loader image
WhatsApp Destek
Plasma

Ethereum kurucu ortağı Vitalik Buterin kısa süre önce Ethereum Blockchain’in şu anda mümkün olandan çok daha büyük veri kümelerini işlemesine yardımcı olacak bir ölçeklendirme altyapısı olan Plasma’yı duyurmuştur. Plasma ile geleceğin kripto para tarihçileri 2017’nin ikinci yarısını yansıtılacak ve bu dönemin teknolojiyi ilerletmek için ne kadar önemli olduğu anlaşılacaktır. Plasma’nın hangi sorunları çözdüğü ise aşağıdaki gibi açıklanmıştır.
Birkaç kelimeyle Plasma, Ethereum ağı için bir ölçeklendirme çözüm tekniği olarak tasarlanmıştır. Plasma'nın ana önerisi, Ethereum Blockchain’i (ana zincir) ile olabildiğince az etkileşime girecek bir yan zincirler altyapısı olarak çalışmaktır. Plazma altyapısı, ana zincirin tepesinde birçok “alt zincir” oluşturulacak şekilde hiyerarşik olarak düzenlenmiş bir Blockchain ağacı olarak işlev görecek şekilde tasarlanmıştır.
Plasma altyapısı, akıllı sözleşmeler ve Merkle Ağaçları kullanılarak oluşturulmuştur ve temelde Ethereum Blockchain’in daha küçük kopyaları olan sınırsız sayıda yan zincirin oluşturulmasını sağlamaktadır.
Alt zincirler, şirketlerin Plasma yapısını kendi bireysel ihtiyaçlarına göre kullanmasını mümkün kılan özelleştirilmiş bir akıllı sözleşme yürütmek üzere tasarlanmıştır. Bu nedenle, farklı kullanım durumları için farklı Plasma akıllı sözleşmeleri oluşturulabilir. Ana zincir tarafından sağlanan güvenlikten yararlanarak, Plasma, önceden belirlenmiş bir şekilde, belirli hedeflere (bu hedeflerin ana zincirle bağlantısı olması gerekmez) çok sayıda farklı alt zincirler yerleştirebilir. Bu nedenle, ana Ethereum blok zincirinin tıkanması daha az olasıdır.
Kısacası Plasma’nın Ethereum ağının verimliliğini arttırmayı amaçlayan zincir dışı bir çözüm olduğunu belirtmek mümkündür. Plasma bunu yapabilmek için ana zincirden iş yükünü alır ve daha küçük zincirlere yönlendirir. Bu sayede Ethereum ağının iş gücünü azaltmış olur. Bu konsept diğer Blockchain’lere de uygulanabilmektedir. Poon ayrıca, Lightning Network önerisinin savunucularından birisidir. Bu durum Ethereum Plasma ve Bitcoin Lightning Network arasındaki benzerliklerin bir açıklaması olabilir. Bu sistemler her ne kadar birbirlerine benzesede farklı kullanım alanları ve mekanizmalarının olduğu unutulmamalıdır.
Ethereum Plasma açık kaynaklı bir projedir ve GitHub üzerinden halka açık bir şekilde görüntülenebilmektedir. Daha ayrıntılı ve teknik bilgiler için, resmi Plasma teknik belgesini de incelenebilir. Proje hala geliştirmenin ilk aşamalarında olmasına rağmen, fikrin gerçekten ilginç olduğunu belirtmekte fayda vardır. Başarılı bir şekilde uygulanırsa Plasma, Ethereum ağının verimliliğini büyük ölçüde artırabilir. Ek olarak, ileride bir ölçeklendirme çözümüne ihtiyaç duyabilecek diğer Blockchain ağları için de yararlı bir başlangıç noktası olabilir.
Bununla birlikte, Plasma’nın tek başına bir proje olmadığını, farklı araştırma grupları veya şirketler tarafından farklı şekillerde uygulanabilen ölçeklenebilir uygulamalar oluşturmak için bir altyapı olduğu unutulmamalıdır.
Önemli Ölçeklendirme Sorunu
Kripto paranın gelecekteki gerçek dünya uygulaması ve fizibilitesi, teknolojinin ölçeklenebilirliğine bağlıdır. Herkes Bitcoin’e bağlanıp bir işlem başlatabilirken, ağın parayı doğrulaması ve göndermesi birkaç saat sürebilmektedir. Bu durum, kripto para birimlerinin mevcut kullanımlarıyla ilgili bir sorun olmamakla birlikte büyük ödeme işlemcileriyle rekabet etmek hala pratik olmamaktadır. Başlıca rakip olan VISA’nın kredi kartı işlem ağı, saniyede 2.000 işlemi gerçekleştirebilmektedir.
