General Public License
General Public License (GPL) ya da Türkçe karşılığı ile Genel Kamu Lisansı, yazılım için ücretsiz lisanssız kopya (copyleft) anlamına gelmektedir. Bu lisans bir bilgisayar programı veya diğer çalışmalar için herkese ücretsiz şekilde serbestçe kullanma, okuma, kopyalama, paylaşma, değiştirme ve dağıtma gibi hakkı verir. GPL, başlangıçta GNU Projesi (işletim sistemi) için yazılmıştır ve genel kullanım için benimsenen ilk copyleft lisansıdır. Genel Kamu Lisansı, Özgür Yazılım Vakfı'nın (FSF) kurucusu Richard Stallman tarafından 1989'un başlarında oluşturulmuştur.
Telif hakkının aksine copyleft terimi, GPL'in türev çalışmaların yayınlanmasına izin verdiği ancak bunların orijinal çalışma ile aynı lisans koşulları altında dağıtılmasını gerektirdiği anlamına gelir. Yani Genel Kamu Lisansına sahip bir A yazılımından türeyen başka bir B yazılımı, yine aynı şekilde Genel Kamu Lisansına uygun bir şekilde paylaşılabilir. Bu nedenle, kullanıcılar GPL lisanslı yazılımı kullanamaz ve türev bir çalışmayı başka bir lisans türü altında yayınlayamaz.
Berkley Yazılım Dağıtımı (BSD) ve MIT lisansları gibi diğer özgür yazılım lisansı türleri için durum böyle değildir. BSD ve MIT lisansları, izin verilen lisanslar kategorisine girer. Hem copyleft hem de izin veren lisanslar, kullanıcıların yazılımı kopyalamasına, değiştirmesine ve dağıtmasına izin verirken koşulları biraz farklıdır.
Copyleft lisansları, açık kaynaklı yazılımın herkesin kullanımına açık kalmasını garanti eder. Ayrıca, ücretsiz olarak sunulan bir iş parçasından başka birinin kâr etmesini de önler. Copyleft kullanıcıları, çalışmaları üzerinde biraz da olsa kontrolde olmayı isteyen kişilerdir.
Öte yandan izinli lisanslar, orijinal geliştiricilere çalışmalarına atıfta bulunulduğu ve atfedildiği sürece yazılımın yayınlanmasına izin verir. Başka bir deyişle izinli lisanslar, herhangi bir lisans adı altında herhangi bir kişinin bir işi kopyalamasına, değiştirmesine ve dağıtmasına izin verir. Tek şart, orijinal yaratıcıların isimlerinin yeni yazılımlarda da geçmesidir.
Günümüzde GPL lisansı, ücretsiz ve açık kaynaklı yazılımı dağıtmanın en yaygın kullanılan yoludur. GNU Emacs, GNU Compiler Collection (GCC) ve hatta Linux çekirdeği gibi popüler özgür yazılım programları bu lisans altında lisanslanmıştır.
Telif hakkının aksine copyleft terimi, GPL'in türev çalışmaların yayınlanmasına izin verdiği ancak bunların orijinal çalışma ile aynı lisans koşulları altında dağıtılmasını gerektirdiği anlamına gelir. Yani Genel Kamu Lisansına sahip bir A yazılımından türeyen başka bir B yazılımı, yine aynı şekilde Genel Kamu Lisansına uygun bir şekilde paylaşılabilir. Bu nedenle, kullanıcılar GPL lisanslı yazılımı kullanamaz ve türev bir çalışmayı başka bir lisans türü altında yayınlayamaz.
Berkley Yazılım Dağıtımı (BSD) ve MIT lisansları gibi diğer özgür yazılım lisansı türleri için durum böyle değildir. BSD ve MIT lisansları, izin verilen lisanslar kategorisine girer. Hem copyleft hem de izin veren lisanslar, kullanıcıların yazılımı kopyalamasına, değiştirmesine ve dağıtmasına izin verirken koşulları biraz farklıdır.
Copyleft lisansları, açık kaynaklı yazılımın herkesin kullanımına açık kalmasını garanti eder. Ayrıca, ücretsiz olarak sunulan bir iş parçasından başka birinin kâr etmesini de önler. Copyleft kullanıcıları, çalışmaları üzerinde biraz da olsa kontrolde olmayı isteyen kişilerdir.
Öte yandan izinli lisanslar, orijinal geliştiricilere çalışmalarına atıfta bulunulduğu ve atfedildiği sürece yazılımın yayınlanmasına izin verir. Başka bir deyişle izinli lisanslar, herhangi bir lisans adı altında herhangi bir kişinin bir işi kopyalamasına, değiştirmesine ve dağıtmasına izin verir. Tek şart, orijinal yaratıcıların isimlerinin yeni yazılımlarda da geçmesidir.
Günümüzde GPL lisansı, ücretsiz ve açık kaynaklı yazılımı dağıtmanın en yaygın kullanılan yoludur. GNU Emacs, GNU Compiler Collection (GCC) ve hatta Linux çekirdeği gibi popüler özgür yazılım programları bu lisans altında lisanslanmıştır.