loader image
WhatsApp Destek
Çift Harcama-Double Spending

Double spending yani çift harcama, bir kusur yüzünden aynı tokenin birden fazla kez harcanması anlamına gelir. Çift harcama, bir blockchain ağının bozulması sonucu kripto paranın çalınmasıyla gerçekleşir. Hırsız, yasal görünmesi için para birimi işleminin bir kopyasını gönderir veya işlemi tamamen silebilir.
Fiziksel paranın (fiat) aksine dijital bir token, kopyalanabilen veya sahtesi yapılabilen dijital bir dosyadan oluşur. Blockchain ağı gerekli bilgi işlem gücüne sahip ve bu işte uzman olan kişiler tarafından manipüle edilebilir olduğundan double spending, dijital para birimlerine özgü potansiyel bir sorun olarak karşımıza çıkar. Bir çift harcama olayı yaşandığında, %51 saldırısı veya yarış saldırısı yaşanmıştır denilebilir. Reel para birimleri ile yapılan dijital işlemlerde paranın gerçekliği ve geçmiş sahipliği hemen doğrulanabildiğinden böyle bir risk yoktur.
Sahte para basımında olduğu gibi, bu tür bir çifte harcama yapılması, daha önce var olmayan yeni bir kopyalanmış para birimi yaratarak enflasyona yol açar. Bu, diğer para birimlerine veya mallara göre para biriminin değerini düşürür ve kullanıcı güvenini azaltmanın yanı sıra para biriminin sirkülasyonunu ve piyasada kalma ihtimalini azaltır. Bir işlemde anonimliği korurken çift harcamayı önlemek için kullanılan temel kriptografik teknikler arasında, kör imzalar (blind signature) ve özellikle çevrimdışı sistemlerde kullanılan gizli bölme gibi yöntemler vardır.
Double spending ilk etapta, paranın yalnızca bir kez harcandığını doğrulayacak bir merkezi sistemi olmadığından, en popüler kripto para olan Bitcoin’e yönelik bir endişeydi. Ancak kripto paralarda blockchainin doğası gereği her işlemin gerçekliğinin doğrulandığı ve çift sayımın önlendiği bir mekanizma vardır. Bitcoin ile gerçekleşen tüm işlemler istisnasız bir şekilde blockchaine kaydedilir. Bu mekanizma sayesinde Bitcoin’e sahip olan kişilerin sahipliği onaylanır, mükerrer sayım ve sahtekârlıklar önlenir.
Bitcoin işlemlerinin doğrulanma süreci, çok fazla bilgi işlem gücü gerektiren yoğun sayı ve karmaşık algoritmalardan oluştuğu için uzun süre gerektirebilir. Ancak doğrulama sürecindeki bu yoğun bilgi işlem gücü, blok zincirini kopyalamayı ve tahrif etmeyi de zorlaştıran bir süreçtir.
Blockchainin Çift Harcamaya Yönelik Dezavantajları
Çoğu Bitcoin hırsızlığı, çifte harcamadan ziyade kullanıcıların yeterli güvenlik önlemi almamasından kaynaklanır. Kripto paraların, yeterli güvenlik önlemleri olmadan muhafaza edilmesi çeşitli risklere yol açabilmektedir.
