loader image
WhatsApp Destek
Çift Harcama-Double Spending

Double spending yani çift harcama, bir kusur yüzünden aynı tokenin birden fazla kez harcanması anlamına gelir. Çift harcama, bir blockchain ağının bozulması sonucu kripto paranın çalınmasıyla gerçekleşir. Hırsız, yasal görünmesi için para birimi işleminin bir kopyasını gönderir veya işlemi tamamen silebilir.
Fiziksel paranın (fiat) aksine dijital bir token, kopyalanabilen veya sahtesi yapılabilen dijital bir dosyadan oluşur. Blockchain ağı gerekli bilgi işlem gücüne sahip ve bu işte uzman olan kişiler tarafından manipüle edilebilir olduğundan double spending, dijital para birimlerine özgü potansiyel bir sorun olarak karşımıza çıkar. Bir çift harcama olayı yaşandığında, %51 saldırısı veya yarış saldırısı yaşanmıştır denilebilir. Reel para birimleri ile yapılan dijital işlemlerde paranın gerçekliği ve geçmiş sahipliği hemen doğrulanabildiğinden böyle bir risk yoktur.
Sahte para basımında olduğu gibi, bu tür bir çifte harcama yapılması, daha önce var olmayan yeni bir kopyalanmış para birimi yaratarak enflasyona yol açar. Bu, diğer para birimlerine veya mallara göre para biriminin değerini düşürür ve kullanıcı güvenini azaltmanın yanı sıra para biriminin sirkülasyonunu ve piyasada kalma ihtimalini azaltır. Bir işlemde anonimliği korurken çift harcamayı önlemek için kullanılan temel kriptografik teknikler arasında, kör imzalar (blind signature) ve özellikle çevrimdışı sistemlerde kullanılan gizli bölme gibi yöntemler vardır.
Double spending ilk etapta, paranın yalnızca bir kez harcandığını doğrulayacak bir merkezi sistemi olmadığından, en popüler kripto para olan Bitcoin’e yönelik bir endişeydi. Ancak kripto paralarda blockchainin doğası gereği her işlemin gerçekliğinin doğrulandığı ve çift sayımın önlendiği bir mekanizma vardır. Bitcoin ile gerçekleşen tüm işlemler istisnasız bir şekilde blockchaine kaydedilir. Bu mekanizma sayesinde Bitcoin’e sahip olan kişilerin sahipliği onaylanır, mükerrer sayım ve sahtekârlıklar önlenir.
Bitcoin işlemlerinin doğrulanma süreci, çok fazla bilgi işlem gücü gerektiren yoğun sayı ve karmaşık algoritmalardan oluştuğu için uzun süre gerektirebilir. Ancak doğrulama sürecindeki bu yoğun bilgi işlem gücü, blok zincirini kopyalamayı ve tahrif etmeyi de zorlaştıran bir süreçtir.
Blockchainin Çift Harcamaya Yönelik Dezavantajları
Çoğu Bitcoin hırsızlığı, çifte harcamadan ziyade kullanıcıların yeterli güvenlik önlemi almamasından kaynaklanır. Kripto paraların, yeterli güvenlik önlemleri olmadan muhafaza edilmesi çeşitli risklere yol açabilmektedir.
