loader image
WhatsApp Destek
Sansür Direnci-Censorship Resistance

Sansür deyince hepimizin aklına basın özgürlüklerine getirilen kısıtlamalar gelir. Hükümetin ya da kurumsal güçlerin müdahalesi ve kontrolü olmaksızın açıkça fikir beyan etme hakkının kripto para birimlerine uyarlanmış hali censorship-resistance yani “sansür direnci” olarak adlandırılmıştır.
Ekonomilerin nakitsiz ödemelere geçtiği ve tüketicilerin kredi kartları, mobil ödeme uygulamaları veya dijital bankacılık gibi yeni işlem yollarına erişebildiği günümüzde, benzeri görülmemiş bir finansal özgürlük çağında yaşadığımız düşünülmektedir. Ancak, Bitcoin gibi kripto para birimleri, yalnızca tüketici rahatlığının ve seçiminin ötesine geçen, daha önemli bir özgürlük anlayışını güvence altına almak için tasarlanmıştır.
Kişisel finansı yönetmek için hangi yöntem kullanılırsa kullansın merkezi bir otorite, bir banka veya bir fintech firması ile birlikte para birimini basan devlet işlemlerin üzerinde kontrol sahibidir.
Bu otoriteler, geleneksel para birimlerinin (fiat) kullanıcıları arasında aracı görevi görmektedir ve şüpheli buldukları işlemleri sansürleyebilir. Kara para aklama gibi mali suçların önlenmesi açısından doğru bir davranış olsa da aynı zamanda kullanıcıların özgürlüğünü ve varlıklarının üzerindeki bireysel kontrolünü azaltan bir durumdur.
Kripto Paralarda Sansür Direnci
Sansür direnci, bir kripto para birimi ağının belirli bir özelliğine işaret edebilir. Bu özellik, ağ üzerinde işlem yapmak isteyen herhangi bir tarafın, ağ protokolünün kurallarına uyduğu sürece bu işlemi yapabileceğini ima eder. Örneğin Bitcoin ağı herhangi bir kuruluşa ait değildir, bu nedenle de Bitcoin üzerindeki işlemleri sansürlemek neredeyse imkansızdır.
Ayrıca sansür direnci, bir ağ üzerinde bulunan ve işlemlerde değişiklik yapılmasını önleyen bir özellik de olabilir. Blok zincirinde bir işlem yapıldığında bu işlem binlerce node arasında yayılır ve dağıtılmış defterlere eklenir. Bir işlem deftere eklendikten sonra defterden çıkarılamaz veya işlem üzerinde bir değişiklik yapılamaz. Bu yüzden defterdeki işlemlere ve ağa değişmez (immutable) denilmektedir.
Blockchain Neden Sansürlenemez?
Bitcoin ve benzeri blok zinciri tabanlı para birimleri, merkeziyetsiz ve aracısız ağlar olarak tasarlanmıştır. Blockchainin merkeziyetsiz yapısı, herhangi bir şahsın veya otoritenin belirli bir işlemi sansürlemesini neredeyse imkansız hale getirmektedir. Sansür direncinin işleyişi, blok zinciri ağlarının teknik tasarımına ve işlemlerin tamamlandıktan sonra geri döndürülemez olmasını sağlamak için kriptografi kullanımına bağlıdır. Geri dönülmezlik için kullanılan ortak terim değişmezliktir. Toplumsal veya siyasi değişikliklerden bağımsız olarak, paylaşılan defterin geçmişi belirli bir gündeme veya kazanılmış çıkarlara uyacak şekilde geriye döndürülemez.
Bitcoin Ağı Sansürlenebilir mi?
Sansüre direnç, Bitcoin'in ana değerlerinden birisi olarak kabul edilir. Bu da hiçbir devletin, şirketin veya üçüncü tarafın sisteme müdahale edemeyeceği anlamına gelmektedir. Sansür direnci, ağı yöneten kuralların önceden belirlenmesi gerektiğini ve ne şekilde olursa olsun hiç bir şekilde bu kurallarda keyfi bir değişiklik yapılmaması gerektiğini savunmaktadır.
Yine de belirtmek gerekir ki Bitcoin ağındaki işlemleri sansürlemek tamamen imkansız değildir ancak bunu yapmak için çok fazla kaynağa ihtiyaç duyulacaktır. Bitcoin'in güvenlik modeli büyük ölçüde çoğunluk teorisine dayanmaktadır. Bu, teoride tek bir gücün % 51 saldırısı adı verilen bir senaryoda ağın kontrolünü ele geçirmek için yeterli hash oranı toplayabileceği anlamına gelir.
