loader image
WhatsApp Destek
Plasma

Ethereum kurucu ortağı Vitalik Buterin kısa süre önce Ethereum Blockchain’in şu anda mümkün olandan çok daha büyük veri kümelerini işlemesine yardımcı olacak bir ölçeklendirme altyapısı olan Plasma’yı duyurmuştur. Plasma ile geleceğin kripto para tarihçileri 2017’nin ikinci yarısını yansıtılacak ve bu dönemin teknolojiyi ilerletmek için ne kadar önemli olduğu anlaşılacaktır. Plasma’nın hangi sorunları çözdüğü ise aşağıdaki gibi açıklanmıştır.
Birkaç kelimeyle Plasma, Ethereum ağı için bir ölçeklendirme çözüm tekniği olarak tasarlanmıştır. Plasma'nın ana önerisi, Ethereum Blockchain’i (ana zincir) ile olabildiğince az etkileşime girecek bir yan zincirler altyapısı olarak çalışmaktır. Plazma altyapısı, ana zincirin tepesinde birçok “alt zincir” oluşturulacak şekilde hiyerarşik olarak düzenlenmiş bir Blockchain ağacı olarak işlev görecek şekilde tasarlanmıştır.
Plasma altyapısı, akıllı sözleşmeler ve Merkle Ağaçları kullanılarak oluşturulmuştur ve temelde Ethereum Blockchain’in daha küçük kopyaları olan sınırsız sayıda yan zincirin oluşturulmasını sağlamaktadır.
Alt zincirler, şirketlerin Plasma yapısını kendi bireysel ihtiyaçlarına göre kullanmasını mümkün kılan özelleştirilmiş bir akıllı sözleşme yürütmek üzere tasarlanmıştır. Bu nedenle, farklı kullanım durumları için farklı Plasma akıllı sözleşmeleri oluşturulabilir. Ana zincir tarafından sağlanan güvenlikten yararlanarak, Plasma, önceden belirlenmiş bir şekilde, belirli hedeflere (bu hedeflerin ana zincirle bağlantısı olması gerekmez) çok sayıda farklı alt zincirler yerleştirebilir. Bu nedenle, ana Ethereum blok zincirinin tıkanması daha az olasıdır.
Kısacası Plasma’nın Ethereum ağının verimliliğini arttırmayı amaçlayan zincir dışı bir çözüm olduğunu belirtmek mümkündür. Plasma bunu yapabilmek için ana zincirden iş yükünü alır ve daha küçük zincirlere yönlendirir. Bu sayede Ethereum ağının iş gücünü azaltmış olur. Bu konsept diğer Blockchain’lere de uygulanabilmektedir. Poon ayrıca, Lightning Network önerisinin savunucularından birisidir. Bu durum Ethereum Plasma ve Bitcoin Lightning Network arasındaki benzerliklerin bir açıklaması olabilir. Bu sistemler her ne kadar birbirlerine benzesede farklı kullanım alanları ve mekanizmalarının olduğu unutulmamalıdır.
Ethereum Plasma açık kaynaklı bir projedir ve GitHub üzerinden halka açık bir şekilde görüntülenebilmektedir. Daha ayrıntılı ve teknik bilgiler için, resmi Plasma teknik belgesini de incelenebilir. Proje hala geliştirmenin ilk aşamalarında olmasına rağmen, fikrin gerçekten ilginç olduğunu belirtmekte fayda vardır. Başarılı bir şekilde uygulanırsa Plasma, Ethereum ağının verimliliğini büyük ölçüde artırabilir. Ek olarak, ileride bir ölçeklendirme çözümüne ihtiyaç duyabilecek diğer Blockchain ağları için de yararlı bir başlangıç noktası olabilir.
Bununla birlikte, Plasma’nın tek başına bir proje olmadığını, farklı araştırma grupları veya şirketler tarafından farklı şekillerde uygulanabilen ölçeklenebilir uygulamalar oluşturmak için bir altyapı olduğu unutulmamalıdır.
Önemli Ölçeklendirme Sorunu
Kripto paranın gelecekteki gerçek dünya uygulaması ve fizibilitesi, teknolojinin ölçeklenebilirliğine bağlıdır. Herkes Bitcoin’e bağlanıp bir işlem başlatabilirken, ağın parayı doğrulaması ve göndermesi birkaç saat sürebilmektedir. Bu durum, kripto para birimlerinin mevcut kullanımlarıyla ilgili bir sorun olmamakla birlikte büyük ödeme işlemcileriyle rekabet etmek hala pratik olmamaktadır. Başlıca rakip olan VISA’nın kredi kartı işlem ağı, saniyede 2.000 işlemi gerçekleştirebilmektedir.
