loader image
WhatsApp Destek
Merkeziyetsiz Uygulama-Decentralized Application (DApp)

Decentralized Application yani “merkezi olmayan uygulamalar” (DApps), dağıtılmış bir bilgi işlem sistemi, yani bir blok zinciri ağı üzerinde çalışan uygulamalardır. DApp’ler, tek bir bilgisayar yerine bir blok zinciri veya P2P bilgisayar ağında çalışmakla birlikte tek bir otoritenin görüş ve kontrolü dışındadır. DApp'ler bir blok zinciri ağının üzerinde çalışan açık kaynaklı projeler olarak tasarlanmıştır. Buna karşılık, bu ağların dağıtılmış doğası şeffaflık, merkezi olmayan bir sistem ve saldırılara karşı direnç sağlar.
DApp’lerin Özellikleri
Merkezi olmayan uygulamalar, tüm ağ aktörlerinin durumunu yöneten blok zinciri ile iletişim kuran bir yazılım parçasıdır. Merkezi olmayan uygulamaların arayüzü, günümüzde herhangi bir web sitesinden veya mobil uygulamadan farklı görünmez. DApp'lerin genel özellikleri ise aşağıdaki gibidir:
• Açık Kaynak-Kaynak Kodu: Kasıtlı olarak halka açık hale getirilmiştir, yani herkes kodu doğrulayabilir, kullanabilir, kopyalayabilir ve değiştirebilir.
• Merkezi Olmayan: DApp'ler blok zinciri ağlarında çalıştığından, tek bir varlık veya otorite tarafından kontrol edilmezler. Bunun yerine, birden çok kullanıcı veya node tarafından korunurlar.
• Kriptografik Olarak Güvenli: Uygulama kriptografi ile korunur, yani tüm veriler halka açık bir blok zincirinde kaydedilir ve saklanır.
Eski uygulamalarda, DApp'lerin çözmeye çalıştığı birden çok problem vardır. Geleneksel bir uygulama yerine bir DApp seçmenin ana yararı, geleneksel uygulamaların verilerini tek bir varlık tarafından kontrol edilen sunucularda depolayarak merkezi bir mimari kullanmasıdır. Bu tip uygulamaların, teknik sorunlara ve kötü niyetli saldırılara açık olan tek bir hata noktasına sahip oldukları anlamına gelir.
Güvenliği ihlal edilmiş bir merkezi sunucu, uygulamanın tüm ağını kapatıp onu geçici veya kalıcı olarak kullanılamaz hale getirebilir. Bunun dışında, merkezi sistemler veri sızıntısı veya hırsızlığından sık sık etkilenirler, bu da şirketleri ve bireysel kullanıcıları risk altına sokar.
DApp'ler bir P2P ağında veya bir blok zinciri ağında çalışabilir. Örneğin, BitTorrent, Tor ve Popcorn Time, bir P2P ağının parçası olan bilgisayarlarda çalışan ve birden fazla katılımcının içerik tükettiği, içeriği beslediği veya tohumladığı veya her iki işlevi aynı anda gerçekleştirdiği uygulamalardır.
Merkezi olmayan bir uygulamanın ön ucu görünen kısmı, arka ucu ise tüm iş mantığını temsil eder. Bu iş mantığı, temel blok zinciri ile etkileşime giren bir veya birkaç akıllı sözleşme ile temsil edilir. Fotoğraf, video veya ses gibi dosyaların yanı sıra ön uç, Swarm veya IPFS gibi merkezi olmayan depolama ağlarında barındırılabilir. Geleneksel Web uygulamaları, bir web sayfasını oluşturmak için HTML, CSS ve javascript veya benzerlerini kullanır. Bu sayfa, tüm verilerin depolandığı merkezi bir veritabanı ile etkileşime girer.
Örneğin Twitter, Facebook, Amazon veya Airbnb gibi bir hizmeti kullandığınızda ilgili web sayfası, kişisel verilerinizi ve sunucularında depolanan diğer gerekli bilgileri işlemek ve bunları sayfada görüntülemek için bir API'yi çağırır. Kişiselleştirilmiş veriler servis sağlayıcının sunucusunda saklandığından, kimlik ve kimlik doğrulama için kullanıcı kimliği ve şifreler düşük güvenlik seviyeleriyle kullanılır.
Kripto Paralarda DApp’lerin Kullanımı
Farklı kullanım durumlarına sahip çok çeşitli DApp'ler vardır. Bunlar, oyunlar, sosyal medya platformları, kripto para birimi cüzdanları ve finansal uygulamaları (DeFi) içerebilir.
Kripto para birimleri bağlamında, dApp'ler halka açık, açık kaynaklı, merkezi olmayan bir ortamda bir blok zinciri ağı üzerinde çalışır ve herhangi bir tek otorite tarafından kontrol ve müdahaleden muaftır.
Akıllı sözleşmeler, merkezi olmayan bir uygulamanın temel mantığını temsil eder. Merkezi olmayan uygulamalar, tokenlaştırılmış bir sistem (akıllı sözleşmelerin kullanılmasıyla oluşturulan tokenlar) aracılığıyla kendi etkinliklerini besler. Tokenlar belirli bir DApp için spesifik olabilir veya Ethereum (ETH) kullanan CryptoKitties’in durumunda olduğu gibi DApp'ı barındıran blok zincirine özgü olabilirler.
