loader image
WhatsApp Destek
Çift Harcama-Double Spending

Double spending yani çift harcama, bir kusur yüzünden aynı tokenin birden fazla kez harcanması anlamına gelir. Çift harcama, bir blockchain ağının bozulması sonucu kripto paranın çalınmasıyla gerçekleşir. Hırsız, yasal görünmesi için para birimi işleminin bir kopyasını gönderir veya işlemi tamamen silebilir.
Fiziksel paranın (fiat) aksine dijital bir token, kopyalanabilen veya sahtesi yapılabilen dijital bir dosyadan oluşur. Blockchain ağı gerekli bilgi işlem gücüne sahip ve bu işte uzman olan kişiler tarafından manipüle edilebilir olduğundan double spending, dijital para birimlerine özgü potansiyel bir sorun olarak karşımıza çıkar. Bir çift harcama olayı yaşandığında, %51 saldırısı veya yarış saldırısı yaşanmıştır denilebilir. Reel para birimleri ile yapılan dijital işlemlerde paranın gerçekliği ve geçmiş sahipliği hemen doğrulanabildiğinden böyle bir risk yoktur.
Sahte para basımında olduğu gibi, bu tür bir çifte harcama yapılması, daha önce var olmayan yeni bir kopyalanmış para birimi yaratarak enflasyona yol açar. Bu, diğer para birimlerine veya mallara göre para biriminin değerini düşürür ve kullanıcı güvenini azaltmanın yanı sıra para biriminin sirkülasyonunu ve piyasada kalma ihtimalini azaltır. Bir işlemde anonimliği korurken çift harcamayı önlemek için kullanılan temel kriptografik teknikler arasında, kör imzalar (blind signature) ve özellikle çevrimdışı sistemlerde kullanılan gizli bölme gibi yöntemler vardır.
Double spending ilk etapta, paranın yalnızca bir kez harcandığını doğrulayacak bir merkezi sistemi olmadığından, en popüler kripto para olan Bitcoin’e yönelik bir endişeydi. Ancak kripto paralarda blockchainin doğası gereği her işlemin gerçekliğinin doğrulandığı ve çift sayımın önlendiği bir mekanizma vardır. Bitcoin ile gerçekleşen tüm işlemler istisnasız bir şekilde blockchaine kaydedilir. Bu mekanizma sayesinde Bitcoin’e sahip olan kişilerin sahipliği onaylanır, mükerrer sayım ve sahtekârlıklar önlenir.
Bitcoin işlemlerinin doğrulanma süreci, çok fazla bilgi işlem gücü gerektiren yoğun sayı ve karmaşık algoritmalardan oluştuğu için uzun süre gerektirebilir. Ancak doğrulama sürecindeki bu yoğun bilgi işlem gücü, blok zincirini kopyalamayı ve tahrif etmeyi de zorlaştıran bir süreçtir.
Blockchainin Çift Harcamaya Yönelik Dezavantajları
Çoğu Bitcoin hırsızlığı, çifte harcamadan ziyade kullanıcıların yeterli güvenlik önlemi almamasından kaynaklanır. Kripto paraların, yeterli güvenlik önlemleri olmadan muhafaza edilmesi çeşitli risklere yol açabilmektedir.
