loader image
WhatsApp Destek
Sansür Direnci-Censorship Resistance

Sansür deyince hepimizin aklına basın özgürlüklerine getirilen kısıtlamalar gelir. Hükümetin ya da kurumsal güçlerin müdahalesi ve kontrolü olmaksızın açıkça fikir beyan etme hakkının kripto para birimlerine uyarlanmış hali censorship-resistance yani “sansür direnci” olarak adlandırılmıştır.
Ekonomilerin nakitsiz ödemelere geçtiği ve tüketicilerin kredi kartları, mobil ödeme uygulamaları veya dijital bankacılık gibi yeni işlem yollarına erişebildiği günümüzde, benzeri görülmemiş bir finansal özgürlük çağında yaşadığımız düşünülmektedir. Ancak, Bitcoin gibi kripto para birimleri, yalnızca tüketici rahatlığının ve seçiminin ötesine geçen, daha önemli bir özgürlük anlayışını güvence altına almak için tasarlanmıştır.
Kişisel finansı yönetmek için hangi yöntem kullanılırsa kullansın merkezi bir otorite, bir banka veya bir fintech firması ile birlikte para birimini basan devlet işlemlerin üzerinde kontrol sahibidir.
Bu otoriteler, geleneksel para birimlerinin (fiat) kullanıcıları arasında aracı görevi görmektedir ve şüpheli buldukları işlemleri sansürleyebilir. Kara para aklama gibi mali suçların önlenmesi açısından doğru bir davranış olsa da aynı zamanda kullanıcıların özgürlüğünü ve varlıklarının üzerindeki bireysel kontrolünü azaltan bir durumdur.
Kripto Paralarda Sansür Direnci
Sansür direnci, bir kripto para birimi ağının belirli bir özelliğine işaret edebilir. Bu özellik, ağ üzerinde işlem yapmak isteyen herhangi bir tarafın, ağ protokolünün kurallarına uyduğu sürece bu işlemi yapabileceğini ima eder. Örneğin Bitcoin ağı herhangi bir kuruluşa ait değildir, bu nedenle de Bitcoin üzerindeki işlemleri sansürlemek neredeyse imkansızdır.
Ayrıca sansür direnci, bir ağ üzerinde bulunan ve işlemlerde değişiklik yapılmasını önleyen bir özellik de olabilir. Blok zincirinde bir işlem yapıldığında bu işlem binlerce node arasında yayılır ve dağıtılmış defterlere eklenir. Bir işlem deftere eklendikten sonra defterden çıkarılamaz veya işlem üzerinde bir değişiklik yapılamaz. Bu yüzden defterdeki işlemlere ve ağa değişmez (immutable) denilmektedir.
Blockchain Neden Sansürlenemez?
Bitcoin ve benzeri blok zinciri tabanlı para birimleri, merkeziyetsiz ve aracısız ağlar olarak tasarlanmıştır. Blockchainin merkeziyetsiz yapısı, herhangi bir şahsın veya otoritenin belirli bir işlemi sansürlemesini neredeyse imkansız hale getirmektedir. Sansür direncinin işleyişi, blok zinciri ağlarının teknik tasarımına ve işlemlerin tamamlandıktan sonra geri döndürülemez olmasını sağlamak için kriptografi kullanımına bağlıdır. Geri dönülmezlik için kullanılan ortak terim değişmezliktir. Toplumsal veya siyasi değişikliklerden bağımsız olarak, paylaşılan defterin geçmişi belirli bir gündeme veya kazanılmış çıkarlara uyacak şekilde geriye döndürülemez.
Bitcoin Ağı Sansürlenebilir mi?
Sansüre direnç, Bitcoin'in ana değerlerinden birisi olarak kabul edilir. Bu da hiçbir devletin, şirketin veya üçüncü tarafın sisteme müdahale edemeyeceği anlamına gelmektedir. Sansür direnci, ağı yöneten kuralların önceden belirlenmesi gerektiğini ve ne şekilde olursa olsun hiç bir şekilde bu kurallarda keyfi bir değişiklik yapılmaması gerektiğini savunmaktadır.
Yine de belirtmek gerekir ki Bitcoin ağındaki işlemleri sansürlemek tamamen imkansız değildir ancak bunu yapmak için çok fazla kaynağa ihtiyaç duyulacaktır. Bitcoin'in güvenlik modeli büyük ölçüde çoğunluk teorisine dayanmaktadır. Bu, teoride tek bir gücün % 51 saldırısı adı verilen bir senaryoda ağın kontrolünü ele geçirmek için yeterli hash oranı toplayabileceği anlamına gelir.