Bu gecikmeli işlem süresi, 2017’nin başlarında bir sorun haline gelmiştir. Birkaç etkili madenci ve madeni para sahibi, Segregated Witness’ın kısaltması olan SEGWIT adlı bir Blockchain’i “düzenlemesi”ni tartışmak için bir araya gelmiştir. Grup, büyük bir kaos veya üçüncü taraf manipülasyonu olmadan Blockchain’i değiştirmek için başarıyla oy kullanmıştır. Sonuç olarak ise, daha hızlı bir Bitcoin elde edilmiştir ancak görünürde net bir düzeltme olmadan diğer işlem çözümlerine kıyasla hala geride kaldığı noktalar olabilmektedir.
Diğer çözümler, Ethereum’un en son duyurusunda yaptığı gibi, kendileriyle ana kripto para birimi arasındaki boşluğu genişletmektedir.
Ethereum’a Giriş
Ethereum, Bitcoin’den tamamen farklı bir oluşum olarak çalışmaktadır. Ethereum, benzer bir teknoloji kullanıyor olsa da bir coinin gerçek değeri para biriminin gücü değil, bir uygulama platformu olarak statüsüdür. Ethereum’un akıllı sözleşmeler oluşturma yeteneği, muhtemelen yazılım endüstrisinin büyük bir parçası olacaktır, ayrıca Ethereum her gün yeni gelişmeler yayınlanmaktadır.
Ethereum, akıllı sözleşmeler oluşturmak, bunları uygulamak ve teşvik etmek adına sistemi kullanmak için harika olsa da, Bitcoin’in SEGWIT’ine benzer bir desteğe ihtiyacı olmaktadır. Ethereum ekibi, kurumsal fizibiliteye ayak uydurmak için Plasma gibi ek zincir üstü altyapıya ihtiyaç duyacağının bilincine sahiptir Ayrıca, bu özellikleri uygulamak için geniş kapsamlı değişiklikler yapabilirler. Bu noktada Plasma devreye girmektedir. Plasma, kök zincirindeki gereksiz verilerden kurtulacaktır. Akıllı sözleşmeleri kuruluşuna çok benzer şekilde ele alacak, ancak yalnızca tamamlanmış işlemleri halka açık Ethereum zincirine yayınlayacaktır. Bu yöntem, zincirin katılımcıları için muazzam miktarda işlem gücü ve bellek tasarrufu sağlayarak sistemin diğer katılımcıları ile etkileşimini daha ucuz hale getirmektedir. Ayrıca, merkezi olmayan uygulamaların biriktirme konusunda endişelenmeden çalışmasına izin verecek kadar işlemleri hızlandıracaktır.
Ethereum İçin Etkileri
Plasmanın piyasaya sürülmesi çok önemli bir fırsat ve fiyat rallisi için bir katalizör olabilir. Spekülasyon, son aylarda ve yıllarda kripto piyasalarına hakim oldu, ancak bireysel madeni para algoritmalarındaki farklılıklar artık büyük bir fiyat bilgilendiricisi konumundalar.
Bitcoin başlangıçta sahip olduğu kusursuz dijital para birimi çözümü için övülmüştür ancak şimdiye kadar Bitcoin’in harcanabileceği çok az yerin mevcut olduğu da göz ardı edilemeyen bir gerçektir. Tüm para birimlerinin en likit olanı şaşırtıcı bir şekilde likit işlem görmemektedir. Ayrıca, son zamanlarda binlerce altcoinin ortaya çıkması, tüm konseptin değerini düşürmektedir. Ethereum, akıllı sözleşmeler açısından Bitcoin için bir zorluk teşkil edebilmektedir. Ethereum yüksek bir potansiyele sahip olsa da, günümüzde hala bir Bitcoin’in %10’undan daha az dolar değerindedir.
