loader image
WhatsApp Destek
Plasma

Ethereum kurucu ortağı Vitalik Buterin kısa süre önce Ethereum Blockchain’in şu anda mümkün olandan çok daha büyük veri kümelerini işlemesine yardımcı olacak bir ölçeklendirme altyapısı olan Plasma’yı duyurmuştur. Plasma ile geleceğin kripto para tarihçileri 2017’nin ikinci yarısını yansıtılacak ve bu dönemin teknolojiyi ilerletmek için ne kadar önemli olduğu anlaşılacaktır. Plasma’nın hangi sorunları çözdüğü ise aşağıdaki gibi açıklanmıştır.
Birkaç kelimeyle Plasma, Ethereum ağı için bir ölçeklendirme çözüm tekniği olarak tasarlanmıştır. Plasma'nın ana önerisi, Ethereum Blockchain’i (ana zincir) ile olabildiğince az etkileşime girecek bir yan zincirler altyapısı olarak çalışmaktır. Plazma altyapısı, ana zincirin tepesinde birçok “alt zincir” oluşturulacak şekilde hiyerarşik olarak düzenlenmiş bir Blockchain ağacı olarak işlev görecek şekilde tasarlanmıştır.
Plasma altyapısı, akıllı sözleşmeler ve Merkle Ağaçları kullanılarak oluşturulmuştur ve temelde Ethereum Blockchain’in daha küçük kopyaları olan sınırsız sayıda yan zincirin oluşturulmasını sağlamaktadır.
Alt zincirler, şirketlerin Plasma yapısını kendi bireysel ihtiyaçlarına göre kullanmasını mümkün kılan özelleştirilmiş bir akıllı sözleşme yürütmek üzere tasarlanmıştır. Bu nedenle, farklı kullanım durumları için farklı Plasma akıllı sözleşmeleri oluşturulabilir. Ana zincir tarafından sağlanan güvenlikten yararlanarak, Plasma, önceden belirlenmiş bir şekilde, belirli hedeflere (bu hedeflerin ana zincirle bağlantısı olması gerekmez) çok sayıda farklı alt zincirler yerleştirebilir. Bu nedenle, ana Ethereum blok zincirinin tıkanması daha az olasıdır.
Kısacası Plasma’nın Ethereum ağının verimliliğini arttırmayı amaçlayan zincir dışı bir çözüm olduğunu belirtmek mümkündür. Plasma bunu yapabilmek için ana zincirden iş yükünü alır ve daha küçük zincirlere yönlendirir. Bu sayede Ethereum ağının iş gücünü azaltmış olur. Bu konsept diğer Blockchain’lere de uygulanabilmektedir. Poon ayrıca, Lightning Network önerisinin savunucularından birisidir. Bu durum Ethereum Plasma ve Bitcoin Lightning Network arasındaki benzerliklerin bir açıklaması olabilir. Bu sistemler her ne kadar birbirlerine benzesede farklı kullanım alanları ve mekanizmalarının olduğu unutulmamalıdır.
Ethereum Plasma açık kaynaklı bir projedir ve GitHub üzerinden halka açık bir şekilde görüntülenebilmektedir. Daha ayrıntılı ve teknik bilgiler için, resmi Plasma teknik belgesini de incelenebilir. Proje hala geliştirmenin ilk aşamalarında olmasına rağmen, fikrin gerçekten ilginç olduğunu belirtmekte fayda vardır. Başarılı bir şekilde uygulanırsa Plasma, Ethereum ağının verimliliğini büyük ölçüde artırabilir. Ek olarak, ileride bir ölçeklendirme çözümüne ihtiyaç duyabilecek diğer Blockchain ağları için de yararlı bir başlangıç noktası olabilir.
Bununla birlikte, Plasma’nın tek başına bir proje olmadığını, farklı araştırma grupları veya şirketler tarafından farklı şekillerde uygulanabilen ölçeklenebilir uygulamalar oluşturmak için bir altyapı olduğu unutulmamalıdır.
Önemli Ölçeklendirme Sorunu
Kripto paranın gelecekteki gerçek dünya uygulaması ve fizibilitesi, teknolojinin ölçeklenebilirliğine bağlıdır. Herkes Bitcoin’e bağlanıp bir işlem başlatabilirken, ağın parayı doğrulaması ve göndermesi birkaç saat sürebilmektedir. Bu durum, kripto para birimlerinin mevcut kullanımlarıyla ilgili bir sorun olmamakla birlikte büyük ödeme işlemcileriyle rekabet etmek hala pratik olmamaktadır. Başlıca rakip olan VISA’nın kredi kartı işlem ağı, saniyede 2.000 işlemi gerçekleştirebilmektedir.