Bu gecikmeli işlem süresi, 2017’nin başlarında bir sorun haline gelmiştir. Birkaç etkili madenci ve madeni para sahibi, Segregated Witness’ın kısaltması olan SEGWIT adlı bir Blockchain’i “düzenlemesi”ni tartışmak için bir araya gelmiştir. Grup, büyük bir kaos veya üçüncü taraf manipülasyonu olmadan Blockchain’i değiştirmek için başarıyla oy kullanmıştır. Sonuç olarak ise, daha hızlı bir Bitcoin elde edilmiştir ancak görünürde net bir düzeltme olmadan diğer işlem çözümlerine kıyasla hala geride kaldığı noktalar olabilmektedir.
Diğer çözümler, Ethereum’un en son duyurusunda yaptığı gibi, kendileriyle ana kripto para birimi arasındaki boşluğu genişletmektedir.
Ethereum’a Giriş
Ethereum, Bitcoin’den tamamen farklı bir oluşum olarak çalışmaktadır. Ethereum, benzer bir teknoloji kullanıyor olsa da bir coinin gerçek değeri para biriminin gücü değil, bir uygulama platformu olarak statüsüdür. Ethereum’un akıllı sözleşmeler oluşturma yeteneği, muhtemelen yazılım endüstrisinin büyük bir parçası olacaktır, ayrıca Ethereum her gün yeni gelişmeler yayınlanmaktadır.
Ethereum, akıllı sözleşmeler oluşturmak, bunları uygulamak ve teşvik etmek adına sistemi kullanmak için harika olsa da, Bitcoin’in SEGWIT’ine benzer bir desteğe ihtiyacı olmaktadır. Ethereum ekibi, kurumsal fizibiliteye ayak uydurmak için Plasma gibi ek zincir üstü altyapıya ihtiyaç duyacağının bilincine sahiptir Ayrıca, bu özellikleri uygulamak için geniş kapsamlı değişiklikler yapabilirler. Bu noktada Plasma devreye girmektedir. Plasma, kök zincirindeki gereksiz verilerden kurtulacaktır. Akıllı sözleşmeleri kuruluşuna çok benzer şekilde ele alacak, ancak yalnızca tamamlanmış işlemleri halka açık Ethereum zincirine yayınlayacaktır. Bu yöntem, zincirin katılımcıları için muazzam miktarda işlem gücü ve bellek tasarrufu sağlayarak sistemin diğer katılımcıları ile etkileşimini daha ucuz hale getirmektedir. Ayrıca, merkezi olmayan uygulamaların biriktirme konusunda endişelenmeden çalışmasına izin verecek kadar işlemleri hızlandıracaktır.
Ethereum İçin Etkileri
Plasmanın piyasaya sürülmesi çok önemli bir fırsat ve fiyat rallisi için bir katalizör olabilir. Spekülasyon, son aylarda ve yıllarda kripto piyasalarına hakim oldu, ancak bireysel madeni para algoritmalarındaki farklılıklar artık büyük bir fiyat bilgilendiricisi konumundalar.
Bitcoin başlangıçta sahip olduğu kusursuz dijital para birimi çözümü için övülmüştür ancak şimdiye kadar Bitcoin’in harcanabileceği çok az yerin mevcut olduğu da göz ardı edilemeyen bir gerçektir. Tüm para birimlerinin en likit olanı şaşırtıcı bir şekilde likit işlem görmemektedir. Ayrıca, son zamanlarda binlerce altcoinin ortaya çıkması, tüm konseptin değerini düşürmektedir. Ethereum, akıllı sözleşmeler açısından Bitcoin için bir zorluk teşkil edebilmektedir. Ethereum yüksek bir potansiyele sahip olsa da, günümüzde hala bir Bitcoin’in %10’undan daha az dolar değerindedir.