Çift harcamaya yönelik en büyük risk %51 saldırısı (51% attack) ile ilgilidir. Eğer bir kullanıcı ya da kullanıcı grubu blok zincirdeki işlem gücünün %50’sinden fazlasını kontrol ederse %51 saldırısı gerçekleştirmiş olur. Bu kullanıcı ya da kullanıcı grubu, mevcut işlemler hiç gerçekleşmemiş gibi blockchaindeki işlemleri tersine çevirerek transfer edilmiş Bitcoinleri kendi cüzdanlarına birden çok kez işleyebilir.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 108,033.95
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,893.98
tether
Tether (USDT) $ 1.00
bnb
BNB (BNB) $ 1,144.97
xrp
XRP (XRP) $ 2.32
solana
Solana (SOL) $ 184.65
usd-coin
USDC (USDC) $ 1.00
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 3,890.09
tron
TRON (TRX) $ 0.315793
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.188295
cardano
Cardano (ADA) $ 0.64419
wrapped-steth
Wrapped stETH (WSTETH) $ 4,732.49
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 108,145.98
wrapped-beacon-eth
Wrapped Beacon ETH (WBETH) $ 4,201.04
figure-heloc
Figure Heloc (FIGR_HELOC) $ 1.04
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 0.999576
chainlink
Chainlink (LINK) $ 17.42
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 4,198.88
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 504.28
stellar
Stellar (XLM) $ 0.311938
hyperliquid
Hyperliquid (HYPE) $ 36.75
sui
Sui (SUI) $ 2.51
weth
WETH (WETH) $ 3,891.65
binance-bridged-usdt-bnb-smart-chain
Binance Bridged USDT (BNB Smart Chain) (BSC-USD) $ 1.00
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 20.97
leo-token
LEO Token (LEO) $ 9.61
usds
USDS (USDS) $ 1.00
usdt0
USDT0 (USDT0) $ 1.00
coinbase-wrapped-btc
Coinbase Wrapped BTC (CBBTC) $ 108,083.96
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.170686
litecoin
Litecoin (LTC) $ 91.70
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 41.35
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.00001
ethena-staked-usde
Ethena Staked USDe (SUSDE) $ 1.20
mantle
Mantle (MNT) $ 1.71
monero
Monero (XMR) $ 301.79
the-open-network
Toncoin (TON) $ 2.18
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.147514
polkadot
Polkadot (DOT) $ 3.02
dai
Dai (DAI) $ 0.999297
chainopera-ai
ChainOpera AI (COAI) $ 21.80
uniswap
Uniswap (UNI) $ 6.28
world-liberty-financial
World Liberty Financial (WLFI) $ 0.135353
bittensor
Bittensor (TAO) $ 379.17
okb
OKB (OKB) $ 170.56
aave
Aave (AAVE) $ 223.33
zcash
Zcash (ZEC) $ 205.49
memecore
MemeCore (M) $ 1.95
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 4.67
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.000007
ethena
Ethena (ENA) $ 0.403395
blackrock-usd-institutional-digital-liquidity-fund
BlackRock USD Institutional Digital Liquidity Fund (BUIDL) $ 1.00
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 2.20
usd1-wlfi
USD1 (USD1) $ 0.999749
jito-staked-sol
Jito Staked SOL (JITOSOL) $ 228.22
paypal-usd
PayPal USD (PYUSD) $ 1.00
susds
sUSDS (SUSDS) $ 1.07
c1usd
Currency One USD (C1USD) $ 1.00
aster-2
Aster (ASTER) $ 1.25
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 15.81
aptos
Aptos (APT) $ 3.29
binance-peg-weth
Binance-Peg WETH (WETH) $ 3,891.95
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 0.726994
falcon-finance
Falcon USD (USDF) $ 0.995796
jupiter-perpetuals-liquidity-provider-token
Jupiter Perpetuals Liquidity Provider Token (JLP) $ 5.36
worldcoin-wld
Worldcoin (WLD) $ 0.897978
polygon-ecosystem-token
POL (ex-MATIC) (POL) $ 0.1884
htx-dao
HTX DAO (HTX) $ 0.000002
gatechain-token
Gate (GT) $ 15.77
usdtb
USDtb (USDTB) $ 0.999646
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 13.89
story-2
Story (IP) $ 5.60
binance-staked-sol
Binance Staked SOL (BNSOL) $ 198.41
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 4,453.05
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 0.316148
bfusd
BFUSD (BFUSD) $ 0.999872
pi-network
Pi Network (PI) $ 0.205749
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 3.14
hash-2
Provenance Blockchain (HASH) $ 0.033522
tether-gold
Tether Gold (XAUT) $ 4,383.86
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.184914
kelp-dao-restaked-eth
Kelp DAO Restaked ETH (RSETH) $ 4,108.83
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 3.26
wbnb
Wrapped BNB (WBNB) $ 1,145.63
vechain
VeChain (VET) $ 0.017339
stakewise-v3-oseth
StakeWise Staked ETH (OSETH) $ 4,106.31
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.053583
kinetic-staked-hype
Kinetiq Staked HYPE (KHYPE) $ 36.70
sky
Sky (SKY) $ 0.060251
pax-gold
PAX Gold (PAXG) $ 4,434.68
liquid-staked-ethereum
Liquid Staked ETH (LSETH) $ 4,188.29
pudgy-penguins
Pudgy Penguins (PENGU) $ 0.022041
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.017438
lombard-staked-btc
Lombard Staked BTC (LBTC) $ 108,100.96
render-token
Render (RENDER) $ 2.52
sei-network
Sei (SEI) $ 0.205214
renzo-restaked-eth
Renzo Restaked ETH (EZETH) $ 4,128.12
syrupusdc
Syrup USDC (SYRUPUSDC) $ 1.13
pump-fun
Pump.fun (PUMP) $ 0.003463
quant-network
Quant (QNT) $ 83.54