Çift harcamaya yönelik en büyük risk %51 saldırısı (51% attack) ile ilgilidir. Eğer bir kullanıcı ya da kullanıcı grubu blok zincirdeki işlem gücünün %50’sinden fazlasını kontrol ederse %51 saldırısı gerçekleştirmiş olur. Bu kullanıcı ya da kullanıcı grubu, mevcut işlemler hiç gerçekleşmemiş gibi blockchaindeki işlemleri tersine çevirerek transfer edilmiş Bitcoinleri kendi cüzdanlarına birden çok kez işleyebilir.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 64,415.26
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,143.41
tether
Tether (USDT) $ 1.00
bnb
BNB (BNB) $ 609.18
solana
Solana (SOL) $ 144.16
usd-coin
USDC (USDC) $ 1.00
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 3,139.53
xrp
XRP (XRP) $ 0.525904
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.151049
the-open-network
Toncoin (TON) $ 5.40
cardano
Cardano (ADA) $ 0.468532
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.000026
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 35.44
tron
TRON (TRX) $ 0.11717
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 64,427.26
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 478.05
polkadot
Polkadot (DOT) $ 6.86
chainlink
Chainlink (LINK) $ 14.84
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 7.24
matic-network
Polygon (MATIC) $ 0.717896
litecoin
Litecoin (LTC) $ 85.58
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 13.44
uniswap
Uniswap (UNI) $ 7.75
leo-token
LEO Token (LEO) $ 5.76
dai
Dai (DAI) $ 0.999623
first-digital-usd
First Digital USD (FDUSD) $ 1.00
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.115648
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 26.86
blockstack
Stacks (STX) $ 2.64
aptos
Aptos (APT) $ 8.95
mantle
Mantle (MNT) $ 1.11
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.125935
stellar
Stellar (XLM) $ 0.113181
render-token
Render (RNDR) $ 8.46
filecoin
Filecoin (FIL) $ 5.99
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 8.27
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.000008
okb
OKB (OKB) $ 52.53
renzo-restaked-eth
Renzo Restaked ETH (EZETH) $ 3,077.39
dogwifcoin
dogwifhat (WIF) $ 3.04
immutable-x
Immutable (IMX) $ 2.06
bittensor
Bittensor (TAO) $ 446.74
xtcom-token
XT.com (XT) $ 2.96
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 1.08
vechain
VeChain (VET) $ 0.03933
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.12033
maker
Maker (MKR) $ 2,882.70
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 3,246.10
optimism
Optimism (OP) $ 2.41
the-graph
The Graph (GRT) $ 0.262164
theta-token
Theta Network (THETA) $ 2.39
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 0.999488
injective-protocol
Injective (INJ) $ 26.28
fetch-ai
Fetch.ai (FET) $ 2.24
arweave
Arweave (AR) $ 33.66
monero
Monero (XMR) $ 119.66
fantom
Fantom (FTM) $ 0.738776
coredaoorg
Core (CORE) $ 2.31
celestia
Celestia (TIA) $ 10.54
floki
FLOKI (FLOKI) $ 0.00019
thorchain
THORChain (RUNE) $ 5.45
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 3,471.22
lido-dao
Lido DAO (LDO) $ 1.98
bonk
Bonk (BONK) $ 0.000026
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.20771
sei-network
Sei (SEI) $ 0.596025
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 1.19
gala
GALA (GALA) $ 0.046774
quant-network
Quant (QNT) $ 109.05
sui
Sui (SUI) $ 1.19
mantle-staked-ether
Mantle Staked Ether (METH) $ 3,219.12
beam-2
Beam (BEAM) $ 0.027089
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 9.85
zebec-protocol
Zebec Protocol (ZBC) $ 0.027783
jupiter-exchange-solana
Jupiter (JUP) $ 1.02
flow
Flow (FLOW) $ 0.917294
bittorrent
BitTorrent (BTT) $ 0.000001
aave
Aave (AAVE) $ 89.99
bitcoin-sv
Bitcoin SV (BSV) $ 66.10
neo
NEO (NEO) $ 18.06
ether-fi-staked-eth
ether.fi Staked ETH (EETH) $ 3,140.98
ethena
Ethena (ENA) $ 0.848885
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.030501
singularitynet
SingularityNET (AGIX) $ 0.912492
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 0.79361
elrond-erd-2
MultiversX (EGLD) $ 42.57
dydx-chain
dYdX (DYDX) $ 2.19
wormhole
Wormhole (W) $ 0.607448
akash-network
Akash Network (AKT) $ 4.66
ecash
eCash (XEC) $ 0.000054
safe
Safe (SAFE) $ 2.43
axie-infinity
Axie Infinity (AXS) $ 7.28
chiliz
Chiliz (CHZ) $ 0.117467
the-sandbox
The Sandbox (SAND) $ 0.460922
ribbon-finance
Ribbon Finance (RBN) $ 1.08
tokenize-xchange
Tokenize Xchange (TKX) $ 12.84
gatechain-token
Gate (GT) $ 7.65
tezos
Tezos (XTZ) $ 1.01
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 10.22
conflux-token
Conflux (CFX) $ 0.248931