%51 saldırısının gerçekleşme ihtimali oldukça düşük olmakla birlikte imkansız değildir. Böyle bir saldırıda, saldırgan(lar) kendi işlemlerini tersine çevirebilir (çifte harcama olasılığını açabilir) ancak diğer kullanıcıların işlemlerini tersine çevirme yetkisine sahip olmaz. Bitcoin gibi büyük bir ağa %51 saldırısı olasılığı son derece düşüktür çünkü böyle bir müdahaleyi gerçekleştirmek için gereken kaynaklar, elde edilecek olası yasadışı kazançlardan daha maliyetli olabilir.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 111,720.93
ethereum
Ethereum (ETH) $ 2,662.94
tether
Tether (USDT) $ 1.00
xrp
XRP (XRP) $ 2.43
bnb
BNB (BNB) $ 681.21
solana
Solana (SOL) $ 179.42
usd-coin
USDC (USDC) $ 1.00
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.242142
cardano
Cardano (ADA) $ 0.804034
tron
TRON (TRX) $ 0.277009
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 2,661.15
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 111,281.82
sui
Sui (SUI) $ 3.90
wrapped-steth
Wrapped stETH (WSTETH) $ 3,198.18
chainlink
Chainlink (LINK) $ 16.78
hyperliquid
Hyperliquid (HYPE) $ 32.87
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 25.24
stellar
Stellar (XLM) $ 0.301989
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.000015
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 437.54
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.203944
leo-token
LEO Token (LEO) $ 8.87
the-open-network
Toncoin (TON) $ 3.16
polkadot
Polkadot (DOT) $ 4.95
litecoin
Litecoin (LTC) $ 99.24
weth
WETH (WETH) $ 2,656.33
monero
Monero (XMR) $ 395.68
usds
USDS (USDS) $ 1.00
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 2,838.19
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 5.22
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.000014
binance-bridged-usdt-bnb-smart-chain
Binance Bridged USDT (BNB Smart Chain) (BSC-USD) $ 1.00
pi-network
Pi Network (PI) $ 0.819573
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 1.00
coinbase-wrapped-btc
Coinbase Wrapped BTC (CBBTC) $ 111,541.89
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 31.93
bittensor
Bittensor (TAO) $ 472.72
aave
Aave (AAVE) $ 256.77
uniswap
Uniswap (UNI) $ 6.43
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 3.08
dai
Dai (DAI) $ 1.00
aptos
Aptos (APT) $ 5.68
jito-staked-sol
Jito Staked SOL (JITOSOL) $ 215.63
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 1.02
okb
OKB (OKB) $ 52.90
official-trump
Official Trump (TRUMP) $ 15.75
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.11797
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 5.65
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 19.74
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.100531
blackrock-usd-institutional-digital-liquidity-fund
BlackRock USD Institutional Digital Liquidity Fund (BUIDL) $ 1.00
tokenize-xchange
Tokenize Xchange (TKX) $ 36.12
render-token
Render (RENDER) $ 5.20
gatechain-token
Gate (GT) $ 21.75
vechain
VeChain (VET) $ 0.030521
mantle
Mantle (MNT) $ 0.763905
ethena-staked-usde
Ethena Staked USDe (SUSDE) $ 1.17
ethena
Ethena (ENA) $ 0.418294
worldcoin-wld
Worldcoin (WLD) $ 1.56
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 5.22
susds
sUSDS (SUSDS) $ 1.05
fetch-ai
Artificial Superintelligence Alliance (FET) $ 0.877566
polygon-ecosystem-token
POL (ex-MATIC) (POL) $ 0.250018
usd1-wlfi
USD1 (USD1) $ 1.00
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 0.432396
lombard-staked-btc
Lombard Staked BTC (LBTC) $ 110,965.73
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.241815
filecoin
Filecoin (FIL) $ 3.06
fasttoken
Fasttoken (FTN) $ 4.40
celestia
Celestia (TIA) $ 2.83
bonk
Bonk (BONK) $ 0.000022
sonic-3
Sonic (prev. FTM) (S) $ 0.533782
jupiter-exchange-solana
Jupiter (JUP) $ 0.577591
jupiter-perpetuals-liquidity-provider-token
Jupiter Perpetuals Liquidity Provider Token (JLP) $ 4.70
binance-peg-weth
Binance-Peg WETH (WETH) $ 2,659.62
first-digital-usd
First Digital USD (FDUSD) $ 1.00
fartcoin
Fartcoin (FARTCOIN) $ 1.55
binance-staked-sol
Binance Staked SOL (BNSOL) $ 188.44
blockstack
Stacks (STX) $ 1.00
kelp-dao-restaked-eth
Kelp DAO Restaked ETH (RSETH) $ 2,776.63
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 11.47
optimism
Optimism (OP) $ 0.801947
injective-protocol
Injective (INJ) $ 13.75
virtual-protocol
Virtuals Protocol (VIRTUAL) $ 2.02
story-2
Story (IP) $ 4.73
immutable-x
Immutable (IMX) $ 0.715808
sei-network
Sei (SEI) $ 0.244375
nexo
NEXO (NEXO) $ 1.28
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.019341
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 3,019.06
maker
Maker (MKR) $ 1,750.73
dogwifcoin
dogwifhat (WIF) $ 1.18
the-graph
The Graph (GRT) $ 0.122276
eos
EOS (EOS) $ 0.764984
usdt0
USDT0 (USDT0) $ 1.00
xdce-crowd-sale
XDC Network (XDC) $ 0.072628
solv-btc
Solv Protocol BTC (SOLVBTC) $ 110,961.73
curve-dao-token
Curve DAO (CRV) $ 0.810159
floki
FLOKI (FLOKI) $ 0.00011
raydium
Raydium (RAY) $ 3.42