Hashed TimeLock Contract (HTLC), yani Türkçe karşılığı “Hashlenmiş Zaman Kilidi Sözleşmesi” terimi, ödeme kanallarını değiştirebilen akıllı sözleşmeler oluşturmak için kullanılan özel bir özelliği ifade etmektedir. Teknik olarak HTLC özelliği, iki kullanıcı arasında zamana bağlı işlemlerin uygulanmasını sağlamaktadır. Uygulamada, bir HTLC işleminin alıcısı, belirli bir zaman çerçevesi (blok sayısı) içinde bir kriptografik kanıt sunarak ödemeyi kabul etmelidir. Alıcı ödemeyi kaybederse veya talep edemezse, para asıl gönderene iade edilir.
Hashed Timelock Sözleşmesi (HTLC), kripto para endüstrisinde koşullu ödemeler üretmek için kullanılan bir işlem anlaşması olarak tanımlanmaktadır. Temel olarak, alıcının veya fayda sağlayanın önceden belirlenmiş bir süre veya bir son tarihten önce ödemenin alındığını onaylamasının gerekli olduğu bir ödemedir. Alıcının ödemeyi kriptografik ödeme kanıtı şeklinde onaylaması gerekmekte, aksi takdirde ise bu ödemeyi talep etme hakkını kaybetmektedir. Daha sonrasında ise alacaklıya iade edilmektedir. Bu nedenle, bir HTLC temel olarak kripto dünyasında zamana bağlı işlemleri uygulamaktadır. Alıcı, önceden belirlenmiş belirli bir süre içinde ödemenin alındığına dair kriptografik bir kanıt oluşturmazsa, herhangi bir para almayacaktır ve işlem geçersiz hale gelmektedir.
HTLC özelliği, herhangi bir aracının güvenini gerektirmeden çeşitli kanallar üzerinden güvenli para transferlerine izin vermek için hem çift yönlü hem de yönlendirilmiş ödeme kanallarında uygulanmaktadır.
Bitcoin Lightning Network, hashlenmiş Zaman Kilidi Sözleşmelerinin en popüler kullanım örneklerinden biri olarak bilinmektedir. HTLC'yi ödeme kanallarına uygulayarak, fonlar, herhangi bir güven seviyesi gerektirmeden, birbirine bağlı ödeme kanalları aracılığıyla kullanıcıdan kullanıcıya işlem görebilmektedir. Bu işlem, ağ yönlendirmesi olarak bilinmektedir. Buna örnek olarak, Ali'nin, bir ödeme kanalıyla doğrudan bağlantılı olmasalar bile Ayşe ile para alışverişi yapmasına izin vermektedir. HTLC, Ali'nin parasını ağın diğer katılımcıları (örn: Ömer) aracılığıyla Ayşe'yr göndermesine olanak tanımakta ve hashlock ve timelock özellikleri, Ömer'in fonları kullanamamasını sağlar.
Lightning Network'te kullanılmanın yanı sıra HTLC'ler, zincirler arası atomik takaslar, finansal akıllı sözleşmeler ve dijital emanetler gibi diğer bağlamlarda da yararlı olabilir. HTLC'yi standart kripto para birimi işlemlerinden ayıran iki temel unsur vardır. Bunlar Hashlock ve Timelock olarak bilinmektedir.

Finans ve yatırım dünyasında bir hashlock, bazı önemli veriler veya çok beklenen bir işlem gibi belirli bir gerekli parametre kamuya açıklanıncaya kadar nakit çıkışını (yani bir yatırım ya da satın alma) sınırlamayı içeren bir sınırlama veya kısıtlama biçimi olarak bilinmektedir. Hashlock, Hashed Timelock Sözleşmeleri (HTLC) sisteminin ayrılmaz bir parçasıdır.
Hashlock: Belirli bir veri parçası kamuya açıklanana kadar (kriptografik bir kanıt olarak) fonların harcanmasını kısıtlayan bir işlev. Bu tür bir kanıt, hashlock'un ön görüntüsü olarak da adlandırılabilir. Ön görüntü, hashlock'u oluşturmak ve daha sonra fonlarını açmak için kullanılan bilgi parçasıdır.