Ethereum, tasarım gereği Bitcoin’den daha az eksik özelliklere sahip olsa da, diğer özellikleri çok daha fazla göreceli değer taşımaktadır. Bitcoin’in tek gerçek avantajı, piyasaya ilk çıkmış olmasıdır. Piyasa ile yakından ilgilenilmeye başlandığında, insanlar Ethereum’un geleceğe daha gerçekçi bir bakış sunduğunu görebilirler. Önümüzdeki yıllarda, işletmeler Ethereum üzerine kurulu akıllı sözleşme çözümlerini sistemlerine uygularken piyasa da bunu izleyecektir.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 103,052.61
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,935.57
tether
Tether (USDT) $ 1.00
xrp
XRP (XRP) $ 2.37
solana
Solana (SOL) $ 242.50
bnb
BNB (BNB) $ 730.94
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.44975
cardano
Cardano (ADA) $ 1.22
usd-coin
USDC (USDC) $ 1.00
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 3,930.97
tron
TRON (TRX) $ 0.335179
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 53.12
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.000032
the-open-network
Toncoin (TON) $ 6.96
polkadot
Polkadot (DOT) $ 10.95
wrapped-steth
Wrapped stETH (WSTETH) $ 4,667.68
chainlink
Chainlink (LINK) $ 24.66
stellar
Stellar (XLM) $ 0.492227
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 102,680.51
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 619.77
sui
Sui (SUI) $ 4.00
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.300137
weth
WETH (WETH) $ 3,935.63
litecoin
Litecoin (LTC) $ 143.14
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 7.70
uniswap
Uniswap (UNI) $ 15.62
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.000022
leo-token
LEO Token (LEO) $ 9.24
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 4,148.75
aptos
Aptos (APT) $ 14.09
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 14.57
polygon-ecosystem-token
POL (ex-MATIC) (POL) $ 0.714559
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.215276
vechain
VeChain (VET) $ 0.070596
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 37.50
usds
USDS (USDS) $ 0.999801
render-token
Render (RENDER) $ 10.10
bittensor
Bittensor (TAO) $ 682.94
fetch-ai
Artificial Superintelligence Alliance (FET) $ 1.93
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 1.00
filecoin
Filecoin (FIL) $ 7.95
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 1.15
hyperliquid
Hyperliquid (HYPE) $ 13.32
blockstack
Stacks (STX) $ 2.90
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.160629
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.479372
aave
Aave (AAVE) $ 263.94
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 9.93
monero
Monero (XMR) $ 205.84
celestia
Celestia (TIA) $ 8.56
mantra-dao
MANTRA (OM) $ 3.95
mantle
Mantle (MNT) $ 1.10
immutable-x
Immutable (IMX) $ 2.16
dai
Dai (DAI) $ 0.999974
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 24.98
fantom
Fantom (FTM) $ 1.26
okb
OKB (OKB) $ 58.75
dogwifcoin
dogwifhat (WIF) $ 3.32
injective-protocol
Injective (INJ) $ 33.71
bonk
Bonk (BONK) $ 0.000043
optimism
Optimism (OP) $ 2.57
the-graph
The Graph (GRT) $ 0.327346
theta-token
Theta Network (THETA) $ 3.04
ethena
Ethena (ENA) $ 0.940736
sei-network
Sei (SEI) $ 0.686249
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 1.90
worldcoin-wld
Worldcoin (WLD) $ 3.53
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 1.78
gala
GALA (GALA) $ 0.060132
thorchain
THORChain (RUNE) $ 7.26
binance-peg-weth
Binance-Peg WETH (WETH) $ 3,925.51
jasmycoin
JasmyCoin (JASMY) $ 0.048321
floki
FLOKI (FLOKI) $ 0.000238
the-sandbox
The Sandbox (SAND) $ 0.922343
coinbase-wrapped-btc
Coinbase Wrapped BTC (CBBTC) $ 103,029.60
based-brett
Brett (BRETT) $ 0.207627
eos
EOS (EOS) $ 1.35
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 4,410.31
lido-dao
Lido DAO (LDO) $ 2.24
kaia
Kaia (KAIA) $ 0.333851
maker
Maker (MKR) $ 2,180.04
pyth-network
Pyth Network (PYTH) $ 0.528665
jupiter-exchange-solana
Jupiter (JUP) $ 1.41
flow
Flow (FLOW) $ 1.20
first-digital-usd
First Digital USD (FDUSD) $ 1.00
mantle-staked-ether
Mantle Staked Ether (METH) $ 4,134.91
arweave
Arweave (AR) $ 27.00
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.032641
iota
IOTA (IOTA) $ 0.486185
tezos
Tezos (XTZ) $ 1.69
bitcoin-sv
Bitcoin SV (BSV) $ 85.75
stau
STAU (STAU) $ 0.169059
starknet
Starknet (STRK) $ 0.739714
beam-2
Beam (BEAM) $ 0.031791
kelp-dao-restaked-eth
Kelp DAO Restaked ETH (RSETH) $ 4,069.79
renzo-restaked-eth
Renzo Restaked ETH (EZETH) $ 4,044.81
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 13.43
virtual-protocol
Virtuals Protocol (VIRTUAL) $ 1.59
gatechain-token
Gate (GT) $ 12.52
elrond-erd-2
MultiversX (EGLD) $ 56.65