Çift harcamaya yönelik en büyük risk %51 saldırısı (51% attack) ile ilgilidir. Eğer bir kullanıcı ya da kullanıcı grubu blok zincirdeki işlem gücünün %50’sinden fazlasını kontrol ederse %51 saldırısı gerçekleştirmiş olur. Bu kullanıcı ya da kullanıcı grubu, mevcut işlemler hiç gerçekleşmemiş gibi blockchaindeki işlemleri tersine çevirerek transfer edilmiş Bitcoinleri kendi cüzdanlarına birden çok kez işleyebilir.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 111,837.96
ethereum
Ethereum (ETH) $ 2,664.29
tether
Tether (USDT) $ 1.00
xrp
XRP (XRP) $ 2.43
bnb
BNB (BNB) $ 681.93
solana
Solana (SOL) $ 179.64
usd-coin
USDC (USDC) $ 1.00
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.242544
cardano
Cardano (ADA) $ 0.806475
tron
TRON (TRX) $ 0.277468
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 2,661.30
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 111,722.93
sui
Sui (SUI) $ 3.91
hyperliquid
Hyperliquid (HYPE) $ 33.84
wrapped-steth
Wrapped stETH (WSTETH) $ 3,204.48
chainlink
Chainlink (LINK) $ 16.80
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 25.25
stellar
Stellar (XLM) $ 0.303472
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.000015
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 438.38
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.204851
leo-token
LEO Token (LEO) $ 8.87
the-open-network
Toncoin (TON) $ 3.17
litecoin
Litecoin (LTC) $ 100.06
polkadot
Polkadot (DOT) $ 4.95
weth
WETH (WETH) $ 2,665.61
monero
Monero (XMR) $ 395.99
usds
USDS (USDS) $ 1.00
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 2,843.64
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 5.24
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.000014
binance-bridged-usdt-bnb-smart-chain
Binance Bridged USDT (BNB Smart Chain) (BSC-USD) $ 1.00
pi-network
Pi Network (PI) $ 0.821095
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 1.00
coinbase-wrapped-btc
Coinbase Wrapped BTC (CBBTC) $ 111,885.98
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 31.93
bittensor
Bittensor (TAO) $ 474.19
aave
Aave (AAVE) $ 258.41
uniswap
Uniswap (UNI) $ 6.45
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 3.08
dai
Dai (DAI) $ 1.00
aptos
Aptos (APT) $ 5.72
jito-staked-sol
Jito Staked SOL (JITOSOL) $ 216.15
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 1.02
okb
OKB (OKB) $ 52.88
official-trump
Official Trump (TRUMP) $ 15.71
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.117072
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.101007
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 5.64
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 19.75
blackrock-usd-institutional-digital-liquidity-fund
BlackRock USD Institutional Digital Liquidity Fund (BUIDL) $ 1.00
tokenize-xchange
Tokenize Xchange (TKX) $ 36.05
render-token
Render (RENDER) $ 5.22
gatechain-token
Gate (GT) $ 21.73
vechain
VeChain (VET) $ 0.030562
mantle
Mantle (MNT) $ 0.765096
ethena-staked-usde
Ethena Staked USDe (SUSDE) $ 1.17
ethena
Ethena (ENA) $ 0.417715
worldcoin-wld
Worldcoin (WLD) $ 1.59
susds
sUSDS (SUSDS) $ 1.05
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 5.21
fetch-ai
Artificial Superintelligence Alliance (FET) $ 0.890595
polygon-ecosystem-token
POL (ex-MATIC) (POL) $ 0.250105
usd1-wlfi
USD1 (USD1) $ 1.00
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 0.431374
lombard-staked-btc
Lombard Staked BTC (LBTC) $ 110,819.69
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.242038
filecoin
Filecoin (FIL) $ 3.07
fasttoken
Fasttoken (FTN) $ 4.41
celestia
Celestia (TIA) $ 2.85
bonk
Bonk (BONK) $ 0.000022
sonic-3
Sonic (prev. FTM) (S) $ 0.533195
jupiter-exchange-solana
Jupiter (JUP) $ 0.579415
jupiter-perpetuals-liquidity-provider-token
Jupiter Perpetuals Liquidity Provider Token (JLP) $ 4.70
binance-peg-weth
Binance-Peg WETH (WETH) $ 2,663.51
first-digital-usd
First Digital USD (FDUSD) $ 1.00
fartcoin
Fartcoin (FARTCOIN) $ 1.56
binance-staked-sol
Binance Staked SOL (BNSOL) $ 189.19
blockstack
Stacks (STX) $ 1.01
kelp-dao-restaked-eth
Kelp DAO Restaked ETH (RSETH) $ 2,779.88
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 11.48
quant-network
Quant (QNT) $ 98.66
injective-protocol
Injective (INJ) $ 14.24
optimism
Optimism (OP) $ 0.80351
story-2
Story (IP) $ 4.74
immutable-x
Immutable (IMX) $ 0.719038
virtual-protocol
Virtuals Protocol (VIRTUAL) $ 2.01
sei-network
Sei (SEI) $ 0.245445
nexo
NEXO (NEXO) $ 1.29
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.019555
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 3,029.08
maker
Maker (MKR) $ 1,754.04
the-graph
The Graph (GRT) $ 0.123054
dogwifcoin
dogwifhat (WIF) $ 1.17
eos
EOS (EOS) $ 0.764432
usdt0
USDT0 (USDT0) $ 1.00
xdce-crowd-sale
XDC Network (XDC) $ 0.071918
solv-btc
Solv Protocol BTC (SOLVBTC) $ 111,606.90
curve-dao-token
Curve DAO (CRV) $ 0.810215
floki
FLOKI (FLOKI) $ 0.00011