%51 saldırısının gerçekleşme ihtimali oldukça düşük olmakla birlikte imkansız değildir. Böyle bir saldırıda, saldırgan(lar) kendi işlemlerini tersine çevirebilir (çifte harcama olasılığını açabilir) ancak diğer kullanıcıların işlemlerini tersine çevirme yetkisine sahip olmaz. Bitcoin gibi büyük bir ağa %51 saldırısı olasılığı son derece düşüktür çünkü böyle bir müdahaleyi gerçekleştirmek için gereken kaynaklar, elde edilecek olası yasadışı kazançlardan daha maliyetli olabilir.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 97,859.22
ethereum
Ethereum (ETH) $ 2,690.44
xrp
XRP (XRP) $ 2.46
tether
Tether (USDT) $ 1.00
bnb
BNB (BNB) $ 698.29
solana
Solana (SOL) $ 196.35
usd-coin
USDC (USDC) $ 1.00
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.26349
cardano
Cardano (ADA) $ 0.793399
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 2,686.72
tron
TRON (TRX) $ 0.243445
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 97,397.10
chainlink
Chainlink (LINK) $ 18.91
sui
Sui (SUI) $ 3.53
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 26.38
wrapped-steth
Wrapped stETH (WSTETH) $ 3,203.06
stellar
Stellar (XLM) $ 0.328911
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.000017
the-open-network
Toncoin (TON) $ 3.76
litecoin
Litecoin (LTC) $ 122.41
leo-token
LEO Token (LEO) $ 9.85
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.230144
usds
USDS (USDS) $ 0.999948
hyperliquid
Hyperliquid (HYPE) $ 25.26
weth
WETH (WETH) $ 2,688.02
polkadot
Polkadot (DOT) $ 5.25
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 5.99
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 340.50
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 1.00
uniswap
Uniswap (UNI) $ 9.86
mantra-dao
MANTRA (OM) $ 5.81
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 2,851.53
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 1.38
monero
Monero (XMR) $ 224.87
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.00001
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 3.41
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 27.43
aave
Aave (AAVE) $ 250.79
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 7.34
mantle
Mantle (MNT) $ 1.04
aptos
Aptos (APT) $ 6.07
dai
Dai (DAI) $ 0.999885
bittensor
Bittensor (TAO) $ 409.57
susds
sUSDS (SUSDS) $ 1.03
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 21.18
okb
OKB (OKB) $ 52.36
official-trump
Official Trump (TRUMP) $ 15.32
vechain
VeChain (VET) $ 0.03468
gatechain-token
Gate (GT) $ 22.29
polygon-ecosystem-token
POL (ex-MATIC) (POL) $ 0.322963
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.094007
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.299187
coinbase-wrapped-btc
Coinbase Wrapped BTC (CBBTC) $ 97,616.15
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.096647
render-token
Render (RENDER) $ 4.62
jupiter-exchange-solana
Jupiter (JUP) $ 0.857234
tokenize-xchange
Tokenize Xchange (TKX) $ 28.04
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 5.00
filecoin
Filecoin (FIL) $ 3.44
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 0.488015
fetch-ai
Artificial Superintelligence Alliance (FET) $ 0.80364
first-digital-usd
First Digital USD (FDUSD) $ 1.00
lombard-staked-btc
Lombard Staked BTC (LBTC) $ 97,353.08
sonic-3
Sonic (prev. FTM) (S) $ 0.551198
fasttoken
Fasttoken (FTN) $ 3.95
celestia
Celestia (TIA) $ 3.20
binance-peg-weth
Binance-Peg WETH (WETH) $ 2,687.13
kelp-dao-restaked-eth
Kelp DAO Restaked ETH (RSETH) $ 2,786.37
binance-staked-sol
Binance Staked SOL (BNSOL) $ 202.86
raydium
Raydium (RAY) $ 5.24
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 12.32
optimism
Optimism (OP) $ 1.10
blockstack
Stacks (STX) $ 0.981921
solv-btc
Solv Protocol SolvBTC (SOLVBTC) $ 97,056.00
xdce-crowd-sale
XDC Network (XDC) $ 0.093957
lido-dao
Lido DAO (LDO) $ 1.62
injective-protocol
Injective (INJ) $ 14.65
immutable-x
Immutable (IMX) $ 0.820228
theta-token
Theta Network (THETA) $ 1.42
bonk
Bonk (BONK) $ 0.000018
the-graph
The Graph (GRT) $ 0.1448
ethena
Ethena (ENA) $ 0.440158
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 3,020.55
nexo
NEXO (NEXO) $ 1.34
movement
Movement (MOVE) $ 0.553168
mantle-staked-ether
Mantle Staked Ether (METH) $ 2,837.07
worldcoin-wld
Worldcoin (WLD) $ 1.27
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.020937
usual-usd
Usual USD (USD0) $ 0.99786
jasmycoin
JasmyCoin (JASMY) $ 0.022702
dexe
DeXe (DEXE) $ 18.63
sei-network
Sei (SEI) $ 0.238394
gala
GALA (GALA) $ 0.023876
solv-protocol-solvbtc-bbn
Solv Protocol SolvBTC.BBN (SOLVBTC.BB) $ 96,385.82
eos
EOS (EOS) $ 0.659224
the-sandbox
The Sandbox (SAND) $ 0.402947
msol
Marinade Staked SOL (MSOL) $ 248.19
floki
FLOKI (FLOKI) $ 0.000099
tezos
Tezos (XTZ) $ 0.90571
ethereum-name-service
Ethereum Name Service (ENS) $ 26.75