loader image
WhatsApp Destek
Kriptografi-Cryptography

Bilgisayar teknolojilerindeki gelişmeler, her ne kadar verileri daha erişilebilir hale getirip büyük avantajlar sağlasa da dezavantajları da vardır. Örnek olarak çevrimiçi verileriniz, hırsızlık ve dolandırıcılık gibi tehditlere maruz kalabilir. Ancak kriptografi veya kriptoloji, olası risklere karşı bilgilerinizin veri depolama hizmetlerinde saklanmasını sağlayan bir sistemdir. Verileri şifreleyerek saklama ve iletme yöntemlerinin geçmişi antik çağlara dayanmaktadır. Dijital çağdan önce bile insanlar, istenmeyen kişilerin bu mesajlara ulaşmalarını engellemek için şifreleme yöntemleri kullanıyorlardı. Bununla birlikte bilgi işlem cihazlarının artan kullanımı, şifreleme bilimini yepyeni bir düzeye taşıdı.
Kriptografi Nedir ?
Kriptografi bilgi saklama bilimidir. Modern kriptografi, verileri şifrelemek ve şifresini çözmek veya bilginin bütünlüğünü ve gerçekliğini garanti etmek için matematiksel teorilerden ve hesaplamadan yararlanmaktadır.
Temel bir metin şifreleme sürecinde, bir düz metin (açıkça anlaşılabilen veriler), onu şifreli metne (okunamayan) dönüştüren bir şifreleme sürecinden geçer. Bunu yaparak, gönderilen bilgilerin yalnızca belirli bir şifre çözme anahtarına sahip bir kişi tarafından okunabilmesi garanti edilir.
Belirli kriptografik teknikler kullanılarak, güvenli olmayan ağlar üzerinden bile hassas veriler gönderilebilir. Şifreleme seviyesi, verilerin gerektirdiği koruma derecesine bağlı olacaktır. Örneğin, normal kişisel dosyalarda kullanılan güvenlik türü, kripto para birimi ağlarında kullanılanla aynı değildir.
Kripto Paralarda Kriptografi
Kriptografi teknolojisi kripto paralarda; ağda meydana gelen çeşitli işlemleri güvence altına almak, yeni para birimlerinin oluşumunu kontrol etmek ve dijital varlıkların ve coinlerin transferini doğrulamak gibi pek çok farklı amaç için kullanılmaktadır.
Kripto para birimleri, şifreleme tekniklerini ve şifreleme anahtarlarını kullanarak gerçek dünyada kullandığımız imzaları taklit eder. Kriptografi yöntemleri, veri değerlerini yalnızca verinin veya işlemin amaçlandığı kişilerin alabileceği, okuyabileceği ve işleyebileceği şekilde iletilmesini sağlayan matematiksel kodlar kullanmaktadır.
Kriptografinin nasıl çalıştığını öğrenmek, kripto para birimi sistemlerindeki önemini anlamak için çok önemlidir. Bitcoin, biri genel-özel anahtar çiftlerini oluşturmak, diğeri ise "madencilik" amacıyla olmak üzere üç farklı şifreleme yöntemi kullanmaktadır. Bitcoin gibi çoğu Blokzinciri sistemi, dijital işlemlerin çok güvenli bir şekilde gerçekleştirilebildiği merkezi olmayan ve halka açık bir defter olarak işlev görmelerine izin veren belirli bir kriptografik teknikler setinden yararlanmaktadır.
Modern kriptografi, çeşitli çalışma alanlarından oluşur, ancak en çok kullanılanlardan bazıları simetrik şifreleme, asimetrik şifreleme, karma işlevler ve dijital imzalarla ilgilenenlerdir.
Bitcoin protokolü, ağı güvence altına almak ve her işlemin geçerliliğini sağlamak için kriptografik kanıtlardan yararlanır. Dijital imzalar, her kullanıcının yalnızca kendi cüzdanındaki parayı harcayabileceğini ve bu fonların bir kereden fazla harcanamayacağını garanti eder. Örneğin Ali, Ayşe’ye 2 bitcoin gönderirse, Ali’nin cüzdanından coin çıktığını ve Ayşe’nin cüzdanına eklendiğini onaylayan bir işlem oluşur ancak bu işlem yalnızca dijital imza kullanarak gerçekleştirebilirler.
