loader image
WhatsApp Destek
Çift Harcama-Double Spending

Double spending yani çift harcama, bir kusur yüzünden aynı tokenin birden fazla kez harcanması anlamına gelir. Çift harcama, bir blockchain ağının bozulması sonucu kripto paranın çalınmasıyla gerçekleşir. Hırsız, yasal görünmesi için para birimi işleminin bir kopyasını gönderir veya işlemi tamamen silebilir.
Fiziksel paranın (fiat) aksine dijital bir token, kopyalanabilen veya sahtesi yapılabilen dijital bir dosyadan oluşur. Blockchain ağı gerekli bilgi işlem gücüne sahip ve bu işte uzman olan kişiler tarafından manipüle edilebilir olduğundan double spending, dijital para birimlerine özgü potansiyel bir sorun olarak karşımıza çıkar. Bir çift harcama olayı yaşandığında, %51 saldırısı veya yarış saldırısı yaşanmıştır denilebilir. Reel para birimleri ile yapılan dijital işlemlerde paranın gerçekliği ve geçmiş sahipliği hemen doğrulanabildiğinden böyle bir risk yoktur.
Sahte para basımında olduğu gibi, bu tür bir çifte harcama yapılması, daha önce var olmayan yeni bir kopyalanmış para birimi yaratarak enflasyona yol açar. Bu, diğer para birimlerine veya mallara göre para biriminin değerini düşürür ve kullanıcı güvenini azaltmanın yanı sıra para biriminin sirkülasyonunu ve piyasada kalma ihtimalini azaltır. Bir işlemde anonimliği korurken çift harcamayı önlemek için kullanılan temel kriptografik teknikler arasında, kör imzalar (blind signature) ve özellikle çevrimdışı sistemlerde kullanılan gizli bölme gibi yöntemler vardır.
Double spending ilk etapta, paranın yalnızca bir kez harcandığını doğrulayacak bir merkezi sistemi olmadığından, en popüler kripto para olan Bitcoin’e yönelik bir endişeydi. Ancak kripto paralarda blockchainin doğası gereği her işlemin gerçekliğinin doğrulandığı ve çift sayımın önlendiği bir mekanizma vardır. Bitcoin ile gerçekleşen tüm işlemler istisnasız bir şekilde blockchaine kaydedilir. Bu mekanizma sayesinde Bitcoin’e sahip olan kişilerin sahipliği onaylanır, mükerrer sayım ve sahtekârlıklar önlenir.
Bitcoin işlemlerinin doğrulanma süreci, çok fazla bilgi işlem gücü gerektiren yoğun sayı ve karmaşık algoritmalardan oluştuğu için uzun süre gerektirebilir. Ancak doğrulama sürecindeki bu yoğun bilgi işlem gücü, blok zincirini kopyalamayı ve tahrif etmeyi de zorlaştıran bir süreçtir.
Blockchainin Çift Harcamaya Yönelik Dezavantajları
Çoğu Bitcoin hırsızlığı, çifte harcamadan ziyade kullanıcıların yeterli güvenlik önlemi almamasından kaynaklanır. Kripto paraların, yeterli güvenlik önlemleri olmadan muhafaza edilmesi çeşitli risklere yol açabilmektedir.