Ethereum, tasarım gereği Bitcoin’den daha az eksik özelliklere sahip olsa da, diğer özellikleri çok daha fazla göreceli değer taşımaktadır. Bitcoin’in tek gerçek avantajı, piyasaya ilk çıkmış olmasıdır. Piyasa ile yakından ilgilenilmeye başlandığında, insanlar Ethereum’un geleceğe daha gerçekçi bir bakış sunduğunu görebilirler. Önümüzdeki yıllarda, işletmeler Ethereum üzerine kurulu akıllı sözleşme çözümlerini sistemlerine uygularken piyasa da bunu izleyecektir.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 68,088.24
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,277.82
tether
Tether (USDT) $ 1.00
bnb
BNB (BNB) $ 587.39
solana
Solana (SOL) $ 186.89
usd-coin
USDC (USDC) $ 1.00
xrp
XRP (XRP) $ 0.602401
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 3,279.21
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.134609
the-open-network
Toncoin (TON) $ 6.73
cardano
Cardano (ADA) $ 0.417373
tron
TRON (TRX) $ 0.137133
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 28.68
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 68,092.24
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.000017
chainlink
Chainlink (LINK) $ 13.67
polkadot
Polkadot (DOT) $ 5.88
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 382.68
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 5.84
uniswap
Uniswap (UNI) $ 7.72
leo-token
LEO Token (LEO) $ 5.81
litecoin
Litecoin (LTC) $ 71.53
dai
Dai (DAI) $ 1.00
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.000012
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 3,421.68
matic-network
Polygon (MATIC) $ 0.516569
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 9.85
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.187847
aptos
Aptos (APT) $ 7.26
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 22.94
fetch-ai
Artificial Superintelligence Alliance (FET) $ 1.28
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 0.998569
stellar
Stellar (XLM) $ 0.103129
monero
Monero (XMR) $ 162.50
blockstack
Stacks (STX) $ 1.87
mantle
Mantle (MNT) $ 0.840099
render-token
Render (RENDER) $ 6.83
filecoin
Filecoin (FIL) $ 4.61
dogwifcoin
dogwifhat (WIF) $ 2.62
okb
OKB (OKB) $ 41.46
injective-protocol
Injective (INJ) $ 25.54
maker
Maker (MKR) $ 2,656.05
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.06886
bittensor
Bittensor (TAO) $ 344.26
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.091783
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 6.28
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 0.731784
immutable-x
Immutable (IMX) $ 1.55
vechain
VeChain (VET) $ 0.02855
arweave
Arweave (AR) $ 31.96
bonk
Bonk (BONK) $ 0.00003
first-digital-usd
First Digital USD (FDUSD) $ 0.999121
sui
Sui (SUI) $ 0.789691
optimism
Optimism (OP) $ 1.75
the-graph
The Graph (GRT) $ 0.200123
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 3,670.98
floki
FLOKI (FLOKI) $ 0.000184
renzo-restaked-eth
Renzo Restaked ETH (EZETH) $ 3,325.44
mantle-staked-ether
Mantle Staked Ether (METH) $ 3,410.31
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 1.14
thorchain
THORChain (RUNE) $ 4.69
jupiter-exchange-solana
Jupiter (JUP) $ 1.15
theta-token
Theta Network (THETA) $ 1.52
aave
Aave (AAVE) $ 100.04
jasmycoin
JasmyCoin (JASMY) $ 0.030517
notcoin
Notcoin (NOT) $ 0.014316
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 10.12
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 1.01
pyth-network
Pyth Network (PYTH) $ 0.398529
lido-dao
Lido DAO (LDO) $ 1.59
based-brett
Brett (BRETT) $ 0.132191
fantom
Fantom (FTM) $ 0.466118
coredaoorg
Core (CORE) $ 1.42
celestia
Celestia (TIA) $ 6.02
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.144286
sei-network
Sei (SEI) $ 0.372441
ether-fi-staked-eth
ether.fi Staked ETH (EETH) $ 3,273.77
quant-network
Quant (QNT) $ 73.10
flow
Flow (FLOW) $ 0.678039
gatechain-token
Gate (GT) $ 7.72
msol
Marinade Staked SOL (MSOL) $ 224.87
mantra-dao
MANTRA (OM) $ 1.19
beam-2
Beam (BEAM) $ 0.018647
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 9.72
elrond-erd-2
MultiversX (EGLD) $ 33.67
popcat
Popcat (POPCAT) $ 0.930833
bitcoin-sv
Bitcoin SV (BSV) $ 46.02
axie-infinity
Axie Infinity (AXS) $ 6.08
helium
Helium (HNT) $ 5.31
ethereum-name-service
Ethereum Name Service (ENS) $ 26.73
gala
GALA (GALA) $ 0.023688
bittorrent
BitTorrent (BTT) $ 0.00000090113444
eos
EOS (EOS) $ 0.58075
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.019151
ordinals
ORDI (ORDI) $ 39.67
tokenize-xchange
Tokenize Xchange (TKX) $ 10.42
neo
NEO (NEO) $ 11.77
kelp-dao-restaked-eth
Kelp DAO Restaked ETH (RSETH) $ 3,342.08
akash-network
Akash Network (AKT) $ 3.29
dydx-chain
dYdX (DYDX) $ 1.30