Bitcoin Protokolünün bir diğer önemli unsuru, Proof of Work (PoW) fikir birliği mekanizmasını ve madencilik sürecini tanımlayan Hashcash fonksiyonudur. PoW; ağın güvenliğini sağlamak, işlemleri onaylamak ve yeni madeni paralar oluşturmaktan sorumludur. Hashcash, SHA-256 adı verilen bir şifreleme işlevini kullanır.
Kriptografi, blockchain teknolojisinin önemli bir parçasıdır ve bu nedenle tüm kripto paralar için önemli bir unsurdur. Dağıtılmış ağlara uygulanan kriptografik kanıtlar, Bitcoin ve diğer merkezi olmayan dijital para birimlerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Kripto Paralarda Kullanılan Kriptografi Yöntemleri
Kripto paraların kriptografisinde kullanılan birden fazla yöntem mevcuttur. Bunlardan ilki “simetrik şifreleme kriptografisi”dir. Bu yöntemde aynı gizli anahtar kullanılarak ham mesaj hem kaynakta şifrelenir hem şifreli mesaj alıcıya iletilir hem de mesajın şifresi çözülür. Örneğin alfabedeki harfler “A=01”, “B=02”, “C=02” şeklinde şifrelenmiş olsun. “ALİ” mesajı bu şifreleme yöntemi ile iletilirken “01015012” şeklinde iletilecektir. Şifreleme metodolojisini bilmeyen biri, mesajı alsa da anlamlandıramayacaktır. Bu basit bir örnek gibi görünse de gelişmiş güvenlik için birçok karmaşık varyasyon mevcuttur. Bu yöntem, minimum operasyonel ek yük ile basit uygulama avantajları sunmaktadır ancak paylaşılan anahtarın güvenlik sorunlarından ve ölçeklenebilirlik sorunlarından muzdariptir.
İkinci yöntem, verileri şifrelemek ve şifresini çözmek için genel ve özel olmak üzere iki farklı anahtar kullanılan “asimetrik şifreleme kriptografisi”dir. Açık anahtar, fon alıcısının adresi gibi açık bir şekilde yayılabilirken, özel anahtar yalnızca sahibi tarafından bilinir. Bu yöntemde, bir kişi bir mesajı alıcının genel anahtarını kullanarak şifreleyebilir, ancak yalnızca alıcının özel anahtarı ile şifresi çözülebilir. Bu yöntem, kripto para birimi işlemleri için iki önemli kimlik doğrulama ve şifreleme işlevinin elde edilmesine yardımcı olur. İlki genel anahtarın, mesajın gerçek göndericisi için eşleştirilmiş özel anahtarı doğrulamasıyla elde edilirken, sonraki aşama yalnızca eşleştirilmiş özel anahtar sahibinin şifrelenmiş mesajın şifresini başarıyla çözmesi sonucu gerçekleşebilir.
Üçüncü şifreleme yöntemi ise ağdaki işlemlerin verilerinin bütünlüğünü verimli bir şekilde doğrulamak için kullanılan hashingdir. Blockchain verilerinin yapısını korur, insanların hesap adreslerini kodlar, hesaplar arasında gerçekleşen işlemleri şifrelenmesini ve blok madenciliğini mümkün kılar. Ek olarak dijital imzalar, gerçek katılımcıların kimliklerini ağa kanıtlamalarına izin vererek çeşitli şifreleme süreçlerini tamamlar.
