loader image
WhatsApp Destek
Çift Harcama-Double Spending

Double spending yani çift harcama, bir kusur yüzünden aynı tokenin birden fazla kez harcanması anlamına gelir. Çift harcama, bir blockchain ağının bozulması sonucu kripto paranın çalınmasıyla gerçekleşir. Hırsız, yasal görünmesi için para birimi işleminin bir kopyasını gönderir veya işlemi tamamen silebilir.
Fiziksel paranın (fiat) aksine dijital bir token, kopyalanabilen veya sahtesi yapılabilen dijital bir dosyadan oluşur. Blockchain ağı gerekli bilgi işlem gücüne sahip ve bu işte uzman olan kişiler tarafından manipüle edilebilir olduğundan double spending, dijital para birimlerine özgü potansiyel bir sorun olarak karşımıza çıkar. Bir çift harcama olayı yaşandığında, %51 saldırısı veya yarış saldırısı yaşanmıştır denilebilir. Reel para birimleri ile yapılan dijital işlemlerde paranın gerçekliği ve geçmiş sahipliği hemen doğrulanabildiğinden böyle bir risk yoktur.
Sahte para basımında olduğu gibi, bu tür bir çifte harcama yapılması, daha önce var olmayan yeni bir kopyalanmış para birimi yaratarak enflasyona yol açar. Bu, diğer para birimlerine veya mallara göre para biriminin değerini düşürür ve kullanıcı güvenini azaltmanın yanı sıra para biriminin sirkülasyonunu ve piyasada kalma ihtimalini azaltır. Bir işlemde anonimliği korurken çift harcamayı önlemek için kullanılan temel kriptografik teknikler arasında, kör imzalar (blind signature) ve özellikle çevrimdışı sistemlerde kullanılan gizli bölme gibi yöntemler vardır.
Double spending ilk etapta, paranın yalnızca bir kez harcandığını doğrulayacak bir merkezi sistemi olmadığından, en popüler kripto para olan Bitcoin’e yönelik bir endişeydi. Ancak kripto paralarda blockchainin doğası gereği her işlemin gerçekliğinin doğrulandığı ve çift sayımın önlendiği bir mekanizma vardır. Bitcoin ile gerçekleşen tüm işlemler istisnasız bir şekilde blockchaine kaydedilir. Bu mekanizma sayesinde Bitcoin’e sahip olan kişilerin sahipliği onaylanır, mükerrer sayım ve sahtekârlıklar önlenir.
Bitcoin işlemlerinin doğrulanma süreci, çok fazla bilgi işlem gücü gerektiren yoğun sayı ve karmaşık algoritmalardan oluştuğu için uzun süre gerektirebilir. Ancak doğrulama sürecindeki bu yoğun bilgi işlem gücü, blok zincirini kopyalamayı ve tahrif etmeyi de zorlaştıran bir süreçtir.
Blockchainin Çift Harcamaya Yönelik Dezavantajları
Çoğu Bitcoin hırsızlığı, çifte harcamadan ziyade kullanıcıların yeterli güvenlik önlemi almamasından kaynaklanır. Kripto paraların, yeterli güvenlik önlemleri olmadan muhafaza edilmesi çeşitli risklere yol açabilmektedir.