Örneğin, bir geliştirici Twitter benzeri bir dApp oluşturabilir ve bunu herhangi bir kullanıcının mesaj yayınlayabileceği bir blok zincirine koyabilir. Bir kez yayınlandıktan sonra, uygulama yaratıcıları dahil hiç kimse mesajları silemez.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 68,160.26
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,274.03
tether
Tether (USDT) $ 0.99997
bnb
BNB (BNB) $ 587.51
solana
Solana (SOL) $ 185.73
usd-coin
USDC (USDC) $ 0.999816
xrp
XRP (XRP) $ 0.60196
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 3,273.87
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.134373
the-open-network
Toncoin (TON) $ 6.73
cardano
Cardano (ADA) $ 0.417564
tron
TRON (TRX) $ 0.136964
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 28.75
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 68,106.25
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.000017
chainlink
Chainlink (LINK) $ 13.66
polkadot
Polkadot (DOT) $ 5.88
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 382.78
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 5.82
uniswap
Uniswap (UNI) $ 7.73
leo-token
LEO Token (LEO) $ 5.80
litecoin
Litecoin (LTC) $ 71.52
dai
Dai (DAI) $ 1.00
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.000012
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 3,413.51
matic-network
Polygon (MATIC) $ 0.516974
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 9.92
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.184447
aptos
Aptos (APT) $ 7.27
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 22.98
fetch-ai
Artificial Superintelligence Alliance (FET) $ 1.29
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 0.998705
stellar
Stellar (XLM) $ 0.103178
monero
Monero (XMR) $ 162.57
blockstack
Stacks (STX) $ 1.88
mantle
Mantle (MNT) $ 0.839255
render-token
Render (RENDER) $ 6.79
filecoin
Filecoin (FIL) $ 4.62
dogwifcoin
dogwifhat (WIF) $ 2.61
bittensor
Bittensor (TAO) $ 349.11
okb
OKB (OKB) $ 41.54
injective-protocol
Injective (INJ) $ 25.63
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.068979
maker
Maker (MKR) $ 2,656.54
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.091953
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 6.28
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 0.731903
immutable-x
Immutable (IMX) $ 1.55
vechain
VeChain (VET) $ 0.028527
arweave
Arweave (AR) $ 32.18
bonk
Bonk (BONK) $ 0.000029
first-digital-usd
First Digital USD (FDUSD) $ 0.9993
sui
Sui (SUI) $ 0.790424
optimism
Optimism (OP) $ 1.75
the-graph
The Graph (GRT) $ 0.200103
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 3,665.15
floki
FLOKI (FLOKI) $ 0.000183
renzo-restaked-eth
Renzo Restaked ETH (EZETH) $ 3,320.43
mantle-staked-ether
Mantle Staked Ether (METH) $ 3,395.30
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 1.14
thorchain
THORChain (RUNE) $ 4.72
jupiter-exchange-solana
Jupiter (JUP) $ 1.14
theta-token
Theta Network (THETA) $ 1.51
aave
Aave (AAVE) $ 99.93
jasmycoin
JasmyCoin (JASMY) $ 0.030353
notcoin
Notcoin (NOT) $ 0.014312
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 10.11
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 1.00
pyth-network
Pyth Network (PYTH) $ 0.395381
lido-dao
Lido DAO (LDO) $ 1.60
based-brett
Brett (BRETT) $ 0.132034
fantom
Fantom (FTM) $ 0.466347
coredaoorg
Core (CORE) $ 1.42
celestia
Celestia (TIA) $ 6.05
sei-network
Sei (SEI) $ 0.374088
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.14415
ether-fi-staked-eth
ether.fi Staked ETH (EETH) $ 3,265.98
quant-network
Quant (QNT) $ 73.06
flow
Flow (FLOW) $ 0.677678
gatechain-token
Gate (GT) $ 7.71
mantra-dao
MANTRA (OM) $ 1.19
msol
Marinade Staked SOL (MSOL) $ 223.33
beam-2
Beam (BEAM) $ 0.018576
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 9.71
elrond-erd-2
MultiversX (EGLD) $ 33.66
bitcoin-sv
Bitcoin SV (BSV) $ 46.26
axie-infinity
Axie Infinity (AXS) $ 6.10
popcat
Popcat (POPCAT) $ 0.913652
helium
Helium (HNT) $ 5.32
ethereum-name-service
Ethereum Name Service (ENS) $ 26.84
gala
GALA (GALA) $ 0.023728
bittorrent
BitTorrent (BTT) $ 0.00000090255382
eos
EOS (EOS) $ 0.581175
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.019193
ordinals
ORDI (ORDI) $ 39.96
tokenize-xchange
Tokenize Xchange (TKX) $ 10.43
neo
NEO (NEO) $ 11.76
kelp-dao-restaked-eth
Kelp DAO Restaked ETH (RSETH) $ 3,336.56
akash-network
Akash Network (AKT) $ 3.29
ecash
eCash (XEC) $ 0.00004