Finans ve yatırım dünyasında (özellikle kripto para birimleri dünyasında) hashed timelock, önceden belirlenmiş veya önceden tahmin edilmiş bir zamana ulaşılıncaya kadar bir işlemi veya hesabı kilitleyen bir tür kilitleme veya kısıtlama mekanizmasıdır. Bu mekanizma, belirli miktarda Bitcoin veya kripto para biriminin kilitleneceği ve önceden belirlenmiş veya önceden tahmin edilmiş bir süreye ulaşılana kadar harcanmayacağı anlamına gelmektedir.
Timelock: Gelecekte belirli bir zamana (veya blok yüksekliğine) kadar fonların harcanmasını kısıtlayan bir işlevdir. Örneğin, CheckLockTimeVerify veya CheckSequenceVerify gibi işlevler kullanılarak Bitcoin'de elde edilebilmektedir.

HTLC mekanizması, kripto işlemlerinin çözümünde çok önemli bir rol oynaması sebebiyle hashlock ve timelock mekanizmalarından sonra adlandırılmıştır.
Hashlock, ödeme yapan veya işlemi başlatan tarafından oluşturulan bir kriptografik anahtar biçimindeki sınırlayıcı veya kısıtlayıcı bir mekanizmadır. İşlemi başlatan kişi bir anahtar oluşturmakta ve onu hash etmektedir. Hash daha sonra son işlem gerçekleştirilip yürütülene kadar saklanmaktadır.
Timelock ise, HTLC sözleşmelerinde kullanılan bir kilitleme mekanizmasıdır. HTLC sistemi kullanılarak işlemler veya sözleşmeler oluşturulduğunda, bir dizi ikili timelock oluşturulmaktadır. Yaklaşan işlem ya da sözleşme üzerinde ise iki farklı zaman kısıtlaması belirlenmektedir. Birincisi CheckLockTimeVerify (CLTV) zaman kilidi olarak adlandırılmaktadır. Bir temel zaman belirleyip buna göre kripto para birimini kilitlemekte ve serbest bırakmaktadır. İkinci zaman kilidi ise CheckSequenceVerify (CSV) olarak adlandırılmaktadır. İşlemi kilitlemez, bunun yerine oluşturulan kilitlerin sayısını kontrol etmek için uygulanır ve bu da işlemin tamamlanmasının belirlenmesine yardımcı olmaktadır.

Hashed Timelock Contract kullanımının sağladığı bazı avantajlar var. Bu avantajlar aşağıda sıralanmıştır.
Zamana Bağlı İşlemler
Hashed Timelock Sözleşme sistemi kullanmak, zamana bağlı işlemler sağlamaktadır. İşlemlerin zamanında yapılmasını ve dolayısıyla ödemelerin zamanında yapılmasını ve alınmasını garanti etmektedir.
Atomik Takaslar
İşlemleri halletmek için HTLC sistemini kullanmak, atomik takas yapma yeteneğini oluşturmaktadır. Atomik takas, kripto para birimi işlemlerinin merkezi organlar, borsalar veya aracılar kullanılmadan çözülmesini sağlayan bir akıllı sözleşme teknolojisi biçimidir. Herhangi bir aracı olmadan işlemlerin daha hızlı çözülmesini sağlamaktadır.
Karşı Taraf Riskini En Aza İndirmek
HTLC ödeme mutabakatlarının birincil avantajı, karşı taraf riskini en aza indirmesidir. Temel işlevi, bir işlemin “eğer”lerini ortadan kaldırarak karşı taraf riskini en aza indirmektir. Hashlocklar ve timelocklar tarafından yapılıp, bir işlemin tamamlanmasının %100 garanti altına alınması sağlanmaktadır.