Çift harcamaya yönelik en büyük risk %51 saldırısı (51% attack) ile ilgilidir. Eğer bir kullanıcı ya da kullanıcı grubu blok zincirdeki işlem gücünün %50’sinden fazlasını kontrol ederse %51 saldırısı gerçekleştirmiş olur. Bu kullanıcı ya da kullanıcı grubu, mevcut işlemler hiç gerçekleşmemiş gibi blockchaindeki işlemleri tersine çevirerek transfer edilmiş Bitcoinleri kendi cüzdanlarına birden çok kez işleyebilir.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 68,076.24
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,264.99
tether
Tether (USDT) $ 0.999852
bnb
BNB (BNB) $ 586.37
solana
Solana (SOL) $ 184.21
usd-coin
USDC (USDC) $ 0.999564
xrp
XRP (XRP) $ 0.599398
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 3,264.81
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.134162
the-open-network
Toncoin (TON) $ 6.71
cardano
Cardano (ADA) $ 0.416351
tron
TRON (TRX) $ 0.137037
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 28.61
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 67,951.21
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.000017
chainlink
Chainlink (LINK) $ 13.61
polkadot
Polkadot (DOT) $ 5.86
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 382.20
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 5.73
uniswap
Uniswap (UNI) $ 7.70
leo-token
LEO Token (LEO) $ 5.80
litecoin
Litecoin (LTC) $ 71.38
dai
Dai (DAI) $ 0.999958
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.000012
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 3,407.06
matic-network
Polygon (MATIC) $ 0.515212
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 9.83
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.184137
aptos
Aptos (APT) $ 7.26
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 22.89
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 0.99806
fetch-ai
Artificial Superintelligence Alliance (FET) $ 1.27
stellar
Stellar (XLM) $ 0.102991
monero
Monero (XMR) $ 162.57
blockstack
Stacks (STX) $ 1.87
mantle
Mantle (MNT) $ 0.836385
render-token
Render (RENDER) $ 6.77
filecoin
Filecoin (FIL) $ 4.61
dogwifcoin
dogwifhat (WIF) $ 2.61
okb
OKB (OKB) $ 41.44
bittensor
Bittensor (TAO) $ 347.60
injective-protocol
Injective (INJ) $ 25.44
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.068719
maker
Maker (MKR) $ 2,646.75
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.091789
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 6.25
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 0.728989
immutable-x
Immutable (IMX) $ 1.54
vechain
VeChain (VET) $ 0.028416
arweave
Arweave (AR) $ 32.13
bonk
Bonk (BONK) $ 0.000029
first-digital-usd
First Digital USD (FDUSD) $ 0.998661
sui
Sui (SUI) $ 0.785837
optimism
Optimism (OP) $ 1.74
the-graph
The Graph (GRT) $ 0.199448
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 3,661.23
floki
FLOKI (FLOKI) $ 0.000182
renzo-restaked-eth
Renzo Restaked ETH (EZETH) $ 3,310.69
mantle-staked-ether
Mantle Staked Ether (METH) $ 3,395.39
thorchain
THORChain (RUNE) $ 4.71
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 1.13
jupiter-exchange-solana
Jupiter (JUP) $ 1.13
theta-token
Theta Network (THETA) $ 1.51
aave
Aave (AAVE) $ 99.04
notcoin
Notcoin (NOT) $ 0.014262
jasmycoin
JasmyCoin (JASMY) $ 0.030137
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 10.11
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 0.999937
pyth-network
Pyth Network (PYTH) $ 0.392672
lido-dao
Lido DAO (LDO) $ 1.59
based-brett
Brett (BRETT) $ 0.131346
fantom
Fantom (FTM) $ 0.463244
coredaoorg
Core (CORE) $ 1.42
celestia
Celestia (TIA) $ 5.99
sei-network
Sei (SEI) $ 0.371084
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.143265
ether-fi-staked-eth
ether.fi Staked ETH (EETH) $ 3,260.16
quant-network
Quant (QNT) $ 72.72
flow
Flow (FLOW) $ 0.672377
gatechain-token
Gate (GT) $ 7.72
msol
Marinade Staked SOL (MSOL) $ 222.45
mantra-dao
MANTRA (OM) $ 1.19
beam-2
Beam (BEAM) $ 0.018517
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 9.72
elrond-erd-2
MultiversX (EGLD) $ 33.45
bitcoin-sv
Bitcoin SV (BSV) $ 46.05
axie-infinity
Axie Infinity (AXS) $ 6.08
helium
Helium (HNT) $ 5.32
popcat
Popcat (POPCAT) $ 0.907052
ethereum-name-service
Ethereum Name Service (ENS) $ 26.71
gala
GALA (GALA) $ 0.023671
eos
EOS (EOS) $ 0.578639
bittorrent
BitTorrent (BTT) $ 0.00000089588403
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.019135
tokenize-xchange
Tokenize Xchange (TKX) $ 10.41
ordinals
ORDI (ORDI) $ 39.38
neo
NEO (NEO) $ 11.70
kelp-dao-restaked-eth
Kelp DAO Restaked ETH (RSETH) $ 3,323.69
akash-network
Akash Network (AKT) $ 3.27
dydx-chain
dYdX (DYDX) $ 1.29