filecoin (FIL) $ 4.61
render-token
Render (RENDER) $ 6.61
dogwifcoin
dogwifhat (WIF) $ 2.59
injective-protocol
Injective (INJ) $ 25.58
bittensor
Bittensor (TAO) $ 347.40
okb
OKB (OKB) $ 41.04
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.068431
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.09124
maker
Maker (MKR) $ 2,626.31
immutable-x
Immutable (IMX) $ 1.57
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 0.723666
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 6.15
vechain
VeChain (VET) $ 0.028522
first-digital-usd
First Digital USD (FDUSD) $ 1.00
arweave
Arweave (AR) $ 30.28
bonk
Bonk (BONK) $ 0.000028
sui
Sui (SUI) $ 0.779413
optimism
Optimism (OP) $ 1.72
the-graph
The Graph (GRT) $ 0.199262
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 3,638.49
renzo-restaked-eth
Renzo Restaked ETH (EZETH) $ 3,297.27
floki
FLOKI (FLOKI) $ 0.000179
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 1.13
thorchain
THORChain (RUNE) $ 4.69
mantle-staked-ether
Mantle Staked Ether (METH) $ 3,373.28
theta-token
Theta Network (THETA) $ 1.50
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 10.10
aave
Aave (AAVE) $ 97.41
notcoin
Notcoin (NOT) $ 0.014171
jupiter-exchange-solana
Jupiter (JUP) $ 1.06
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 0.988646
jasmycoin
JasmyCoin (JASMY) $ 0.028924
pyth-network
Pyth Network (PYTH) $ 0.387083
lido-dao
Lido DAO (LDO) $ 1.56
fantom
Fantom (FTM) $ 0.459044
based-brett
Brett (BRETT) $ 0.129597
coredaoorg
Core (CORE) $ 1.37
celestia
Celestia (TIA) $ 5.96
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.142402
sei-network
Sei (SEI) $ 0.365705
ether-fi-staked-eth
ether.fi Staked ETH (EETH) $ 3,249.16
quant-network
Quant (QNT) $ 72.53
flow
Flow (FLOW) $ 0.664904
gatechain-token
Gate (GT) $ 7.60
mantra-dao
MANTRA (OM) $ 1.19
msol
Marinade Staked SOL (MSOL) $ 218.77
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 9.69
beam-2
Beam (BEAM) $ 0.018148
elrond-erd-2
MultiversX (EGLD) $ 33.26
popcat
Popcat (POPCAT) $ 0.923074
bitcoin-sv
Bitcoin SV (BSV) $ 45.53
axie-infinity
Axie Infinity (AXS) $ 6.05
helium
Helium (HNT) $ 5.30
gala
GALA (GALA) $ 0.023585
ethereum-name-service
Ethereum Name Service (ENS) $ 26.47
eos
EOS (EOS) $ 0.576344
bittorrent
BitTorrent (BTT) $ 0.00000089113076
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.019265
tokenize-xchange
Tokenize Xchange (TKX) $ 10.40
neo
NEO (NEO) $ 11.69
kelp-dao-restaked-eth
Kelp DAO Restaked ETH (RSETH) $ 3,307.18
ordinals
ORDI (ORDI) $ 38.70
akash-network
Akash Network (AKT) $ 3.29
dydx-chain
dYdX (DYDX) $ 1.29