Bu gecikmeli işlem süresi, 2017’nin başlarında bir sorun haline gelmiştir. Birkaç etkili madenci ve madeni para sahibi, Segregated Witness’ın kısaltması olan SEGWIT adlı bir Blockchain’i “düzenlemesi”ni tartışmak için bir araya gelmiştir. Grup, büyük bir kaos veya üçüncü taraf manipülasyonu olmadan Blockchain’i değiştirmek için başarıyla oy kullanmıştır. Sonuç olarak ise, daha hızlı bir Bitcoin elde edilmiştir ancak görünürde net bir düzeltme olmadan diğer işlem çözümlerine kıyasla hala geride kaldığı noktalar olabilmektedir.
Diğer çözümler, Ethereum’un en son duyurusunda yaptığı gibi, kendileriyle ana kripto para birimi arasındaki boşluğu genişletmektedir.
Ethereum’a Giriş
Ethereum, Bitcoin’den tamamen farklı bir oluşum olarak çalışmaktadır. Ethereum, benzer bir teknoloji kullanıyor olsa da bir coinin gerçek değeri para biriminin gücü değil, bir uygulama platformu olarak statüsüdür. Ethereum’un akıllı sözleşmeler oluşturma yeteneği, muhtemelen yazılım endüstrisinin büyük bir parçası olacaktır, ayrıca Ethereum her gün yeni gelişmeler yayınlanmaktadır.
Ethereum, akıllı sözleşmeler oluşturmak, bunları uygulamak ve teşvik etmek adına sistemi kullanmak için harika olsa da, Bitcoin’in SEGWIT’ine benzer bir desteğe ihtiyacı olmaktadır. Ethereum ekibi, kurumsal fizibiliteye ayak uydurmak için Plasma gibi ek zincir üstü altyapıya ihtiyaç duyacağının bilincine sahiptir Ayrıca, bu özellikleri uygulamak için geniş kapsamlı değişiklikler yapabilirler. Bu noktada Plasma devreye girmektedir. Plasma, kök zincirindeki gereksiz verilerden kurtulacaktır. Akıllı sözleşmeleri kuruluşuna çok benzer şekilde ele alacak, ancak yalnızca tamamlanmış işlemleri halka açık Ethereum zincirine yayınlayacaktır. Bu yöntem, zincirin katılımcıları için muazzam miktarda işlem gücü ve bellek tasarrufu sağlayarak sistemin diğer katılımcıları ile etkileşimini daha ucuz hale getirmektedir. Ayrıca, merkezi olmayan uygulamaların biriktirme konusunda endişelenmeden çalışmasına izin verecek kadar işlemleri hızlandıracaktır.
Ethereum İçin Etkileri
Plasmanın piyasaya sürülmesi çok önemli bir fırsat ve fiyat rallisi için bir katalizör olabilir. Spekülasyon, son aylarda ve yıllarda kripto piyasalarına hakim oldu, ancak bireysel madeni para algoritmalarındaki farklılıklar artık büyük bir fiyat bilgilendiricisi konumundalar.
Bitcoin başlangıçta sahip olduğu kusursuz dijital para birimi çözümü için övülmüştür ancak şimdiye kadar Bitcoin’in harcanabileceği çok az yerin mevcut olduğu da göz ardı edilemeyen bir gerçektir. Tüm para birimlerinin en likit olanı şaşırtıcı bir şekilde likit işlem görmemektedir. Ayrıca, son zamanlarda binlerce altcoinin ortaya çıkması, tüm konseptin değerini düşürmektedir. Ethereum, akıllı sözleşmeler açısından Bitcoin için bir zorluk teşkil edebilmektedir. Ethereum yüksek bir potansiyele sahip olsa da, günümüzde hala bir Bitcoin’in %10’undan daha az dolar değerindedir.