İstenen özelleştirme seviyelerine sahip yukarıdaki yöntemlerin çoklu varyasyonları, çeşitli kripto para birimi ağlarında uygulanabilir.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 67,959.21
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,260.71
tether
Tether (USDT) $ 1.00
bnb
BNB (BNB) $ 586.00
solana
Solana (SOL) $ 183.87
usd-coin
USDC (USDC) $ 1.00
xrp
XRP (XRP) $ 0.598539
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 3,259.58
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.133838
the-open-network
Toncoin (TON) $ 6.68
cardano
Cardano (ADA) $ 0.415927
tron
TRON (TRX) $ 0.137077
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 28.57
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 67,885.19
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.000017
chainlink
Chainlink (LINK) $ 13.61
polkadot
Polkadot (DOT) $ 5.85
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 381.65
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 5.68
uniswap
Uniswap (UNI) $ 7.68
leo-token
LEO Token (LEO) $ 5.82
litecoin
Litecoin (LTC) $ 71.33
dai
Dai (DAI) $ 1.00
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.000012
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 3,402.74
matic-network
Polygon (MATIC) $ 0.514358
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 9.84
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.183091
aptos
Aptos (APT) $ 7.32
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 22.91
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 0.999006
fetch-ai
Artificial Superintelligence Alliance (FET) $ 1.27
stellar
Stellar (XLM) $ 0.102977
monero
Monero (XMR) $ 162.68
blockstack
Stacks (STX) $ 1.85
mantle
Mantle (MNT) $ 0.834715
render-token
Render (RENDER) $ 6.79
filecoin
Filecoin (FIL) $ 4.61
dogwifcoin
dogwifhat (WIF) $ 2.59
okb
OKB (OKB) $ 41.46
injective-protocol
Injective (INJ) $ 25.44
bittensor
Bittensor (TAO) $ 345.97
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.068758
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.091794
maker
Maker (MKR) $ 2,641.98
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 6.23
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 0.726136
immutable-x
Immutable (IMX) $ 1.56
vechain
VeChain (VET) $ 0.028399
arweave
Arweave (AR) $ 31.75
bonk
Bonk (BONK) $ 0.000029
first-digital-usd
First Digital USD (FDUSD) $ 1.00
sui
Sui (SUI) $ 0.789064
optimism
Optimism (OP) $ 1.73
the-graph
The Graph (GRT) $ 0.199393
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 3,650.86
floki
FLOKI (FLOKI) $ 0.000181
renzo-restaked-eth
Renzo Restaked ETH (EZETH) $ 3,306.58
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 1.13
mantle-staked-ether
Mantle Staked Ether (METH) $ 3,385.07
thorchain
THORChain (RUNE) $ 4.66
jupiter-exchange-solana
Jupiter (JUP) $ 1.12
theta-token
Theta Network (THETA) $ 1.51
aave
Aave (AAVE) $ 98.97
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 10.10
notcoin
Notcoin (NOT) $ 0.014231
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 0.996039
jasmycoin
JasmyCoin (JASMY) $ 0.029596
pyth-network
Pyth Network (PYTH) $ 0.390545
lido-dao
Lido DAO (LDO) $ 1.58
based-brett
Brett (BRETT) $ 0.130346
fantom
Fantom (FTM) $ 0.460649
coredaoorg
Core (CORE) $ 1.41
celestia
Celestia (TIA) $ 5.96
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.143106
sei-network
Sei (SEI) $ 0.369687
ether-fi-staked-eth
ether.fi Staked ETH (EETH) $ 3,252.11
quant-network
Quant (QNT) $ 72.66
flow
Flow (FLOW) $ 0.669925
gatechain-token
Gate (GT) $ 7.67
msol
Marinade Staked SOL (MSOL) $ 221.66
mantra-dao
MANTRA (OM) $ 1.18
beam-2
Beam (BEAM) $ 0.018531
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 9.73
elrond-erd-2
MultiversX (EGLD) $ 33.46
axie-infinity
Axie Infinity (AXS) $ 6.10
bitcoin-sv
Bitcoin SV (BSV) $ 45.50
popcat
Popcat (POPCAT) $ 0.911749
helium
Helium (HNT) $ 5.30
ethereum-name-service
Ethereum Name Service (ENS) $ 26.69
gala
GALA (GALA) $ 0.023547
bittorrent
BitTorrent (BTT) $ 0.00000089743945
eos
EOS (EOS) $ 0.577884
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.019172
tokenize-xchange
Tokenize Xchange (TKX) $ 10.42
neo
NEO (NEO) $ 11.66
kelp-dao-restaked-eth
Kelp DAO Restaked ETH (RSETH) $ 3,320.02
ordinals
ORDI (ORDI) $ 39.09
akash-network
Akash Network (AKT) $ 3.28
dydx-chain
dYdX (DYDX) $ 1.29