Çift harcamaya yönelik en büyük risk %51 saldırısı (51% attack) ile ilgilidir. Eğer bir kullanıcı ya da kullanıcı grubu blok zincirdeki işlem gücünün %50’sinden fazlasını kontrol ederse %51 saldırısı gerçekleştirmiş olur. Bu kullanıcı ya da kullanıcı grubu, mevcut işlemler hiç gerçekleşmemiş gibi blockchaindeki işlemleri tersine çevirerek transfer edilmiş Bitcoinleri kendi cüzdanlarına birden çok kez işleyebilir.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 97,966.25
ethereum
Ethereum (ETH) $ 2,750.33
xrp
XRP (XRP) $ 2.48
tether
Tether (USDT) $ 1.00
bnb
BNB (BNB) $ 702.50
solana
Solana (SOL) $ 196.95
usd-coin
USDC (USDC) $ 1.00
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.265252
cardano
Cardano (ADA) $ 0.797355
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 2,756.02
tron
TRON (TRX) $ 0.243874
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 97,700.18
chainlink
Chainlink (LINK) $ 19.26
sui
Sui (SUI) $ 3.64
wrapped-steth
Wrapped stETH (WSTETH) $ 3,296.30
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 26.77
stellar
Stellar (XLM) $ 0.332252
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.000017
the-open-network
Toncoin (TON) $ 3.80
litecoin
Litecoin (LTC) $ 123.34
leo-token
LEO Token (LEO) $ 9.83
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.234542
usds
USDS (USDS) $ 1.00
hyperliquid
Hyperliquid (HYPE) $ 25.59
weth
WETH (WETH) $ 2,749.04
polkadot
Polkadot (DOT) $ 5.25
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 6.06
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 344.24
uniswap
Uniswap (UNI) $ 10.01
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 1.00
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 2,914.70
mantra-dao
MANTRA (OM) $ 5.74
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 1.40
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.00001
monero
Monero (XMR) $ 225.22
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 3.42
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 27.47
aave
Aave (AAVE) $ 254.96
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 7.41
aptos
Aptos (APT) $ 6.18
mantle
Mantle (MNT) $ 1.05
dai
Dai (DAI) $ 1.00
bittensor
Bittensor (TAO) $ 411.12
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 21.50
susds
sUSDS (SUSDS) $ 1.03
okb
OKB (OKB) $ 52.07
official-trump
Official Trump (TRUMP) $ 15.43
vechain
VeChain (VET) $ 0.035506
gatechain-token
Gate (GT) $ 22.54
polygon-ecosystem-token
POL (ex-MATIC) (POL) $ 0.328491
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.095404
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.302704
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.098511
coinbase-wrapped-btc
Coinbase Wrapped BTC (CBBTC) $ 98,014.26
render-token
Render (RENDER) $ 4.67
jupiter-exchange-solana
Jupiter (JUP) $ 0.864686
tokenize-xchange
Tokenize Xchange (TKX) $ 28.01
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 5.05
filecoin
Filecoin (FIL) $ 3.48
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 0.497942
fetch-ai
Artificial Superintelligence Alliance (FET) $ 0.823332
first-digital-usd
First Digital USD (FDUSD) $ 0.99865
lombard-staked-btc
Lombard Staked BTC (LBTC) $ 97,474.12
sonic-3
Sonic (prev. FTM) (S) $ 0.55075
celestia
Celestia (TIA) $ 3.27
fasttoken
Fasttoken (FTN) $ 3.95
binance-peg-weth
Binance-Peg WETH (WETH) $ 2,747.20
kelp-dao-restaked-eth
Kelp DAO Restaked ETH (RSETH) $ 2,861.37
binance-staked-sol
Binance Staked SOL (BNSOL) $ 203.44
raydium
Raydium (RAY) $ 5.32
optimism
Optimism (OP) $ 1.13
lido-dao
Lido DAO (LDO) $ 1.71
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 12.39
blockstack
Stacks (STX) $ 0.987972
solv-btc
Solv Protocol SolvBTC (SOLVBTC) $ 97,597.15
xdce-crowd-sale
XDC Network (XDC) $ 0.093994
injective-protocol
Injective (INJ) $ 14.92
immutable-x
Immutable (IMX) $ 0.830075
theta-token
Theta Network (THETA) $ 1.44
ethena
Ethena (ENA) $ 0.455396
bonk
Bonk (BONK) $ 0.000018
the-graph
The Graph (GRT) $ 0.146208
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 3,098.24
nexo
NEXO (NEXO) $ 1.36
movement
Movement (MOVE) $ 0.56541
quant-network
Quant (QNT) $ 92.98
mantle-staked-ether
Mantle Staked Ether (METH) $ 2,902.19
worldcoin-wld
Worldcoin (WLD) $ 1.29
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.021127
usual-usd
Usual USD (USD0) $ 0.999593
jasmycoin
JasmyCoin (JASMY) $ 0.022946
sei-network
Sei (SEI) $ 0.242201
dexe
DeXe (DEXE) $ 18.73
gala
GALA (GALA) $ 0.024184
solv-protocol-solvbtc-bbn
Solv Protocol SolvBTC.BBN (SOLVBTC.BB) $ 97,006.99
eos
EOS (EOS) $ 0.660629
the-sandbox
The Sandbox (SAND) $ 0.406432
msol
Marinade Staked SOL (MSOL) $ 249.64
floki
FLOKI (FLOKI) $ 0.0001
tezos
Tezos (XTZ) $ 0.916673