Ethereum, tasarım gereği Bitcoin’den daha az eksik özelliklere sahip olsa da, diğer özellikleri çok daha fazla göreceli değer taşımaktadır. Bitcoin’in tek gerçek avantajı, piyasaya ilk çıkmış olmasıdır. Piyasa ile yakından ilgilenilmeye başlandığında, insanlar Ethereum’un geleceğe daha gerçekçi bir bakış sunduğunu görebilirler. Önümüzdeki yıllarda, işletmeler Ethereum üzerine kurulu akıllı sözleşme çözümlerini sistemlerine uygularken piyasa da bunu izleyecektir.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 108,033.95
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,893.98
tether
Tether (USDT) $ 1.00
bnb
BNB (BNB) $ 1,144.97
xrp
XRP (XRP) $ 2.32
solana
Solana (SOL) $ 184.65
usd-coin
USDC (USDC) $ 1.00
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 3,890.09
tron
TRON (TRX) $ 0.315793
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.188295
cardano
Cardano (ADA) $ 0.64419
wrapped-steth
Wrapped stETH (WSTETH) $ 4,732.49
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 108,145.98
wrapped-beacon-eth
Wrapped Beacon ETH (WBETH) $ 4,201.04
figure-heloc
Figure Heloc (FIGR_HELOC) $ 1.04
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 0.999576
chainlink
Chainlink (LINK) $ 17.42
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 4,198.88
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 504.28
stellar
Stellar (XLM) $ 0.311938
hyperliquid
Hyperliquid (HYPE) $ 36.75
sui
Sui (SUI) $ 2.51
weth
WETH (WETH) $ 3,891.65
binance-bridged-usdt-bnb-smart-chain
Binance Bridged USDT (BNB Smart Chain) (BSC-USD) $ 1.00
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 20.97
leo-token
LEO Token (LEO) $ 9.61
usds
USDS (USDS) $ 1.00
usdt0
USDT0 (USDT0) $ 1.00
coinbase-wrapped-btc
Coinbase Wrapped BTC (CBBTC) $ 108,083.96
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.170686
litecoin
Litecoin (LTC) $ 91.70
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 41.35
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.00001
ethena-staked-usde
Ethena Staked USDe (SUSDE) $ 1.20
mantle
Mantle (MNT) $ 1.71
monero
Monero (XMR) $ 301.79
the-open-network
Toncoin (TON) $ 2.18
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.147514
polkadot
Polkadot (DOT) $ 3.02
dai
Dai (DAI) $ 0.999297
chainopera-ai
ChainOpera AI (COAI) $ 21.80
uniswap
Uniswap (UNI) $ 6.28
world-liberty-financial
World Liberty Financial (WLFI) $ 0.135353
bittensor
Bittensor (TAO) $ 379.17
okb
OKB (OKB) $ 170.56
aave
Aave (AAVE) $ 223.33
zcash
Zcash (ZEC) $ 205.49
memecore
MemeCore (M) $ 1.95
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 4.67
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.000007
ethena
Ethena (ENA) $ 0.403395
blackrock-usd-institutional-digital-liquidity-fund
BlackRock USD Institutional Digital Liquidity Fund (BUIDL) $ 1.00
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 2.20
usd1-wlfi
USD1 (USD1) $ 0.999749
jito-staked-sol
Jito Staked SOL (JITOSOL) $ 228.22
paypal-usd
PayPal USD (PYUSD) $ 1.00
susds
sUSDS (SUSDS) $ 1.07
c1usd
Currency One USD (C1USD) $ 1.00
aster-2
Aster (ASTER) $ 1.25
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 15.81
aptos
Aptos (APT) $ 3.29
binance-peg-weth
Binance-Peg WETH (WETH) $ 3,891.95
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 0.726994
falcon-finance
Falcon USD (USDF) $ 0.995796
jupiter-perpetuals-liquidity-provider-token
Jupiter Perpetuals Liquidity Provider Token (JLP) $ 5.36
worldcoin-wld
Worldcoin (WLD) $ 0.897978
polygon-ecosystem-token
POL (ex-MATIC) (POL) $ 0.1884
htx-dao
HTX DAO (HTX) $ 0.000002
gatechain-token
Gate (GT) $ 15.77
usdtb
USDtb (USDTB) $ 0.999646
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 13.89
story-2
Story (IP) $ 5.60
binance-staked-sol
Binance Staked SOL (BNSOL) $ 198.41
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 4,453.05
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 0.316148
bfusd
BFUSD (BFUSD) $ 0.999872
pi-network
Pi Network (PI) $ 0.205749
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 3.14
hash-2
Provenance Blockchain (HASH) $ 0.033522
tether-gold
Tether Gold (XAUT) $ 4,383.86
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.184914
kelp-dao-restaked-eth
Kelp DAO Restaked ETH (RSETH) $ 4,108.83
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 3.26
wbnb
Wrapped BNB (WBNB) $ 1,145.63
vechain
VeChain (VET) $ 0.017339
stakewise-v3-oseth
StakeWise Staked ETH (OSETH) $ 4,106.31
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.053583
kinetic-staked-hype
Kinetiq Staked HYPE (KHYPE) $ 36.70
sky
Sky (SKY) $ 0.060251
pax-gold
PAX Gold (PAXG) $ 4,434.68
liquid-staked-ethereum
Liquid Staked ETH (LSETH) $ 4,188.29
pudgy-penguins
Pudgy Penguins (PENGU) $ 0.022041
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.017438
lombard-staked-btc
Lombard Staked BTC (LBTC) $ 108,100.96
render-token
Render (RENDER) $ 2.52
sei-network
Sei (SEI) $ 0.205214
renzo-restaked-eth
Renzo Restaked ETH (EZETH) $ 4,128.12
syrupusdc
Syrup USDC (SYRUPUSDC) $ 1.13
pump-fun
Pump.fun (PUMP) $ 0.003463
quant-network
Quant (QNT) $ 83.54